گزارش ۲۰۱۳ سازمان عفو بین‌الملل نشان می‌دهد که کشورهای چین، ایران، عراق، عربستان سعودی و آمریکا- به ترتیب – با بیش از ۱۰۰۰، ۳۶۹ (۳۵۸ مرد و ۱۱ زن) ، ۱۶۹، ۷۹ و ۳۹ اعدام رتبه اول تا پنجم را کسب کرده‌اند.
اگر تعداد اعدام‌ها را به هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت در نظر بگیریم، در این صورت رتبه اول تا پنجم به این شکل در خواهد آمد: عربستان سعودی، عراق، ایران، چین و آمریکا.
گزارش سازمان عفو بین‌الملل بدون در نظر گرفتن مصر و سوریه است، برای این که راهی برای تأیید اعدام‌ها در این دو کشور وجود نداشته است. مطابق گزارش یاد شده، در سال ۲۰۱۳ مجازات اعدام فقط در ۲۲ کشور ثبت شده است.
در مورد ایران، ۳۶۹ اعدام، آمار تأیید شده رسمی است، “با وجود این، مدارک معتبری از تعداد زیادی اعدام های مخفیانه در دست است. منابع قابل اعتماد دست کم ۳۳۵ اعدام دیگر (شامل حداقل ۱۸ زن) را گزارش دادند این تعداد مجموع اعدام‌ها را در سال ۲۰۱۳ به حداقل ۷۰۴ مورد می رساند.” (ص ۲۹)
پاسخ جمهوری اسلامی
محمدجواد لاریجانی- دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه- ضمن اذعان به تعداد زیاد اعدام‌های جمهوری اسلامی، در توجیه آن در ۲۷/۱۲/۹۲ گفته است: “تعداد اعدامی‌ها زیاد است و ۸۰ درصد اعدامی‌ها مربوط به مواد مخدر است.
مقامات جمهوری اسلامی ادعا کرده‌اند که تعدادی از اعدام‌شدگان افرادی بوده‌اند که در عملیات تروریستی نقش مستقیم داشته‌اند. به تعبیر دیگر، اعدام تروریست‌ها موجه است. در این خصوص جمهوری اسلامی و دولت آمریکا از منطقی واحد دفاع می‌کنند.
قانونی در مجمع تشخیص مصلحت نظام تصویب شد که در راستای تشدید مجازات مرتبط با مواد مخدر بود. شخصاً نظرم این است که باید مسئله اعدام را جدی‌تر برخورد کنیم؛ اعدام را برنداریم بلکه صرفاً سران مافیا را اعدام کنیم. کشورهای غربی باید در زمینه مواد مخدر با ایران کمک کنند. مرز ۸۰۰ کیلومتری با افغانستانی داریم که به‌برکت حضور ناتو کشت مواد مخدر چهار برابر شده است. شاید فرماندهان ناتو خسته شده‌اند و عصرها نیاز به مصرف مواد مخدر دارند. ما با هزینه‌های فراوان مالی امنیتی و جانی، منتظر تشکر غربی‌ها بودیم نه این‌گونه هجمه‌ها. اگر کسی در ایران مواد مخدر را توسعه و توزیع دهد ما با آن برخورد می‌کنیم. مسائل حقوق بشر حول حفظ کرامت انسان می‌چرخد و یکی از معضلات مرتبط با کرامت انسانی مواد مخدر است. عجیب است غربی‌ها مدعی کرامت انسانی هستند اما با اعدام محکومان مواد مخدر مخالفت می‌کنند… بخشی دیگر از اعدام‌ها مربوط به قصاصی است که حکمی خصوصی است هرچند مسئولان تمایل کلی نسبت به آن ندارند و با وجود صدور حکم اعدام، برای جلب رضایت خانواده شاکی تلاش می‌کنند.”
