ایران و آمریکا بر سر بازرسی از تأسیسات نظامی ایران اختلاف دارند

در هفته‌ای که گذشت اختلاف‌ها بین مقام‌های نظامی و سیاسی ایران و آمریکا بر سر نظارت و بازدید سازمان‌های بین‌المللی از تأسیسات نظامی ایران بالا گرفت.

اشتون بالدوین کارتر، وزیر دفاع ایالات متحده آمریکا رو جمعه ۱۰ آوریل / ۲۱ فروردین در گفت‌وگو با شبکه خبری «سی‌ان‌ان»، ایران را تهدید به حمله نظامی کرد و گفت که کشور آمریکا توان نابود کردن برنامه هسته‌ای ایران را دارد.

کارتر تأکید کرد که گزینه نظامی همچنان مطرح است: «وظیفه من به عنوان وزیر دفاع، علاوه بر دیگر موارد، این است که اطمینان دهم گزینه به اصطلاح نظامی روی میز است.»

وقتی از او در مورد سایت فردو پرسش شد، کارتر به بمب‌هایی که قابلیت نفوذ به تأسیسات زیرزمینی را دارند اشاره کرد و گفت بمب‌های «بانکر به استر» برای همین کار «طراحی شده‌» که قابلیت نابود کردن تاسیسات زیرزمینی‌ای مانند «فردو» را هم داشته باشند.

وزیر دفاع آمریکا در هفته گذشته چندین بارگفته است که هرگونه توافق هسته‌ای احتمالی با ایران شامل مفادی برای بازرسی از تمام تأسیسات هسته‌ای ایران خواهد بود. او همچنین در پاسخ به این سؤال که آیا بازرسی‌ها به دنباله نظارت بر تأسیسات نظامی ایران نیز هستند، پاسخ داد: «بستگی دارد منظور شما از سایت نظامی چه باشد، ولی بله. به‌طور یقین بله.»

اختلاف ایران و آمریکا بر سر بازرسی از تأسیسات نظامی کشور ایران به «فکت شیت»‌ها یا فهرست مفادی بر می‌گردد که وزارت خارجه آمریکا روز ۱۳ فروردین ماه پس از خوانده شدن بیانیه مشترک ایران و گروه ۱+۵ منتشر کرد. وزارت امور خارجه ایران اصرار دارد که چنین «فکت شیتی» منتشر نکرده است و وزارت امور خارجه آمریکا هم می‌گوید که بازدید از برخی از تأسیسات نظامی ایران از شروط توافق خواهد بود.

سردار سید مسعود جزایری، از فرمانده‌های ستاد کل نیروهای مسلح، ساعاتی بعد به این اظهارات کارتر واکنش نشان داد و با ارجاع به گفته‌های مقامات وزارت امور خارجه ایران می‌گوید: «قبلاً هم مذاکرات مقامات مسئول ایرانی در چارچوب تدابیر نظام، ممنوعیت هرگونه بازدید از مراکز و تأسیسات نظامی و دفاعی را به وضوح و با صراحت بیان کرده‌اند.»

سردار حسین دهقان، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح نیز روز پنجشنبه ۱۹ فروردین ماه گفته بود که مقامات آمریکایی و رسانه‌های این کشور در مورد تفاهم‌نامه لوزان «بزرگ‌نمایی» می‌کنند و توافقی برای بازدید از مراکز نظامی ایران صورت نگرفته است: «اصولاً بازدید از مراکز نظامی جزء خطوط قرمز و هیچ‌گونه بازدیدی از این مراکز پذیرفته نخواهد شد.»

روز پنجشنبه ۱۹ فروردین ماه، آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در اولین اظهار نظر عمومی‌اش درباره مذاکرات لوزان به ممنوعیت بازدید از تأسیسات نظامی ایران اشاره کرد.

خامنه‌ای در دیدار جمعی از مداحان گفت: «مطلقاً نباید اجازه داده شود که به بهانه نظارت، به حریم امنیتی و دفاعی کشور نفوذ کنند و مسئولین نظامی کشور نیز به‌هیچ‌وجه اجازه ندارند که به بهانه نظارت و بازرسی، بیگانگان را به این حریم راه دهند، و یا توسعه دفاعی کشور را متوقف کنند.»

صحبت‌های مجدد کارتر پس از خامنه‌ای و تأکید او بر بازرسی سایت‌های نظامی ایران، موجب خشم نظامیان ایرانی شده است. جزایری گفته است که صحبت‌های مجدد وزیر دفاع آمریکا «حاکی از شعور پایین بیان‌کننده یا ناشی از سرریز شدن غرض‌ورزی‌های طرف مذاکره‌کننده آمریکایی است.»