صبح روز دوشنبه، حرمتالله رفیعی، رییس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران به خبرگزاری ایسنا گفت که صدور ویزا برای سفر به کشورهای اروپایی حوزه شینگن، برای اتباع و مسافران ایرانی متوقف شده است.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی فعلا تنها مقام رسمی در حکومت است که به این موضوع واکنش نشان داده است. واکنش او «اظهار بیاطلاعی» است.
کنعانی در نشست خبری هفتگی صبح دوشنبه ۱۸ مهرماه گفت که «اگر چنین خبری (توقف صدور ویزای شینگن» صحت داشته باشد، این اقدام محدود کننده قابل قبول نیست. من تاکنون گزارشی در این زمینه دریافت نکردهام. ایجاد محدودیت برای سفر شهروندان ایرانی از سوی کشورهای اروپایی مغایر با آن چیزی است که آنها اعلام میکنند، آنها از یک سو بر موضوع رعایت حقوق شهروندان ایرانی تاکید میکنند و از سوی دیگر محدودیتهایی را برای سفر شهروندان ایرانی ایجاد میکنند، این رویکرد متعارض است و امیدوارم این خبر درست نباشد.»
هفته گذشته شرکت واسطهای ویافاس گلوبال در بخش مربوط به کارپردازی برای صدور ویزای شینگن از فرانسه، اطلاعیه کوتاهی منتشر کرده بود که در آن نوشته شده بهدلیل وضعیت کنونی در ایران امکان ثبت درخواست جدید برای ویزا ندارند. این شرکت واسطهای درخواست ایرانیها برای صدور ویزای شینگن از سفارت فرانسه و چند سفارت دیگر اروپایی را انجام میدهد و این اطلاعیه تنها در بخش مربوط به تعیین وقت برای گرفتن ویزا از فرانسه آمده است.
حرمتالله رفیعی هم امروز به ایسنا گفت که «توقف صدور ویزای شینگن» «بدون اطلاع رسمی و به شکل غیررسمی» صورت گرفته است.
ایسنا در گزارش خود نوشته است که دیگر کشورهای اروپایی هم گرچه اطلاعیهای در مورد توقف صدور ویزای شینگن صادر نکردهاند ولی با مراجعه به وبسایت تعیین وقت دستکم تا سه ماه آینده همه وقتهای مصاحبه ویزا را مسدود کردهاند و عملا امکان مراجعه برای دریافت ویزا وجود ندارد.
«برخی همانند مرکز رسیدگی به درخواست ویزای فرانسه رسما اعلام کردهاند که امکان رسیدگی به درخواستهای جدید را ندارند و بخش صدور ویزا را فعلا تعطیل کردهاند اما برخی دیگر از سفارتخانههای حوزه شینگن مستقر در تهران، وقتهای ویزا را تا دو سه ماه آینده بسته یا از دسترس خارج کردهاند که با این شرایط، فعلا به هیچوجه امکان گرفتن نوبت ویزای شینگن وجود ندارد.»
ایسنا که خبرگزاری وابسته به حکومت جمهوری اسلامی است در توضیح دلیل این رویداد نوشته که یک عامل، اختلال در اینترنت سراسری در ایران است و عامل دیگر «بالا رفتن طبیعی ریسک مهاجرت در شرایط اغتشاشآمیز».
خبرگزاریهای رسمی در جمهوری اسلامی به تبعیت از مقامهای حکومت، اعتراضات سراسری مردم ایران را «اغتشاش» میخوانند.
فراخواندن شهروندان غربی برای خروج از ایران و هشدار نسبت به سفر دوتابعیتیها
همزمان با افزایش تنش لفظی میان مقامهای جمهوری اسلامی و غرب بر سر سرکوب و کشتار معترضان در ایران، چندین کشور از شهروندانشان خواستند از ایران خارج شوند، به ایران سفر نکنند و به ویژه اگر دوتابعیتی هستند فعلا برنامهای برای دیدار از ایران نداشته باشند. هلند، فرانسه، آلمان، اتریش، بلژیک، اسپانیا و ایتالیا از جمله این کشورها هستند.
کانادا هم که به تازگی بخشهایی از مقامهای سپاه پاسداران را در لیست تروریستی قرار داده است، شامگاه یکشنبه، نگران از وقایع اخیر و احتمال تلافی جمهوری اسلامی با گروگان گرفتن شهروندان کانادایی، از آنها خواست ایران را به سرعت ترک کنند و برنامه سفر احتمالیشان به ایران را تغییر دهند.
«وضعیت امنیتی متشنج، تهدید تروریسم منطقهای و احتمال بازداشت خودسرانه»، دلایلی است که وزارت خارجه کانادا برای صدور هشدار به شهروندانش بر آنها تکیه کرده است.
روز یکشنبه، نور نیوز، رسانه وابسته به دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در کانال خبری خود، فراخوان خروج شهروندان غربی از ایران را «مشکوک» خوانده بود. خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران هم این رویداد را با خروج اروپاییها از ایران پس از رای دادگاه ترور میکونوس در برلین مقایسه کرد.
نور نیوز اما در خبر کوتاه روز یکشنبهاش عملا به صورت غیرمستقیم چیزی را مطرح کرده است که هسته نگرانی کشورهای جهان در مورد رفتار جمهوری اسلامی برای گروگانگیری است.
نور نیوز نوشته است که دلیل مشکوک بودن فراخوان کشورهای غربی به شهروندانشان برای ترک ایران آن است که «این دولتها اتباع خود را در روزهایی که اغتشاشات روند صعودی داشت در ایران حفظ کردند، اما اینک که میتوان اغتشاشات را پایان یافته تلقی کرد دستورالعمل خروج از ایران را صادر کردهاند.» معنای دیگر این فراز از نوشته رسانه وابسته به شورای عالی امنیت ملی ایران آن است که مقامهای امنیتی جمهوری اسلامی بنا دارند شهروندان دوتابعیتی یا غربی در ایران را بهعنوان عاملان اعتراضات سراسری در ایران معرفی کنند و احتمالا گروگان بگیرند.
در موج اول اعتراضات کنونی در ایران در روز هشتم مهر، وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی با این تصور که اعتراضات رو به پایان است، بیانیهای منتشر کرد و گفت که «۹ تبعه بیگانه از اتباع آلمان، لهستان، ایتالیا، فرانسه، هلند، سوئد در صحنهی اغتشاشات یا در پشت صحنههای توطئه بازداشت شدند.»
به نظر میرسد کشورهای غربی تلاش دستگاه امنیتی جمهوری اسلامی برای نسبت دادن اعتراضات مردمی در شهرهای ایران به شهروندان غربی را جدی گرفتهاند و پیشبینی میکنند موج دیگری از گروگانگیری شهروندانشان در راه باشد.