محمد بروغنی: «یه هُو شدش ۱۸ سالم» − حالا می‌خواهند این نوجوان زحمتکش را اعدام کنند

محمد بروغنی، ۱۹ ساله، ساکن پاکدشت، در مهر ماه بازداشت شد. او را هفتم مهر ماه در شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران به ریاست ابوالقاسم صلواتی محاکمه کردند. به بروغنی اتهام زدند که از طریق کشیدن سلاح سرد قمه و حمله به فرمانداری پاکدشت و به آتش کشیدن فرمانداری دست به محاربه زده است. رسانه‌های حکومتی ادعا کرده‌اند که او “لیدر” بوده و در ۳۱ شهریور حمله به ساختمان فرمانداری پاکدشت را هدایت کرده است. بروغنی همانند بسیاری دیگر از بازداشت شدگان از داشتن وکیل اختیاری محروم بوده است.

زود ۱۸ ساله شد

از زندگی محمد بروغنی هم همانند بسیاری دیگر از بازداشت‌شدگان اطلاع زیادی در دست نیست. چند تصویر از او منتشر شده است که نشان می‌دهد تازه به سن جوانی رسیده: ۱۹ سال بیشتر ندارد. متولد ۱۳۸۲ است. احتمالا همین یک سال قبل باید مدرسه را به آخر رسانده و اگر بخت و وضعیت اقتصادی خانواده یاری‌اش کرده باشند دانشجوی تازه وارد باشد. در این باره اما هنوز اطلاعی در دست نیست. تنها نکته مشخص در باره زندگی او زیستن در جغرافیای محرومان در نزدیکی پایتخت است: پاکدشت، شهری که در همه سه دهه اخیر فقر و حاشیه‌نشینی در آن حداقل در کلام مسئولان دولتی یک «مساله» بزرگ بوده است.

پاکدشت در نزدیکی پایتخت شهری است که میزبان «صنایع آلاینده و مزاحم» همانند کوره‌های آجرپزی، صافکاری و ریخته‌گری و ده‌ها کارگاه کوچکی که از دیدرس قانون کار و بازرسان آن پنهان مانده و به مکانی برای استثمار کارگران بدل شده‌اند.

پدر محمد دوشنبه ۱۹ دی به «امتداد» گفت پسرش نیز مانند خودش کارگر است. به روایت او محمد بروغنی از دو سال قبل در یک کارگاه کار می‌کند. معنای سخن دیگر او این است محمد کودک کار بوده که حالا بزرگ شده است. امتداد به نقل از پدر محمد نوشت: «من کارگر هستم. پسرم هم یکی دو سال است که در یک شرکت کارگری می‌کرد. اهل کار بود. از چندین سال پیش کفاشی بلد بود و انجام می‌داد.»

«می‌خوام رپر باشم»

یک ترانه رپ منسوب به محمد بروغنی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است. او در این ترانه از آرزوها و حسرت‌های کودکی می‌گوید:

«یادم نمی‌ ره بازی‌های کودکی، دوچرخه سواری، نوشمک و خستگی آجر و دروازه گل کوچیکمون با توپ دو لایه. می‌گفتیم حالمون توپه خدایی، هنوزم هنوزه مودش رو داریم. الان نمی‌دونیم رو به راهیم یا پایین فقط خاطره از رفیق مونده دایی. هرچی بزرگ‌تر دلخوشی کم‌تر، راه جدا شدش کم‌کم. یکی تو خلاف یکی‌م تو درساس یکی‌م خواست بمونه هنوزم احمق. رفاقتا می‌شه دیگه کم‌رنگ ما هم می‌شیم لش‌تر. یکی تو جیبش خودکار یکیم فندک. هنوزم می‌دیم واسه هم رگ؟ نه، یه هو شدش ۱۸ سالم….».

بروغنی نیز همانند بسیاری دیگر از هم‌سرنوشتان خود در همین سن نوجوانی سراغ رپ به عنوان یک موسیقی اعتراضی رفته است. در همین یک ترانه‌ای که از او در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده صدای کودکانه به بلوغ نرسیده او به خوبی نمایان است و در متن‌اش هم روایت روزهای سخت‌تر در راه پس از طی کودکی. به ویژه آنجا که می‌گوید «هرچی بزرگ‌تر دلخوشی کمتر».