لاریجانی به هر حال می‌پذیرد که بخشی از اعدام‌ها به دلیل اجرای حدود اسلامی است که در گزارش گزارشگر ویژه سازمان ملل به عنوان نقض حقوق بشر مطرح شده است. می‌گوید: “از حدود اسلامی مانند قصاص تا مبارزه با مفاسدی چون همجنس‌بازی مورد تعرض قرار گرفته است و اتهامی چون نقض حقوق بشر به آن زده‌اند.”
نقادی اعدام‌ها
اگر هدف از مجازات اعدام اجرای حکم الله است، قصاص یکی از برساخته‌های اعراب پیش از اسلام بوده که پیامبر اسلام با تعدیل و اصلاح آن را “امضا” کرد.
قصاص حکم الله نیست، مجازات برساخته مردم جزیرة العرب بود، درست مانند برده‌داری که لغو آن هیچ زیانی به الله و اسلام نرساند (رجوع شود به مقاله “برده‌داری غیر انسانی وغیر اسلامی − قصاص انسانی و اسلامی“).
اگر هدف ارائه چهره‌ای اخلاقی از دین “پیامبر رحمت” به جهانیان است، مجازات اعدام به نام اسلام، موجب وهن اسلام در روزگار کنونی است. آیا اجرای حکم غیر قرآنی سنگسار درباره زنای محصنه، سیمایی انسانی و اخلاقی از اسلام به انسان امروز ارائه میکند؟ اسلام‌گرایان حاکم بر ترکیه، از سال ۲۰۰۴ ، مجازات اعدام را لغو کردند. هیچ یک از احکام شریعت را هم اجرا نمی‌کنند. آیا آنان- نسبت به رژیم استبدادی جمهوری اسلامی- چهره‌ای اخلاقی‌تر از اسلام به جهانیان ارائه نمی‌کنند؟
اگر هدف پیشگیری از جرم از طریق مجازات اعدام است، مقایسه میزان جرم و جنایت در کل اروپا با کشور آمریکا نشان می‌دهد که در اروپای فاقد مجازات اعدام میزان جرم و جنایت بسیار کمتر از آمریکای دارای مجازات اعدام است.
مصلحت نظام با کاهش اعتیاد تأمین می‌شود، نه با افزایش آن. وقتی گروهی که کوچکترین اطلاعی در این زمینه‌ها ندارند، مسئول مصلحت‌سنجی می‌شوند، نتیجه افزایش افسارگسیخته اعتیاد از کار در می‌آید.
آمریکا- نسبت به اروپا – جامعه‌ای به شدت خشن و دارای بیشترین زندانی در سراسر جهان است. میزان قتل در آمریکا- به ازای هر صدنفر از جمعیت ۱۵.۴ است در صورتی که همین میزان در اروپا ۳.۵ است. مرگ خشونت‌بار در آمریکا از تمامی کشورهای ثروتمند جهان بیشتر است. البته آزادی اسلحه یکی از دلایل مهم خشونت بسیار گسترده آمریکا- نسبت به اروپا- است، اما مجازات اعدام نتوانسته میزان جرم را در آمریکا- نسبت به اروپا- کاهش دهد. به تعبیر دیگر، مجازات اعدام حالت بازدارندگی نداشته است.
اگر مسئله، مسئله انتقام از قاتل است، دولت مسئول انتقام‌گیری از مجرمان- آن هم از طریق اعدام – نیست. رژیم سیاسی مسئول “حق” است، نه “خیر”. یعنی موظف به اجرای حقوق اساسی مردم است تا آنان در شرایطی که حقوق‌شان تحت حفاظت و نقض ناشدنی است، آزادانه سبک خاصی از زندگی را از میان شقوق مختلف سبک زندگی که خوب تشخیص می‌دهند، انتخاب کنند.
اگر هدف تسکین درد خانواده قربانیان است و گفته می‌شود که از نظر آنان قاتل استحقاق زندگی در جوامع انسانی را ندارد، با گرفتن جان دیگری و ارتکاب عمل شبیه به عمل قاتل، آدمی چگونه آرامش می‌یابد؟ برخی تا آنجا پیش رفته‌اند که ادعا می‌کنند، با مجازات اعدام، مجازات‌کنندگان و قاتلان، در یک جایگاه اخلاقی قرار می‌گیرند.
