علیرغم درخواست‌های مکرر سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت نیرو همچنان در حال ادامه عملیات احداث سد داریان در کردستان است.
به گفته فعالان محیط زیست، بر اثر ساخت سد داریان در منطقه اورامان استان کردستان، یکی از مهم‌ترین چشمه‌های آب معدنی این استان با نام «کانی بل» یا «چشمه بل» زیر بیش از ۱۰۰ متر ارتفاع آب غرق خواهد شد. همچنین آبگیری این سد موجب زیرآب رفتن باغات و گونه‌های گیاهی و جانوری محافظت شده می‌شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کردستان از ارسال نامه‌ای به وزیر نیرو برای توقف عملیات سدسازی به منظور بررسی بیشتر تاثیرات آن روی مناطق اطراف خبر داد.
به گفته ناصح قادری، علیرغم ارسال این نامه و تلاش‌های دیگر در این راستا، گزارش شده است بدون توجه به درخواست محیط زیست استان، عملیات در حال اجرا است. مدیرکل محیط زیست کردستان، ادامه عملیات در شرایط فعلی را «خلاف اخلاق حرفه ای در کار» توصیف کرد.
او همچنین از عدم هماهنگی با اداره حفاظت محیط زیست کردستان قبل از آغاز عملیات سد سازی توسط وزارت نیرو انتقاد کرد و گفت از آنجا که دریاچه این سد در این استان قرار می‌گیرد، باید مطالعات زیست محیطی آن تکمیل و ارسال می‌شد.
ارزش‌های زیست محیطی «کانی بل»
«کانی بل» یا «چشمه بل» در منطقه اورامان کردستان برای مردم این منطقه دارای ارزش‌های طبیعی، اقتصادی، فرهنگی و مذهبی بسیار زیاد است، از این رو نگرانی‌های فراوانی برای از بین رفتن آن زیر دریاچه سد داریان وجود دارد.
«کانی بل» بزرگ‌ترین چشمه کارستی در مرزهای کردستان و کرمانشاه است. کارست پدیده خوردگی و انحلال توده سنگ‌ها و صخره‌های کربناته از قبیل سنگ‌های آهکی، گچ و دولومیت است.
عملیات ساخت سد مخزنی برق‌آبی داریان بر روی رودخانه سیروان در تنگه پایین‌دست دره داریان از بیش از دو سال پیش آغاز شده است.
هدف این پروژه جمع‌آوری آب رودخانه سیروان برای تولید برق، انتقال آب به حوزه‌های آبریز مجاور ازجمله به دشت‌های نواحی گرمسیری از طریق «تونل نوسود» برای کشاورزی و همچنین تأمین حقابه‌های پایین‌دست سد عنوان شده است.
بر اساس مطالعات صورت گرفته توسط مشاوران طرح، ساخت این سد می‌توانست به‌گونه‌ای انجام شود که «کانی بل» آسیب نبیند اما مجری طرح اصرار دارد تا ساخت سد را در محل انتخابی خود به انجام برساند؛ محلی که باعث زیر آب رفتن سرچشمه «کانی بل» می‌شود.
پس از آغاز عملیات سدسازی در این منطقه، گروهی با نام «گروه کاری نجات چشمه بل» تشکیل شد تا بتواند مانع از تخریب این چشمه شود.
به گفته سید مختار هاشمی، سرپرست این گروه نجات، آب چشمه بل می‌تواند به عنوان یکی از منابع درآمدزا در راستای اشتغال‌زایی مورد بهره‌برداری قرار گیرد. این چشمه با تولید ۷۵۰ میلیون بشکه آب خالص، یک منبع تجدید شونده است که درآمد ناشی از اجرای طرح‌های اشتغال‌زایی بر روی آن می‌تواند هزینه ساخت سد داریان را جبران کند. به گزارش خبرگزاری «کردپرس»، اگر برای هر لیتر آب معدنی چشمه بل ۱۰۰ تومان در نظر بگیریم، چشمه سالیانه ۶۵۰ میلیارد تومان ایجاد درآمد می‌کند.
سرپرست گروه کاری نجات چشمه بل تاکید کرد در آزمایش‌هایی که طی چند روز اخیر از آب چشمه بل صورت گرفته، مشخص شد که آب این چشمه به علت عملیات ماشین‌آلات حفاری، کثیف و کدر شده است.
به گفته فعالان زیست محیطی در کردستان، اکنون به دلیل فعالیت‌های ساختمانی بر روی چشمه بل، آب‌رسانی به شهر «نودشه» که آب آشامیدنی آن از این چشمه تأمین می‌شود دچار اختلال شده است و در صورت اجرای طرح، چشمه بل ۱۱۲ متر پایین‌تر از آب مخزن سد قرار می‌گیرد.
این فعالان تأکید دارند با احداث سد داریان، نه تنها چشمه بل، بلکه تمام طبیعت منطقه اورامان از بین می‌رود.