گروهی از دانشمندان در تحقيقات اخير خود به این نتیجه رسیده‌اند که بارش برف‌های گسترده و سرمای شديد و استخوان سوز اخير در سواحل شرقی ايالات متحده آمریکا و جاری‌شدن سيل در بريتانيا، ارتباطی اساسی با کاهش و ذوب‌شدن سريع لايه‌های يخ در قطب شمال دارد.

arktischen Eises 2

در حالی که ذوب‌شدن سريع اين يخ‌ها نمی‌تواند تنها علت پديده‌های خاص جوی مثل «اسنوماگدون» (واژه‌ای ترکيبی از اسنو / برف و آرماگدون) در سال ۲۰۰۹، طوفان شن و موج گرمای اروپا باشد، ولی به گفته محققان می‌تواند علت نخست و اصلی اين رويدادها به شمار آيد.

روزنامه گاردين به نقل از مقاله اخير منتشر شده پژوهشگران در یک مجله تخصصی نوشت که غرب اروپا و بخش‌های عظيمی از آمريکای شمالی شاهد سرمای بی‌اندازه شديدی خواهد بود. اين اتفاق ناشی از پديده «گسترش و دامنه‌افزايی قطب شمال» است.

خاستگاه پديده گسترش قطب شمال نيز به گرم‌شدن نيمکره شمالی کره‌ زمين باز می‌گردد.

به اعتقاد اين گروه از دانشمندان، کاهش حجم و ذوب شدن لايه‌های يخ در مناطق قطبی باعث گرم‌ترشدن آب اقيانوس‌ها می‌شود. گرم‌شدن آب اقيانوس‌ها و در نهايت گرم‌شدن جو کره زمين نيز باعث تغيير ارتفاع و پرپيچ و خم شدن مسير وزش تند بادهايی می‌شود که از قطب شمال می‌آيند. مسير و شدت اين تندبادها شرايط جوی و آب و هوايی نيمکره شمالی زمين را کنترل می‌کنند.

اين تندبادها در مسير خود با برآمدگی‌ها يا خط الرأس‌هايی مواجه‌اند که موجب گسترش و باقی‌ماندن بيشتر اين تندبادها در آن منطقه(برآمدگی‌ها) می‌شوند. هر چقدر اين برآمدگی‌ها قوی‌تر باشند، تأثير اين تندبادها نيز بيشتر می‌شود.

در چند سال گذشته ما شاهد بروز اين پديده در سواحل شرقی آمريکا، غرب اروپا و آسيای مرکزی بوده‌ايم. اين رويداد در برخی نواحی، آب و هوايی غير منتظره گرم و در برخی نقاط سرمای شديد و افزايش بارش برف به همراه داشته است. به عبارت ديگر با بروز اين پديده با دو آب و هوای متناقض در نيمکره شمالی مواجه می‌شويم. از يک سو گرمای شديد و از سويی ديگر سرمايی سخت.

پروفسور جنیفر فرانسيس، يکی از دانشمندان اين پروژه تحقيقاتی می‌نويسد: «زمانی که اختلاف درجه حرارت ميان قطب و عرض جغرافيايی شمالی به علت گرم‌شدن کره زمين، کم و کمتر می شود، تعادل آب و هوايی بر هم می‌خورد و اوضاع جوی(خواه سرد يا گرم) تشديد می‌شود. اين اتفاق ترکيبی از شرايط طبيعی حاد و گرم‌شدن کره زمين است.»

دانشمندان معتقدند بر اساس پديده ذوب‌شدن يخ‌های قطب که منحصر به ۲۰ سال گذشته است می‌توان رويدادهای جوی گذشته را تحليل نمود و همچنين الگويی برای پيش‌بينی شرايط جوی در آينده نيز طراحی کرد.

آنها می‌گويند: «اين مظهر جديدی از گرم‌شدن کره زمين است و اثرات قابل توجهی به دنبال دارد. اثرات اجتماعی مثل مهاجرت، آسيب و خسارت به زيرساخت‌ها، آسيب به منابع کشاورزی و آب از اين جمله‌اند.»

اداره هواشناسی آمريکا نيز در گزارش اخير خود اعلام کرد که افزايش گرما در مناطق قطب شمال، آب و هوای نيمکره شمالی را به شدت تحت تاثير قرار می‌دهد. در گزارش اين نهاد قيد شده که تحت تأثير گرمايش مناطق قطبی، شرايط جوی در نيمکره شمالی به شدت تغيير خواهد کرد و بايد منتظر وقوع پديده‌هايی نظير بارش شديدتر برف، وزش بادهای گرم و حتی جاری‌شدن سيلاب‌های گسترده بود.

محققان پيش‌بينی می‌کنند طی ۲۰ تا ۲۵ سال آينده ديگر اثری از يخ‌های قطب شمال باقی نماند.