لاریجانی مدعی است که ۸۰ درصد اعدام‌ها در ایران به خاطر مواد مخدر است. اسلام اما هیچ مجازاتی برای مواد مخدر در نظر نگرفته است، چه رسد به مجازات اعدام. مجازات اعدام مطابق مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام صورت می گیرد. اما:
الف- سیاست مجازاتی/ اعدامی جمهوری اسلامی در مورد مواد مخدر کاملاً شکست خورده است و طی ۳۵ سال گذشته تعداد معتادان به شدت افزایش یافته است.
ب- در کشورهایی که استفاده از مواد مخدر جرم نیست، تعداد معتادان بسیار کمتر از معتادان جمهوری اسلامی است.
پ- مصلحت نظام با کاهش اعتیاد تأمین می‌شود، نه با افزایش آن. وقتی گروهی که کوچکترین اطلاعی در این زمینه‌ها ندارند، مسئول مصلحت‌سنجی می‌شوند، نتیجه افزایش افسارگسیخته اعتیاد از کار در می‌آید.
از سوی دیگر، تجربه نشان داده است که بی‌گناهی عده‌ای از اعدام‌شدگان، بعدها روشن می‌شود. وقتی این امر در آمریکا اتفاق افتاده، تکلیف ایران چیست که فاقد نظام قضائی مستقل و آئین دادرسی عادلانه است و همان هم در عمل اجرا نمی‌شود؟
مسئله تروریسم
دولت آمریکا بیش از پنج هزار تن از “مظنونان” به اعمال تروریستی را از طریق هواپیماهای بدون سرنشین کشته است که در میان آنان صدها کودک و زن و مرد سالخورده غیر نظامی بی‌گناه وجود داشته‌اند.
هر نوع تبعیضی ناموجه است، مگر آن که به سود ستمدیدگان باشد (تبعیض مثبت). ساختارهایی که تبعیض را نهادینه می‌سازند، نمی‌توانند با مجازات اعدام، جرم و جنایت را کاهش دهند.
نهادهای حقوق بشری بین‌المللی بارها این عمل را محکوم کرده‌اند. شورای حقوق بشر سازمان ملل اخیراً دوباره این عمل آمریکا را محکوم کرده است. اگر فقط انسان‌های بی‌گناه این عملیات- یعنی “غیر مظنونان”- را به فهرست بالا اضافه کنیم، آمریکا به رتبه اول و دوم نزدیک خواهد شد.
مقامات جمهوری اسلامی ادعا کرده‌اند که تعدادی از اعدام‌شدگان افرادی بوده‌اند که در عملیات تروریستی نقش مستقیم داشته‌اند. به تعبیر دیگر، اعدام تروریست‌ها موجه است. در این خصوص جمهوری اسلامی و دولت آمریکا از منطقی واحد دفاع می‌کنند، اما باید به این نکته توجه داشت که مخالفان مجازات اعدام، مخالف اعدام تروریست‌ها هم هستند.
نکته پایانی
باید توجه داشت که اقتصاد توسعه یافته و افزایش برابری، با کاهش جرم همبستگی دارد. نابرابری به فقر گسترده می‌انجامد. افراد به “سیاهچاله”هایی پرتاب می‌شوند که هرگز امکانی برای خروج از آن نمی‌یابند.
تورم بالا یکی از نشانه‌های ازدیاد فقر است. تورم همیشه به زیان فقرا و به سود اغنیا کار کرده است و میکند. در چنین ساختار و بستری جرم و جنایت افزایش می‌یابد. ساختارهای اجتماعی فقرآفرین هستند، اما “فقر مطلق” از همه چیز بدتر است. کشورهای اسکاندیناوی دارای بالاترین میزان برابری بوده‌اند و هستند.
