روز یکشنبه پنج آوریل/ ۱۶ فروردین، روز نبرد استدلال‌های مخالف و موافق با توافق با ایران در رسانه‌های ایالات متحده آمریکا بود. جمهوری‌خواهان و نتانیاهو با سناتورهای دمکرات و اعضای کابینه اوباما بر سر توافق با ایران درگیر شدند.

بنیامین نتانیاهو در سخنرانی سوم مارس خود مقابل کنگره آمریکا
بنیامین نتانیاهو در سخنرانی سوم مارس خود مقابل کنگره آمریکا

کمپین مذاکره‌کنندگان آمریکایی برای تبلیغ معامله‌شان با ایران آغاز شده است. کابینه بارک اوباما اکنون باید مقابل استدلال‌های بنیامین نتانیاهو و جمهوری‌خواهان مجلس نمایندگان آمریکا ثابت کند که بدون دادن امتیازهایی که تهدیدی برای آمریکا و متحدانش باشد، برنامه هسته‌ای ایران را محدود خواهند کرد.

مجلس نمایندگان آمریکا تنها جایی است که بنیامین نتانیاهو از طریق آن می‌تواند با شکل‌دادن افکار مردم و نمایندگان آنها، توافق احتمالی با ایران را باطل کند. دسترسی به افکار عمومی مردم آمریکا از این جهت برای نخست‌وزیر اسرائیل اهمیت دارد و او روز یکشنبه در یک کمپین تبلیغاتی فعال به شبکه‌های خبری جریان اصلی از جمله ABC، NBC و CNN رفت تا استدلال‌هایش را در مخالفت با معامله با جمهوری اسلامی ایران بیان کند.

در مقابل، از کابینه اوباما، ارنست مونیز، وزیر انرژی ایالات متحده هم در برنامه «چهره ملت» شبکه CBS شرکت کرد و به پرسش‌هایی در مورد شاخص‌های فنی توافق کلی با ایران پاسخ گفت.

 منتقدان جمهوری‌خواه

منتقدان معامله با ایران می‌گویند که چارچوب مشخص‌شده در «تفاهم‌نامه سوئیس» تمامی زیرساخت‌های برنامه هسته‌ای ایران را دست نخورده باقی گذاشته و جمهوری اسلامی به راحتی می‌تواند بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را دور بزند و در برنامه‌ای زیرزمینی پیگیر سلاح‌های هسته‌ای باشد.

سناتور باب کورکر، نماینده جمهوری‌خواه مردم تنسی که رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنا نیز هست، روز یکشنبه به «فاکس نیوز» گفت که مقامات ایرانی و آمریکایی تفسیرهای متفاوتی از آنچه به آن «چارچوب کلی تفاهم» می‌گویند، دارند. از جمله اینکه مشخص نیست زمان‌بندی لغو تحریم‌ها دقیقاً به چه صورت خواهد بود.

کروکر به فاکس نیوز آمده بود تا ثابت کند نقش کنگره در بازبینی معامله با ایران مهم است و کنگره باید هر نوع طرح توافق با ایران را بررسی،  سپس تأیید یا لغو کند.

کروکر از طراحان «لایحه کروکر-منندز» است که جمهوری خواهان کنگره به دنبال تصویب آن هستند. این لایحه به کنگره آمریکا این حق را خواهد داد تا توافق هسته‌ای احتمالی با ایران را ظرف مدت ۶۰ روز بررسی کرده و آن را باطل کنند. اوباما بارها گفته است که اگر کنگره «لایحه کروکر-منندز» را تصویب کند، او از حق وتو خود استفاده خواهد کرد.

کروکر می‌گوید که طبق برنامه قبلی، اوباما تا ۱۴ آوریل فرصت دارد تا توافق نهایی هسته‌ای با ایران را به کنگره بفرستد تا نمایندگان آن را برای بررسی کنند.

این سناتور جمهوری‌خواه در صحبت با «فاکس نیوز» از حق متحدان آمریکا برای اینکه در مورد روند مذاکرات آگاه باشند صحبت کرد. او گفت «چارچوب کلی تفاهم» به نحوی که ارائه شده است به متحدان آمریکا (یعنی آنهایی که عضو گروه ۱+۵ نیستند) اجازه نمی‌دهد که در مورد «فعالیت‌های مخفیانه» ایران آگاه شوند.

اسرائیل یکی از متحدان آمریکاست که عضو کشوهای ۱+۵ نیست و به همین دلیل در روند مذاکره با ایران شرکت ندارد.

نخست‌وزیر اسرائیل در مصاحبه یکشنبه خود با سی‌ان‌ان بار دیگر تصریح کرد که معامله با ایران هم اسرائیل، هم آمریکا و هم همسایگان اسرائیل را تهدید می‌کند.

نتانیاهو در شبکه NBC «تفاهم‌نامه سوئیس» را «یک معامله تاریخی بد» خواند و این استدلال را مطرح کرد که امتیازهایی که گروه ۱+۵ به ایران داده است به رقابت‌های تسلیحاتی و هسته‌ای خطرناکی در خاورمیانه منجر خواهد شد.