او زودتر از آنچه که احتمالا خودش هم در ترانه و سروده‌هایش تصور می‌کرد «بزرگ» شد و درگیر با نابرابری گسترده‌ و ستمکارانی که حالا قصد جانش را کرده‌اند.

چرا او را بازداشت کردند

مرکز رسانه‌ای قوه قضاییه در گزارشی از تنها یک جلسه دادگاهی که به منظور رسیدگی به اتهامات او و چند تن دیگر از بازداشت شدگان منتشر کرد اتهام بروغنی را به نقل از نماینده دادستان «محاربه از طریق کشیدن سلاح سرد قمه و حمله به همراه اوباش به فرمانداری پاکدشت و به آتش کشیدن فرمانداری و حمله به مامور دولت حین انجام وظیفه» گزارش کرد.

ابوالقاسم صلواتی در این جلسه دادگاه که هفتم آبان برگزار شد، اتهام بروغنی را این‌گونه اعلام کرد: «برآورد خسارت شما و همدستانتان یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان به فرمانداری پاکدشت، ۵ میلیارد و ۳۴۶ میلیون تومان به شهرداری، ۱یک میلیارد و ۵۷۴ میلیون تومان به ناحیه مقاومت بسیج، ۸۰۰ میلیون تومان به پلیس و ۴۰۰ میلیون تومان نیز به اتاق اصناف است و ۴ دستگاه خودپرداز بانک‌ها را نیز تخریب کردید.»

خبرگزاری قوه قضائیه: حکم اعدام محمد بروغنی در دیوان عالی کشور تأیید شده است

از سخنان رئیس دادگاهی که برای رسیدگی به پرونده بروغنی و چند متهم دیگر تشکیل شده بود، مشخص است که اتهام محاربه برای او به مانند دیگر متهمان ساختگی و تنها با هدف تشدید مجازات مطرح شده است. از اظهارات بروغنی در دادگاه به جز چند جمله کوتاه چیزی منتشر نشده است. میزان نیوز، رسانه قوه قضاییه جمهوری اسلامی به نقل از بروغنی نوشت: «من به دلیل استوری که دوستم در اینستاگرام گذاشته بود به خیابان آمدم و هیچ چیزی از سیاست سر در نمی‌آورم.» و «فیلم گرفتم به بچه‌ها نشان بدهم».

پدر او حضور محمد بروغنی در آتش‌سوزی و تخریب ساختمان فرمانداری را به نقل از خود او رد کرده است. او گفته: «او هم می‌خواسته ساعت هفت و سی دقیقه از شرکت به خانه برگردد که در شلوغی‌ها قرار می‌گیرد. ولی محمد اصلا در مساله آتش‌سوزی فرمانداری و باقی قضایا حضوری نداشته‌است و فقط گویا به سپر یک بسیجی زده».

به گفته پدر محمد بسیجی که از محمد شکایت کرده است «گفته نمی‌خواهم اتفاقی برای محمد بیفتد. از محمد شکایت کرده‌بود اما قرار بود رضایت بدهد که نمی‌دانم چرا امروز و فردا می‌کند.».

جلسه دوم دادگاه بروغنی که همزمان با محمد قبادلو، سامان صیدی (یاسین)، ابوالفضل مهری و سعید شیرازی به دادگاه برده شدند، برگزار نشد. قوه قضاییه و نهادهای حکومتی نیز تا به حال در این باره توضیحی نداده‌اند.

چه زمانی او را بازداشت کردند؟

زمان دقیق بازداشت بروغنی اعلام نشده است. اما بر بنیاد گزارش رسانه‌های حکومتی و کیفرخواست صادر شده علیه او به نظر می‌رسد ماموران حکومتی در آغاز مهر ماه این معترض جوان را بازداشت کرده‌اند.

خبرگزاری فارس که به سپاه پاسداران و نهادهای امنیتی نزدیک است مهرماه به نقل از یک منبع آگاه نوشت: تعدادی از معترضان «روز‌های اخیر با رصد اطلاعاتی و تلاش نیرو‌های انتظامی و سربازان گمنام امام زمان در اطلاعات سپاه شهرستان پاکدشت شب گذشته دستگیر شدند.»