میزان جرم و جنایت این جوامع را با دیگر جوامع بسنجید تا به نقش تعیین‌کننده میزان تبعیض نهادینه شده و پیامدهای آن (ازجمله آسیب‌های اجتماعی) پی ببرید. به جای اعدام درمانی، تبعیض‌زدایی کنید. “فقر مطلق” را ریشه کن سازید. البته نابرابری را نمی‌توان به نابرابری‌های اقتصادی فروکاست. هر نوع تبعیضی ناموجه است، مگر آن که به سود ستمدیدگان باشد (تبعیض مثبت). ساختارهایی که تبعیض را نهادینه می‌سازند، نمی‌توانند با مجازات اعدام، جرم و جنایت را کاهش دهند.
آقای گنجی خیلی سطحی صحبت می کنید ها!!
اعدام یکی از احکام دینی است .
دلیل این که قبل از اسلام هم بوده ربطی به بیابان نشین های عربستان نداره! شما از این عبارت برای کوبیدن هرچه خوشتان نمی آید استفاده می کنید!
دلیلش این است که در دین موسی و احتمالا ادیان دیگر قبل از اسلام هم بوده خب پبامبر اسلام هم از جانب همان خدا مبعوث شده پس تشابه عجیب و ناپذیرفتنی نیست!
مثل خیلی دیگر از مسائل اسلام که در ادیان پیشین هم بوده حالا چون بوده باید آنها را غیر اسلامی بدانیم و خط بزنیم؟! انفاقا این امر باعث قوی تر شدن این جور مسائل می شود نه ضعیف تر شدنشان!
یکه نمونه: زنا حداقل در دین موسی و عیسی حرام است . در اسلام هم هست! پس نشان می دهد چقدر حکم قوی است! ولی شراب خوردن فقط در دین موسی و محمد است . در دین عیسی هم می گویند بوده ولی تحریف کردند.
حسین / 03 April 2014
دوست گرامی. فقیهان خود احکام فقهی را به “امضایی” و “تأسیسی” تقسیم می کنند. احکام امضایی ، برساخته های مردم جزیرة العرب قبل از پیامبر اسلام است. خوب برده داری هم یکی از احکام آنان بود که در قرآن آمده است. به همان شکلی که برده داری لغو شد، بقیه احکام امضایی(که 99 درصد احکام است) را می توان لغو کرد. در جهان فقط در 22 کشور حکم اعدام در سال 2013 اجرا شده است. می توان ان را هم لغو کرد.
ضمن این که حکومت مدعی است که 80 درصد اعدام ها مربوط به مواد مخدر است. این مجازات هیچ ربطی به اسلام ندارد. خوب همین یکی را لغو کنند، اعدام ها 80 درصد کاهش خواهد یافت.
مجازات سنگسار هم در قرآن وجود ندارد. درباره اجرای آن که به سنت استناد می شود، اختلاف نظر شدیدی وجود دارد. تاریخ اسلام که دو قرن بعد توسط مسلمین نوشته شده است، نقد ناشده و غیر قابل اعتماد است.
با احترام
گنجی
اکبر گنجی / 03 April 2014
واقعا جناب گنجي برخي مواقع بسيار سطحي سخن مي گه
تا وقتي اعدام را از نظر ديني بررسي نكنيد به جايي نمي رسيد
درود حسين جان / 03 April 2014
در قرآن برای ارتداد هم مجازات دنیوی وجود ندارد. فقیهان حکم مجازات ارتداد را بافته اند. البته هر یک از این احکام ده ها شرط دارد که اگر بخواهد رعایت شود، امکان اجرا ندارد. با این حال، فرض کنیم حکم اعدام در قرآن وجود دارد، اما معنای آن این نیست که امروز هم باید اجرا شود. اصل بر این است که تمامی احکام فقهی و مجازات های کیفری برای همان دوره صدر اسلامند، مگر آن که کسی بتواند با دلیل عکس آن را اثبات کند. مگر در کشورهای اسلامی که احکام شریعت اجرا نمی شود، مردم مسلمان و پیرو قرآن نیستند؟ مگر ایران معیار اسلام است که فقیهان به زور در آن فتوای فقهی خود را اجرا ی کنند؟
با احترام
گنجی
اکبر گنجی / 03 April 2014
اینها بدون شکنجه و اعدام و بگیر و ببند و سرکوب و خفقان و سنگسار و سانسورنمیتوانند یکروز هم دوام آورنذ.
