پیام نوید میهندوست از زندان اوین به مناسبت اکران فیلم «کافه» در برزیل
بسیار مفتخرم که فیلم من در کشور برزیل و شهر سائوپائولو برای شما مخاطبان فرهیخته به نمایش در میآید و در عین حال متاسفم که به خاطر شرایطی که رژیم جمهوری اسلامی ایران برای من به وجود آورده، از لذت دیدن واکنش شما هنگام نمایش فیلم محروم شدهام.
سینمای برزیل برای من که تاکنون کشور شما را از نزدیک ندیدهام، به واسطه فیلمسازان پیشگامی چون هومبرتو مائورو و نلسون پریدا دوس سانتوس و کارگردانان معترض نسل بعد مانند گلوبر روشا و همچنین فیلمسازانی موفق از نظر تجاری چون هکتور بابنکو و والتر سالس بسیار محترم و قابل ستایش است.
بسیار علاقهمند بودم که شهر زیبا و تاریخی شما را که از پرجمعیتترین شهرهای برزیل است، از نزدیک ببینم و با جامعه فرهنگی و هنری آن رودررو آشنا شوم که متاسفانه میسر نشد.
آن چه که مایلم بدانید این است که فیلم من با بودجهای اندک ساخته شده که علت اصلی آن موانعی است که توسط مسئولین حکومتی برای ساخت اینگونه فیلمهای موسوم به زیرزمینی ایجاد میشود. اینگونه فشارها را سینماگر فقید شما گلوبر روشا نیز در دهه هفتاد میلادی تجربه کرده بود ولی فراموش نکنیم که ما اکنون در نیمه دهه دوم قرن بیست و یک هستیم. جامعه هنری دنیا نباید چنین فشارهایی را شاهد باشد و نسبت به آن بیتفاوت بماند. من بیصبرانه منتظرم در صورتی که از فیلم من لذت بردید واکنشهایتان را به شکل گسترده در موردش مشاهده کنم. البته میدانم که هنرمندان ممکن است در ظاهر نسبت به حاکمان و سیاستمداران قدرت چندانی نداشته باشند ولی ما هنرمندان قدرتی نهفته داریم که ریشه در آثارمان دارد و این پتانسیل وجود دارد که همیشه این قدرت پنهان را بالفعل کنیم. من در زندانی از تهران پیگیر نمایش فیلمم در جشنواره شما هستم و امید فراوان دارم که کمکهای روحی شما مرا در تحمل دوران حبس ظالمانهای که بر من تحمیل شده یاری کند. اما سیاستمداران بهتر است بدانند که دیوارهای یک زندان آنقدر بلند نیستند که قادر به دربند کردن اندیشه هنرمندان باشند.
به امید روزی که تمامی هنرمندان جهان در بیان عقاید و نظرات خود آزاد باشند و حاکمان سیاسی جهان بفهمند که دنیا با هنر و آزادی زیباتر است تا سیاست و استبداد.
اتهامهای نوید میهندوست ساخت فیلم درباره مسیح علینژاد و همچنین اقدام به ساخت فیلم درباره دختران خیابان انقلاب است. فیلم اول هرگز پخش نشد و فیلم دوم هرگز ساخته نشد، با اینحال برچسب «اقدام علیه امنیت کشور» باعث به زندان رفتن نوید میهندوست شد.
ندا میهندوست در گفتوگو با زمانه به جنبههای دیگری از پرونده برادر فیلمساز هنرمندش، از جمله رویکرد خانه سینما اشاره میکند. این گفتوگو را در ادامه میشنوید و میبینید:
نوید میهندوست در ۱۳ آذر ۱۳۹۸ توسط وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی دستگیر شد و در بند ۲۰۹ زندان اوین به مدت حدود دو ماه در بازداشت بود و در ۱۴ بهمن با تودیع وثیقه ۸۵۰ میلیون تومانی به صورت موقت و تا پایان مراحل دادرسی از زندان آزاد شد. برای اجرای حکم از ۲۹ مرداد ۱۴۰۲ به زندان اوین فراخوانده شد و هماکنون در زندان اوین زندانی است.
ندا میهندوست، خواهر این فیلمساز در گفتوگو با زمانه میگوید:
در این مدت تغییر خاصی در پرونده اتفاق نیفتاده. نوید با حکم سه سال در زندان است. اولین درخواست عفو رد شد با این استدلال که حتما باید یک سوم حکم سپری شده باشد که الان این اتفاق افتاده و برای همین هم مجدداً درخواست عفو دادهایم.