نخست‌وزیر اسرائیل گفت هنوز هم برای اعمال فشار به ایران دیر نشده است و ایالات متحده می‌تواند با «میانجیگری» فشار تحریم‌ها علیه ایران را تشدید کند. فشاری که نتانیاهو امید دارد بتواند از طریق کنگره آمریکا دنبال کند.

او به ABC نیز در مورد اهمیت تشدید تحریم‌ها گفت و از قانون‌گذاران آمریکایی خواست که شرایط را برای فرداهای بهتر بسنجد و «جهان را از این کابوس نجات دهند.»

لیندزی گراهام، نماینده جمهوری‌خواه ایالت کارولینای جنوبی هم انتقادهای خود را معطوف شخص اوباما کرد. به نظر او اوباما «دلال خوبی نیست» و در رابطه با ایران نتوانسته است معامله خوبی کند. گراهام تأکید می‌کند که انتقاد او فرا حزبی است و رئیس‌جمهور بعدی – بدون در نظر گرفتن تعلقات حزبی‌اش– قادر به حفظ توافقی خواهد بود که منافع آمریکا را بهتر تأمین می‌کند.

استدلال‌های موافقان معامله با ایران

معاون مشاور امنیت ملی اوباما، بن رودز، در CNN گفت که معامله با ایران «بهترین جایگزین جنگ با ایران است، و راه را برای بازرسی بین‌المللی برنامه‌های هسته‌ای باز خواهد کرد».

Switzerland_Iran_Nuclear_Talks-0b03e

رودز که تا حد زیادی در امتداد خطوط سیاسی اوباما صحبت می‌کرد، مواضع رئیس جمهور آمریکا را تکرار کرد. این خط سیاسی اصرار دارد که توافق‌نامه هسته‌ای ایران، تولید سوخت‌های هسته‌ای را که ممکن است در سلاح‌های هسته‌ای به کار برود محدود کرده است؛ از جمله تولید پلوتونیوم و تولید اورانیوم غنی‌شده به مدت ۱۵ سال.

ارنست مونیز، وزیر انرژی بارک اوباما هم که به همراه علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، مسئولیت مشخص کردن چارچوب‌های فنی توافق ایران با ۱+۵ را به عهده داشت، به رسانه‌ها آمد تا از عملکرد کابینه رئیس‌جمهوری‌اش دفاع کند.

تیم فنی مذاکرات که نسبت بقیه تیم‌های مذاکره‌کننده بیشترین تعداد چکنویس‌های الحاقی را نوشته‌اند، امید دارند که  در نهایت این چک‌نویس‌ها به صورت اسناد فنی و الحاقی همراه توافق‌نامه نهایی ۳۰ ژوئن، امضا شوند.

مونیز که خود دانشمند هسته‌ای است و در رشته فیزیک هسته‌ای دکتری دارد به CBS گفت: «ما همه راه‌هایی را که ایران بتواند از طریق آن به بمب دست یابد، بسته‌ایم. و همچنین من باید تأکید کنم که این معامله ای ۱۰ ساله نیست.» او در توضیحات خود تأکید کرد که این یک برنامه‌ریزی برای تغییر روابط به مدت طولانی است.

سناتور دایان فاینستاین (دمکرات از کالیفرنیا) که عضو کمیته امنیتی سنای آمریکاست، در سی‌ان‌ان از عملکرد دولت اوباما دفاع کرد و گفت به هیچ وجه لایحه از «کروکر-منندز» به شکل فعلی‌اش پشتیبانی نخواهد کرد.

فاینستاین که این لایحه را یک بازی حزبی برای فشار آوردن به اوباما می‌داند می‌گوید آنچه تا کنون از مفاد توافق با ایران منتشر شده خیلی بهتر از انتظارات او بوده است.

این سناتور دمکرات ایالت کالیفرنیا درست پس از نتانیاهو به سی‌ان‌ان آمد و گفت که نخست وزیر اسرائیل با «یک فرصت تاریخی برای ایجاد تغییراتی مفید و پویا در منطقه» مخالفت می‌کند.

او همچنین گفت که نتانیاهو «هیچ پیشنهاد عملی و واقعی‌ای» برای معامله با ایران ارائه نداده و اگر توانایی این کار را ندارد، شاید بهتر باشد که «خودش را کنترل کند» و رفتاری نکند که برای منافع خودش هم «نتیجه معکوس» دهد.

سناتور کریس مورفی از حزب دموکرات هم به این نکته اشاره کرد که تحریم‌های اقتصادی برداشته می‌شوند اما تحریم‌هایی که مرتبط به برنامه‌های موشک‌های بالستیک ایران، پشتیبانی این کشور از تروریسم و سابقه نقض حقوق بشر است، همچنان باقی می‌مانند.

این همه تکرار استدلال‌ها در رسانه‌های آمریکایی در حمایت یا مخالفت با مذاکره با ایران، اکنون به این علت شدت گرفته است که در کمپین کابینه اوباما برای عملی شدن این توافق، سه ماه آینده زمانی کلیدی برای همراه کردن افکار عمومی و نمایندگان مردم در کنگره و سناست.