neda / 05 April 2014
نامه شجاعانه سیامک پورشجری، وبلاگ نویس زندانی به مجامع بین المللی مدافع حقوق بشر
با درود فراوان، من یکی ازقربانیان استبداد و سرکوبگری رژیم اسلامی حاکم بر ایران هستم که بدلیل درج و انتشار نظرات و انتقادهای خود پیرامون بی عدالتی ها ونقض حقوق وآزادی های هم میهنانم درصفحه شخصی خود دراینترنت ازسوی دستگاه قضایی این رژیم به چهارسال حبس، محکوم گردیده ام. من تا امروزنزدیک به همه این سالها را درشرایط غیرانسانی وفاجعه بار زندانهای جمهوری اسلامی محبوس بوده ام. هم اکنون که این مطالب را یادداشت میکنم دراتاقی به مساحت کمتراز 21 مترمربع و درمیان 40 تن از جانیان و قاتلین وقاچاقچیان و سارقین و متجاوزین به عنف و زورگیرها وچاقوکش ها وکودک آزارها و بیماران روان پریش ومعتادین به مواد مخدرو ولگردها ومجرمین ازاین قماش گرفتارو اسیر هستم و باوجود نارسایی ها وعوارض قلبی و ابتلا به دیابت و بیماری ورم غده پروستات وسنگ کلیه درواقع لحظه لحظه این روزها را با مرگ مبارزه میکنم.
من ازهمان ابتدا که توسط ماموران وزارت اطلاعات وباهجوم به آپارتمان محل سکونتم دستگیر شدم مورد بازجویی و کتک و ضرب و شتم وشکنجه قرارگرفتم وبه مدت 8 ماه درسلول انفرادی و بدون هیچ گونه تماس با بستگانم تحت فشارها و بازپرسی های طاقت فرسا قرارداشته وازتمامی حقوق یک متهم محروم بوده ام. من پیوسته به مرگ واعدام تهدید می شدم وحتی دربازداشتگاه وزارت اطلاعات مرا با چشمان بسته بروی چهارپایه برده وادعا کردند که تصمیم گرفتیم تو را به دار بیاویزیم.
همه این رنجها و ناملایمات که برمن هموارشده تنها به این خاطر است که من ازحقوق و آزادیهایی که مواد 18 و 19 اعلامیه جهانی حقوق بشر،انسان را ازآن برخوردارساخته وبدان تصریح کرده است ، استفاده نموده و کوشیده ام هم میهنانم را بااندیشه ها وباورهای خود شریک سازم.
سرگذشت من به عنوان وبلاگ نویس وزندانی سیاسی تنها یک نمونه ومثال ازسرنوشت دردناک هزاران قربانی تبعیض و نقض حقوق بشردرجمهوری اسلامی است.
بدبختانه امروز ملت ایران در دام رژیم مذهبی و قرون وسطایی و به شدت عقب مانده گرفتارواسیر گشته که برای ارزشها وپرنسیب های جهانی که بشر متمدن حداقل 400 سال درراه کسب وایجاد وبقا آن جانفشانی کرده است، کمترین احترامی نمیشناسد. این رژیم ارتشی تا دندان مسلح و خونریز و تروریستی بنام “سپاه پاسداران” انقلاب اسلامی تشکیل داده است تا خواسته ها و مطالبات اجتماعی و سیاسی مردم ایران را باخشونت سرکوب کند و باآزادی و دموکراسی و حقوق بشر،هم درایران و هم در سطح جهان مقابله کند و بجنگد.
رژیم توتالیتر حاکم بر ایران، خفقان نفس گیری برجامعه اعمال میکند، بطوریکه محض نمونه حتی یک فرد مخالف و منتقد در هیچ روزنامه ورسانه ای درداخل کشور حق اظهار نظرو بیان ازادانه آرا و افکار خود را ندارد.
جممهوری اسلامی مجموعه قوانین شرم آور وضدانسانی وضع کرده واجرا میکند، بنام قانون مجازات اسلامی که شامل مجازات هایی چون: قتل، قصاص،اعدام،سنگسار،دست و پا بریدن،چشم درآوردن،ازکوه پرت کردن،درآتش انداختن وتازیانه زدن که یکایک آن توحش مسلم است که مصداق جنایت علیه بشرمحسوب می شود.
جمهوری اسلامی به گونه ای برنامه ریزی شده وهدفمند و منظم به سرکوبی حقوق بنیادی مدنی می پردازد، ازجمله محروم کردن مردم از ابتدایی ترین حقوق خود یعنی امکان آزادی بیان، ممنوعیت استفاده از برنامه های ماهواره و فیلترینگ وسیع اینترنت، ممنوع ساختن تجمعات، حتی جشن ها و میهمانی دوستانه جوانان، تحقیر زنان با حجاب اجباری، تفکیک جنسیتی و سرکوب آزادی های جنسی به منظورسلطه روانی بر جامعه، تبلیغات گسترده مذهبی با صرف هزینه های هنگفت وباهدف رواج خرافات وتشویق مردم به نادانی و سفاحت و ازهمه جنایت بارتر قتل و قصاص و اعدام درملا عام و ایجاد ترس و وحشت در اجتماع و بی اعتنا ساختن مردم نسبت به سرنوشت خود.
موارد یاد شده تنها بخش کوچکی از اقدامات زمامداران جمهوری اسلامی ،جهت حفظ قدرت و سلطه هرچه فراگیرتردرجامعه امروز ایران است.بدون شک توجه به این حقیقت راه گشاست که مقابله ومبارزه جمهوری اسلامی با دنیای مدرن و دستاوردهای درخشان آن درزمینه آزادی و دموکراسی حقوق بشر امری ذاتی وجوهری است ودرمبانی و بنیادهای اسلامی وایدئولوژیک این نظام بصورت اصول تغییر ناپذیر،تبیین و تثبیت گردیده است. تجربه شکست خورده گفتگوهای انتقادی با جمهوری اسلامی ازسوی برخی دولتها درگذشته و با امید تغییر رفتارهای این رژیم، موید همین واقعیت است، همچنین نشان می دهد که تلاشهای جهانی وروشهایی که نهادهای بین المللی به جهت ملزم ساختن دولت اسلامی ومحترم شمردن حقوق بشردررعایت حقوق اساسی ملت ایران تاکنون بکاربرده اند مفید وموثرواقع نشده و نیازمند رویکردها و راهکارهای متفاوتی است.
روی هم رفته هرگونه تغییری درشرایط بسته واختناق آمیزامروز جامعه ایران مستلزم دگرگونی اساسی و ساختارهای سیاسی و حقوقی نظام موجود است. به همین منظور ضروری است تا از پراکندگی کوشش ها و سرمایه گذاری های مجامع بین المللی ممانعت بعمل آمده ونیروهای جهانی و دولت هایی که دغدغه و دل مشغولی حقوق بشردارند و همچنین حفظ امنیت منطقه و جهان جزو سیاست های تعریف شده آنهاست، بصورت متمرکز وسازمان یافته درمجموعه “دوستان ایران” گردهم آیند وملت ایران را در راه کسب حقوق وآزادی های خود وکسب حق تعیین سرنوشت یاری رسانند.
سپاسگزار شما محمدرضا پورشجری
دارای نام مستعار سیمک مهر نویسنده وبلاگ گزارش به خاک ایران
کرج زندان ندامتکاه مرکزی کرج
farid / 05 April 2014
در تفسیر آیه ای که حکم محارب امده و قوانین سنگین قطع دست و پا اعلام شده… علامه طباطبائی گفته اند پیامبر برای هیچ محاربی این حکم را اجرا نگرده بلکه تنها تبعید می نموده
مرتضی / 05 April 2014