حامیان مقتدی صدر، رهبر قدرتمند عراق با برپاکردن خیمههایی در پارلمان عراق اعلام کردند به تحصن خود برای جلوگیری از تلاشهای احزاب رقیب برای تشکیل دولت، ادامه میدهند. جنبش الصدر در بیانیه کوتاهی که روز یکشنبه توسط خبرگزاری دولتی عراق منتشر شد، اعلام کرد: «معترضان تا اطلاع ثانوی در تحصن خواهند ماند».
روز شنبه ۸ مرداد/۳۰ ژوئیه صدها معترض عراقی حامی مقتدی صدر در اعتراض به روند تشکیل دولت توسط احزاب مورد حمایت حکومت ایران برای دومین بار در روزهای گذشته پارلمان این کشور را تصرف کردند.
آنها با نامزدی محمد شیعه السودانی، وزیر سابق کار و امور اجتماعی عراق، که از سوی «چارچوب هماهنگی» شیعیان، ائتلاف سیاسی نیروهای وابسته به جمهوری اسلامی برای پست نخستوزیری معرفی شده، مخالفاند.
در ادامه نیروهای امنیتی عراق با معترضان درگیر شدند و نمایندگان بدون تشکیل جلسه ساختمان پارلمان را ترک کردند. طبق اعلام وزارت بهداشت عراق ۱۲۵ نفر در این درگیریها که در منطقه سبز بغداد رخ داد، زخمی شدند.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد شامگاه شنبه از طرفهای عراقی خواست تا برای کاهش تنش تلاش کنند و از خشونت بپرهیزند.
فرحان حق، سخنگوی گوترش در بیانیهای گفت که دبیرکل سازمان ملل «با نگرانی» اعتراضهای جاری در عراق را که دهها زخمی برجای گذاشته دنبال میکند. او خواستار رعایت آزادی بیان و حق برپایی تجمعات مسالمتآمیز شد و از احزاب و بازیگران صحنه سیاسی عراق خواست «بر اختلافات خود غلبه کنند و از طریق گفت و گوی مسالمت آمیز و فراگیر، یک دولت ملی موثر تشکیل دهند.»
سفارت ایالات متحده آمریکا در بغداد هم روز شنبه نسبت به درگیریهای خشونتبار در منطقه سبز ابراز نگرانی کرد و از احزاب عراق خواست از خشونت خودداری کنند.
این سفارتخانه همچنین در بیانیه خود اعلام کرد از «حل اختلافات سیاسی میان احزاب از طریق یک روند صلحآمیز که بر اساس قانون اساسی عراق هدایت شود» حمایت میکند.
تعطیلی پارلمان عراق برای مدت نامعلوم
مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق روز یکشنبه دستور تعطیلی تمامی موسسات و ادارههای رسمی به استثنای نهادهای امنیتی را صادر کرد.
مصطفی الکاظمی، از احزاب سیاسی این کشور خواست تا «به خاطر عراق و عراقیها بنشینند، مذاکره کنند و به تفاهم برسند».
پیش از او محمد الحلبوسی، رئیس پارلمان عراق هم روز شنبه از تعلیق جلسات پارلمان تا اطلاع ثانوی خبر داده بود و از مصطفی الکاظمی خواسته بود تا اقدامات لازم را برای حفاظت از نهادها و حفاظت از تظاهرکنندگان عراقی انجام دهد.
رئيس پارلمان عراق خواهان «گفتوگو» برای حل اختلافات شده و از همه احزاب عراق خواسته بود منافع عالی کشور و شهروندان را در اولویت قرار دهند.
نوری المالکی، رهبر چارچوب هماهنگی هم روز شنبه از همه طرفها خواست تا وارد گفتوگوی مسالمتآمیز شوند.
او در بیانیهای گفت: «همه بدانند که چیزی جز گفتوگو و تسامح بین طرفهای روند سیاسی، وخامت اوضاع عراق را متوقف نخواهد کرد.»
با گذشت نزدیک به ۱۰ ماه از انتخابات اکتبر و شکست تلاشها برای تشکیل دولت، عراق به رکورد بیش از ۲۹۰ روز بدون رئیس دولت یا کابینه رسیده است. در حال حاضر دولت مستعفی مصطفی الکاظمی به اداره کشور ادامه میدهد. اگر احزاب نتوانند بر سر تشکیل دولت جدید به توافق برسند، الکاظمی ممکن است تا زمان برگزاری انتخابات جدید بهعنوان سرپرست نخستوزیری باقی بماند.
بنبست سیاسی کنونی موجب شده است که عراق بودجهای برای سال ۲۰۲۲ نداشته باشد و پروژههای زیرساختیِ بسیار مورد نیاز و اصلاحات اقتصادی متوقف شوند.
در جنگ گسترده قدرت در عراق در هفتههای گذشته، هر دو طرف درگیر خود را سرسخت و انعطاف ناپدیر نشان دادهاند.
هواداران مقتدی صدر پیشتر در روز چهارشنبه هم به ساختمان پارلمان هجوم برده بودند اما تجمع آنها در آنزمان نهایتاً با صدور پیام مقتدی صدر به پایان رسید و معترضان ساختمان مجلس را ترک کردند.
از سوی مقابل چارچوب هماهنگی شیعیان، وابسته به جمهوری اسلامی هم بر اراده خود برای نامزدی محمد شیاع السودانی، استاندار سابق میسان و وزیر دولتهای نوری مالکی و حیدرالعبادی تاکید کرده است.
همزمان اخباری در مورد سفر اسماعیل قاآنی، فرمانده سپاه قدس به بغداد هم منتشر شده بود که عمار حکیم، رهبر جنبش ملی حکمت عراق آن را تایید کرد اما مدعی شد که سفر قاآنی ربطی به وضعیت کنونی در عراق و اختلافات بر سر تشکیل دولت نداشته است.
اسماعیل قاآنی بامداد چهارشنبه و ساعاتی قبل از نخستین یورش هواداران صدر به پارلمان عراق وارد بغداد شده بود.