ندا در ادامه در انتقاد از رویکرد خانه سینما در پرونده برادرش میگوید:
به خانه سینما مراجعه کردیم. در زمان مدیریت منوچهر شاهسواری، خانه سینما وارد عمل شد اما در زمان مدیریت فعلی، در زمان ریاست محمد مهدی عسگرپور بر خانه سینما، به ما پاسخ مشخصی نمیدهند و در همان حال کاری هم نمیکنند. نه بیانیهای صادر میکنند و نه دست به رایزنی میزنند.
ندا میهندوست در ادامه چند احتمال را مطرح میکند: «خانه سینما در پرونده سینماگران معروفی مثل پناهی و رسولاف دخالت کردند. اعتباری هم برای خودشان خریدند و کسب کردند. اما در مورد نوید تا الان این کار را نکردند. شاید یک دلیلش نام خانم مسیحعلینژاد در این پرونده باشد.»
ندا میگوید:
گلایه من است که مسئولان خانه سینما شفاف نیستند و به یک معنی ما را بازی میدهند. البته این احتمال هم هست که نهادهای اطلاعاتی آنها را بازی میدهند. اما اگر واقعاً ابتکار عمل دست خودشان است، این رویکرد شرمآور است.
اندیشه را نمیتوان در بند کرد
۳۰ فروردین ۱۴۰۰، ۱۸۰ تن از سینماگران و هنرمندان ایرانی، با امضای نامهای خواستار لغو سریع حکم زندان ۴۲ ماهه برای نوید میهندوست شدند. در این نامه که به امضای هنرمندانی همچون علی مصفا، شقایق دهقان، رضا کیانیان، حمیدرضا آذرنگ، کیومرث پوراحمد، همایون اسعدیان، مازیار میری و حمید نعمتالله رسیده بود، آمده است:
تولید آثار فرهنگی و هنری، نه اقدام علیه امنیت ملی است و نه فعالیت تبلیغی علیه نظام و حکم دادگاه انقلاب علیه رضا میهندوست و دیگر کنشگران فرهنگ و هنر، مصداق تداوم نقض آزادی بیان است و باید متوقف شود.
نوید میهندوست در ایامی که به قید وثیقه آزاد بود فیلم «کافه» را به شکل زیرزمینی و بدون مجوز ساخت. این فیلم در شصت و چهارمین جشنواره بینالمللی فیلم تسالونیکی به نمایش درآمد. یک پخشکننده برزیلی این فیلم را خرید و در حال حاضر نخستین اکران خود را تجربه میکند.
ندا میهندوست میگوید:
نمایش فیلم بسیار موفق بود. در اکتبر امسال هم فیلم در جشنوارهای در مقدونیه پذیرفته شده و به نمایش درمیآید.
این فیلم که از سویههای اتوبیوگرافیک برخوردار است، تلاش میکند برای یک موقعیت ابزورد، به طنز و هزل بیان سینمایی پیدا کند: یک فیلمساز به نام سهراب به قید وثیقه آزاد است؛ او برای گذران زندگی یک کافه را اداره میکند و در همان حال در تلاش است که به زندگی خانوادگیاش سر و سامان دهد.
نوید میهندوست به مناسبت نمایش عمومی فیلماش در برزیل در پیامی از زندان اوین میگوید:
میدانم که هنرمندان ممکن است در ظاهر نسبت به حاکمان و سیاستمداران قدرت چندانی نداشته باشند ولی ما هنرمندان قدرتی نهفته داریم که ریشه در آثارمان دارد و این پتانسیل وجود دارد که همیشه این قدرت پنهان را بالفعل کنیم.
و در ادامه به درستی یادآوری میکند:
سیاستمداران بهتر است بدانند که دیوارهای یک زندان آنقدر بلند نیستند که قادر به دربند کردن اندیشه هنرمندان باشند.
از سایر آثار این هنرمند میتوان به فیلم «هرچی خدا بخواد» (۱۳۸۹)، و مجموعههای تلویزیونی «رد پای نسیم» (۱۳۷۹)، «این راهش نیست» (۱۳۸۲)، «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد» (کارگردانی بعضی از قسمتها ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۳) و «دیوار شیشهای» (با راما قویدل ۱۳۹۶) اشاره کرد.
ویدیویی از ندا میهندوست که در آن از برادرش و آنچه بر او گذشته میگوید: