«چند روز سرنوشت ساز» در مذاکرات اتمی جمهوری اسلامی و شش قدرت بزرگ جهانی فرا رسیده است. پس از بیست ماه گفتوگوهای فشرده در حالیکه همه طرفین، به ویژه نماینده روسیه از رسیدن به توافق پایانی در سی ژوئن میگویند، علاءالدین بروجردی رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اعلام میکند: «احتمال توافق بالا نیست و این به دلیل زیادهخواهی طرف مقابل و مقاومت ماست.»
مجلس ایران در آستانه انقضای مهلت تعیین شده، کلیات طرحی را به تصویب رسانده بود که توافق احتمالی هستهای ایران با قدرتهای بزرگ جهانی را مستلزم تایید یا رد نمایندگان میسازد. خواستهای مندرج در این طرح، روز یکشنبه ۳۱ خرداد، کاهش یافتند و لاریجانی رییس مجلس هم گفت: «ما باید هر تصمیم مقام معظم رهبری را اطاعت کنیم.»
مذاکرات دور پایانی هم اکنون در وین ادامه دارد. قرار است هشت روز دیگر و در آخرین روز از ماه ژوئن، وزرای خارجه ۱+۵ و جمهوری اسلامی نیز به این مذاکرات بپیوندند. این در حالی است که کارشناسان غربی نیز میگویند: «هنوز نکات مهم و حل و فصل نشده و پیچیدهای باقی ماندهاند.»
آغازدیدارهای وزرای خارجه، روز دوشنبه ۲۲ ژوئن در لوگزامبورگ بود که محمد جواد ظریف با سه وزیر خارجه بریتانیا، آلمان و فرانسه ملاقات کرد.
از پاییز ۲۰۱۳ گروه ۱+۵ متشکل از آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین، پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد به علاوه آلمان، در حال انجام مذاکراتی با ایران بر سر برنامه اتمی این کشور هستند؛برنامهای که از سال ۲۰۰۳ تاکنون، رابطه ایران و جامعه جهانی را پرتنش کرده است.
پس از توافق موقت نوامبر ۲۰۱۳و توافق اولیه آوریل ۲۰۱۵، اکنون دو طرف تا ۳۰ژوئن فرصت دارند به توافق جامع و نهایی دست یابند.
پرسشهای مهم روز اینها هستند:
• با وجود همه خوشبینیها و نومیدیها آیا امضای توافق پایانی و بسته شدن پرونده این طولانیترین مذاکرات تاریخ معاصر قابل انتظار است؟
• گفتههای جان کری وزیر خارجه آمریکا در مورد این که تمرکز ایالات متحده بر فعالیتهای پیشین هستهای ایران نخواهد بود، از سوی رسانههای دولتی ایران، عقب نشینی تلقی شده است. این سخنان در آمریکان یز با انتقادهای مخالفان روبرو شده اما وزارتخارجه آمریکا دادن هر نوع امتیاز تازه به ایران را تکذیب کرده است .آیا آمریکا برای رسیدن به توافق پایانی امتیازهایی داده است؟
• طرح مجلس اسلامی با عنوان «حفاظت از منافع ملی» با وجود محدود شدن میتواند اهمیتی در شرایط کنونی داشته باشد؟
• تحول دیگر در مورد مذاکرات هستهای، توافق روسیه و عربستان سعودی برای ساختن ۱۶ راکتور اتمی در عربستان است. این رویداد چه اهمیتی در منطقه خواهد داشت؟
این پرسشها را رادیو زمانه با دو تحلیلگر برنامه هستهای ایران در میان میگذارد. رضا تقیزاده در گلاسکو و رسول نفیسی در واشنگتن.