مرگ کارگران به ویژه کارگران ساختمانی همچنان در سایه فقدان ایمنی کار و بیتوجهی نهادهای دولتی و نیز کارفرمایان نسبت به فراهم آوردن محیط ایمن ادامه دارد و روزی نیست که خبری از مرگ دلخراش کارگران ساختمانی به دلیل سقوط از ارتفاع و سایر حوادث کاری منتشر نشود.
در روزهای اخیر دو کارگر ساختمانی کُرد در شهرهای مهاباد و بوکان در استان آذربایجان غربی در حین کار به دلیل سقوط از ساختمان جانباختند. هویت این دو کارگر ساختمانی مصطفی مولودپور و امیر کدخدا شیره به ترتیب اهل مهاباد و بوکان عنوان شده است.
این خبر که از سوی برخی از منابع کُردی منتشر شده به زمان دقیق این دو حادثه اشارهای نشده است و تاکنون رسانههای دولتی نیز نسبت به آن واکنشی نشان ندادهاند.
خبر مرگ این دو کارگر کُرد در حالی است که کانال تلگرام «انجمن کارگران و استادکاران ساختمانی سقز» از مرگ یک کارگر دیگر ساختمانی «بر اثر حادثه کاری» در سمنان خبر داده است.
گفته میشود که این کارگر سقزی در سمنان مشغول به کار بوده که چند روز گذشته جان خود را از دست داده است. تاکنون منابع کُردی و رسانههای دولتی به جزئیات بیشتری از این سه حادثه اشارهای نکردهاند.
مرگ و مصدومیت روزانه کارگران ساختمانی و بیتوجهی به وضعیت معیشت بد آنها در حالی ادامه دارد که نمایندگان مجلس در جلسه علنی روز یکشنبه چهارم تیرماه ۱۴۰۱، اصلاح ماده پنج قانون بیمه کارگران ساختمانی را برای دو سال متوقف کردند.
بر اساس گزارش خبرگزاری دولتی کار ایران (ایلنا)، طبق این مصوبه، اجرای قانون اصلاح ماده ۵ قانون بیمههای اجتماعی کارگران ساختمانی مصوب ۱۱ مردادماه ۱۴۰۱، به مدت دو سال متوقف میشود.
ماده پنج سازمان تأمین اجتماعی مکلف است با دریافت ۷ درصد حق بیمه سهم بیمه شده (از کارگر) و ۱۵ درصد مجموع عوارض صدور پروانه (از مالک) نسبت به تداوم پوشش بیمه تمام کارگران ساختمانی اقدام کند. در صورت عدم تأمین منابع لازم جهت گسترش پوشش بیمهای کارگران با تصویب هیئت وزیران، افزایش سقف مجموع عوارض تا ۲۰ درصد بلامانع است.
تصویب نشدن اصلاحات قانون بیمه کارگران ساختمانی متاثر از فشار کارفرمایان و انبوهسازانی است که برای سود بیشتر حاضر به پرداخت سهم خود از حق بیمه نیستند.
طبق قانون کار، بیمه کارگران ساختمانی مانند بیمه سایر کارگران اجباری است؛ اما به دلیل آنچه کمبود منابع مالی خوانده میشود دولت و سازمان تأمین اجتماعی، هر سال تعدادی سهمیه برای کارگران ساختمانی هر استان در نظر میگیرند و سایر کارگران ساختمانی را از شمول بیمه خارج میکنند.
کارگران ساختمانی در صورتی بیمه میشوند که پروانه مهارت و قرارداد کار داشته باشند و حق بیمه بپردازند و نظام سهیمهای سازمان تامین اجتماعی ظرفیت خالی برای بیمهکردن آنها را داشته باشد.
پیشتر قادی پاشا، معاون سازمان پزشکی قانونی گفته بود: «۵۰ درصد از حوادث کار در کشور مربوط به کارگران ساختمانی است» و «علت ۷۰ درصد از حوادث ناشی از کار، ناایمن بودن کارگاههاست».
سقوط از بلندی و اصابت سر به جسم سخت از پرشمارترین دلایل مرگ کارگران در سال ۱۴۰۱ بودند و نزدیک به نیمی از حوادث مرگبار در کارگاههای ساختمانی رخ داده است.
سازمان پزشکی قانونی ایران اخیراً شمار کارگرانی که در سال ۱۴۰۱ در حوادث کاری کشته شدند را ۱۹۰۰ تن اعلام کرد. بر پایه این آمار، روزانه بیش از پنج کارگر جان خود را در اثر حوادث کار از دست میدهند.