این خبر به فاصله کوتاهی پس از ۳۱ شهریور که معترضان در پاکدشت به چند ساختمان حکومتی حمله کردند، منتشر شد.

بر اساس ادعای رسانه‌های رسمی جمهوری اسلامی در جریان اعتراضات شبانه در قیام دشت یک مامور نیروی انتظامی به دست معترضان ضرب و شتم شده است. مامور دولتی آسیب دیده در روز هفتم آبان به دادگاه نمایشی رفت تا علیه بروغنی شهادت بدهد. او مدعی شد که «بروغنی به همراه چند نفر دیگر دور من را گرفته و با در دست داشتن سلاح سرد قمه اقدام به وارد کردن چندین ضربه به بدن من کردند که برای جلوگیری از کشته شدنم، دست خود را بر روی سرم گرفتم و همین کار موجب پاره شدن تاندون‌های دستم شد. بعد اینکه من را زدند پیراهن من را درآورده و می‌گفتند که لختش کنید و از صحنه‌ها فیلم می‌گرفتند».

قوه قضاییه هم چند ویدئو را که مدعی است از گوشی تلفن همراه محمد بروغنی استخراج کرده به عنوان «مستندات پرونده» منتشر کرده است. در هیچ یک از این فیلم‌ها خلاف ادعای قوه قضاییه تصویر واضحی از بروغنی دیده نمی‌شود. با این حال دادگاه انقلاب تهران به ریاست ابوالقاسم صلواتی بدون توجه به اظهارات محمد بروغنی او را به محاربه محکوم کرده است.

اعتراضات مقابل زندان رجایی‌شهر در واکنش به خطر اعدام محمد قبادلو و محمد بروغنی

حکم اعدام او در دیوان عالی کشور تأیید شده است. در شامگاه ۱۸ دی برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی از احتمال اجرای حکم بروغنی به همراه محمد قبادلو خبر دادند. به دنبال انتشار این خبر گروهی از شهروندان مقابل زندان کرج تجمع کردند. ظهر دوشنبه ۱۹ دی منابع نزدیک به فعالان حقوق بشر گزارش کردند محمد بروغنی که به سلول انفرادی منتقل شده بود همچنان در زندان رجایی‌شهر است. مادر او اما گفت که محمد در تماس تلفنی از زندان رجایی‌شهر گفته «قرنطینه نرفته‌است. من امروز برای پیگیری این موضوع رفته‌بودم که محمد زنگ زد و گفت هم‌بندی‌هایش خبر را شنیده و گفتند به پدر و مادرت زنگ بزن چون حتما نگران اجرای حکم‌ات هستند. تماس گرفت و گفت فعلا خوب است.»

او نیز به مانند دیگر معترضان بازداشت شده در مرحله نخست دادگاه از حق دسترسی به وکیل تعیینی محروم بود. این وضعیت در مرحله‌های بعدی هم ادامه داشت. در روز دوشنبه ۱۹ دی امتداد علیرضا رحیمی را وکیل تعیینی محمد بروغنی معرفی کرد و به نقل از او نوشت: «امروز درخواست اعاده دادرسی را به دیوان تحویل دادم. علی الاصول در پرونده‌های اعدام باید به صورت خودکار توقف حکم صورت بگیرد اما قرار توقف نیازمند اعمال قانون است و ما در لایحه این موضوع را درخواست کردیم.»

وکیل بروغنی در باره احتمال توقف حکم اعدام او گفت: «واقعا نمی‌شود پیش‌بینی کرد که آیا حکم متوقف می‌شود یا نه؟ این تنها راهکار بود که انجام دادیم. بر اساس تبصره ماده ۴۷۸ قانون آیین دادرسی «در صورتی که مجازات مندرج در حکم، از نوع مجازات سالب حیات یا سایر مجازات های بدنی یا قلع و قمع بنا باشد، شعبه دیوان عالی کشور با وصول تقاضای اعاده دادرسی قبل از اتخاذ تصمیم درباره تقاضا، دستور توقف اجرای حکم را می دهد. اما باید فعلا منتظر باشیم تا روال قانونی طی شود.»