همزمان با اجرای «طرح جمعآوری اتباع غیرمجاز» در تهران و چند استان دیگر ایران، استاندار تهران و یک مسئول استانی حزب اسلامی کار خواستار محدودیت بیشتر برای مهاجران در ایران شدند.
علیرضا فخاری، استاندار تهران شنبه ۱۰ شهریور گفت: «برای اینکه اتباع غیرمجاز زودتر کشور را ترک کنند، این افراد از خدمات شهری محروم میشوند».
او بدون اینکه بگوید مهاجرانی که غیرمجاز خوانده میشوند از کدام خدمات شهری محروم خواهند شد، افزود: «هزینهها مترتب بر حوزههای شهری و غیر شهری در محلهایی که اتباع غیر مجاز وجود دارند به طور قطع از آنها اخذ خواهد شد.»
استاندار تهران با بیان اینکه «طرح جمعآوری اتباع غیرمجاز با اقدامات روزانه فراجا انجام میشود»، گفت: اتباع مجازی که تاریخ اقامتشان پایان یافته «باید به سرعت کشور را ترک کنند یا مجوز جدیدی برای حضور در کشور اخذ کنند».
اظهارات استاندار تهران امتداد سیاست سختگیرانه حکومت ایران علیه مهاجران افغانستانی است که پس از سلطه دوباره طالبان گریخته و به ایران پناه آوردهاند.
پیش از این فرمانده کل نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ۱۷ مرداد گفته بود: «اتباع غیرمجاز» باید تا پایان سال به کشورشان بازگردند.
دولت ایران در دو سال اخیر محدودیتهای بیشتری را بر مهاجران افغانستانی تحمیل کرده است. اقامت آنها در ۱۶ استان به صورت کامل و در ۱۲ استان در برخی شهرها ممنوع اعلام شده است. سازمان ملی مهاجرت در یک طرح، تمدید اقامت و مجوز اشتغال مهاجران را به سپردهگذاری حداقل ۱۰۰ میلیون تومانی مشروط کرده است و همزمان پلیس مهاجران را بازداشت و به اردوگاهها منتقل و از آنجا به افغانستان باز میگرداند.
این سیاست مهاجرستیزانه از سوی برخی از رسانهها، گروههای اجتماعی و سیاسی حمایت و تشویق میشود. خانه کارگر که پیشتر هم خواستار اخراج کارگران افغانستانی شده بود، از جمله حامیان این سیاست است. دبیر اجرایی این تشکل دولتی در همین رابطه به خبرگزاری کار (ایلنا) گفت: دولت باید مانع اشتغال اتباع شود.
او ادعا کرد کارگران افغانستانی «به دلیل اینکه ارزانتر هستند، جای نیروی کار ایرانی را گرفتهاند» و از وزارت کشور و تعاون، کار و رفاه اجتماعی خواست: «اقداماتی انجام دهند تا اتباع بیگانه در کارگاههای صنعتی و ساختمانی به کار گرفته نشوند».
ادعای دبیر حزب اسلامی کار در استان مرکزی مبنی بر اینکه مهاجران فرصت اشتغال را از نیروی کار داخلی گرفتهاند، نادرست است، چرا که وزارت کار اشتغال مهاجران افغانستانی را به مشاغل سخت محدود کرده است و کارفرمایانی که کارگران افغانستانی را استخدام کنند، جریمه میکند.
سخنان تحریکآمیز مسئولان دولتی و برخی رسانهها موجب گسترش خشونت علیه مهاجران افغانستانی در فضای عمومی شده است. در میبد یزد و اقبالیه قزوین به سکونتگاه مهاجران حمله شد. در تهران نیز مهاجران هدف حمله قرار گرفتند. همزمان چند کارزار آنلاین برای اخراج مهاجران از ایران ثبت شد.
پلیس در مرداد ۱۴۰۳ یک کودک افغانستانی را با خشونت بازداشت کرد. همزمان رسانههای افغانستان گزارش کردند مهاجران دارای اقامت هم بازداشت و از ایران اخراج شدهاند.
دولت مسعود پزشکیان گفته است با تکمیل انسداد مرزهای شرقی و ساماندهی مهاجران در کنار گفتوگو با دولتهای اروپایی برای پذیرش بخشی از مهاجرین یا تقبل هزینه آنها، مانع ورود مهاجران جدید خواهد شد.
بر اساس اظهارات مقامهای رسمی، ایران در سال ۱۴۰۲ بیش از یک میلیون افغانستانی را اخراج کرد.