در یک برنامه تلویزیونی که شبکه خصوصی «هابر تورک» طرفدار دولت ترکیه آن را پخش می‌کرد مسئله مرز این کشور با یونان به بحث گذاشته شد. نقشه دو کشور در پس‌زمینه برنامه دیده می‌شد و گورکان زنگین، روزنامه‌نگار و یکی از مهمان‌های برنامه در حالی که خط‌کشی در دست داشت، مقابل آن ایستاد.
زنگین با خط‌کش خود از نوک غربی نقشه ترکیه خطی عمودی به سمت جنوب ترسیم کرد، خطی که به اعتقاد او باید مرز واقعی بین یونان و ترکیه باشد. نتیجه این تقسیم‌بندی چنین شد: چندین جزیره یونانی مانند جزایر گردشگری رودِس و کوس ناگهان به قلمروی ترکیه تبدیل شدند.
در چند روز گذشته این برنامه تلویزیونی به‌شکل گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی یونان پخش شده و نگرانی‌هایی را برانگیخته است زیرا آن‌چه گورکان زنگین در این برنامه تلویزیونی ارائه کرد، سیاستمداران بلندپایه ترکیه در چند روز و هفته گذشته بارها تکرار کرده بودند.
کانون اختلاف‌های ارضی دو کشور در درجه نخست جزایر دودکانسا است که افزون بر جزیره رودس جزایر مسکونی دیگری مانند لسبوس، ساموس و کوس را نیز در بر می‌گیرد.
مرز ترکیه و یونان در واقع حدود ۱۰۰ سال است که تنظیم و تعیین شده است، اما به دلیل قوانین بین‌المللی مسئله حقوق حاکمیتی در شرق دریای اژه پیچیده است: برای مثال، معاهدات لوزان (۱۹۲۳) و پاریس (۱۹۴۷)، تصریح می‌کنند که کدام جزایر به کدام کشور تعلق دارند و همچنین کدام جزایر اجازه ندارند نظامی شوند. در این بین، پیمان مونترو (۱۹۳۶) شکل گرفت که قرار بود در بخش‌هایی جایگزین معاهده لوزان شود. یونان معتقد است پیمان مونترو جایگزین معاهده لوزان شده و دیگر محدودیت‌های پیشین برای این کشور وجود ندارد. معاهده لوزان ناظر بر عاری بودن از هرگونه تحرکات و استقرار نظامی در تنگه‌ها بود.
هفته گذشته رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه و نمایندگانی از متحدان ناتو در یک مانور نظامی بزرگ در شهر ساحلی ازمیر در غرب ترکیه شرکت داشتند. او در سخنرانی خود بارها یونان را به نظامی کردن شماری از جزایر دریای اژه برخلاف قوانین بین‌المللی متهم کرد و نسبت به نظامی‌گری بیشتر به آتن هشدار داد.
اردوغان گفت آتن باید «از رؤیاپردازی‌ها، اظهارات و اعمالی که باعث پشیمانی آن‌ها می‌شود پرهیز کند». رئیس جمهوری ترکیه افزود چنین اقداماتی می‌تواند «پیامدهای فاجعه‌باری» داشته باشد و او در این‌باره «شوخی نمی‌کند». اردوغان سپس این اظهارات را به زبان‌های انگلیسی و یونانی نیز از کانال توییتری خود منتشر کرد.
در یونان، این سخنان به‌عنوان تهدید آشکار به جنگ قلمداد شد. با این حال، دولت این کشور تاکنون با آرامش واکنش نشان داده است. نیکوس دندیاس، وزیر امور خارجه یونان در نشست سران کشورهای جنوب شرقی اروپا در تسالونیکی گفت این کشور در «اظهارات توهین‌آمیز، مطالبات و اتهامات غیرقانونی و نامناسب» شریک نمی‌شود و به تشدید تنش با ترکیه کمک نخواهد کرد.
وزارت خارجه یونان همچنین ۱۶ نقشه را منتشر کرد تا ادعاهای ارضی ترکیه از سال ۱۹۲۳ تا به امروز را نشان دهد.
در قبال اقدامات تهدیدآمیز آنکارا، آتن نیز قصد غیرنظامی کردن جزایر شرق دریای اژه را ندارد و می‌گوید از حق دفاع از خود استفاده می‌کند، زیرا کشتی‌های زیادی در سواحل غربی ترکیه لنگر می‌زنند.
افزون بر این، در حال حاضر جنگنده‌های ترکیه تقریباً هر روز حریم هوایی یونان را نقض می‌کنند و حتی بر فراز جزایر مسکونی بزرگی مانند رودِس، ساموس و کوس پرواز می‌کنند.
از سوی دیگر تحرکات نظامی یونان و مانور مشترک با آمریکا در جزایر مورد مناقشه نیز تنش‌ها با ترکیه را شدت بخشید. آنکارا این اقدامات را تحریک‌آمیز خوانده و هشدار داده بود که اگر یونان به تعهدات خود عمل نکند، ترکیه ادعای حاکمیتی در ارتباط با جزایر را مطرح خواهد کرد.
این رویدادها و تشدید تنش‌های لفظی، بسیاری از یونانی‌ها را نگران کرده است. آن‌ها امیدوارند لفاظی‌های جنگی اردوغان تنها بخشی از استراتژی کارزار انتخاباتی او باشد.
انتخابات ریاست جمهوری ترکیه سال آینده برگزار می‌شود و اردوغان اعلام کرده که قصد دارد دوباره نامزد شود. اما وضعیت اقتصادی ترکیه بد است و بر اساس آمار رسمی، تورم به بیش از ۷۰ درصد رسیده است. از این رو گمان می‌رود که اردوغان با برانگیختن دوباره مناقشه‌ها با یونان قصد دارد توجه افکار عمومی را به سوی آتن منحرف کند.
رفتار اردوغان در این زمینه قابل پیش‌بینی نیست. یونانی‌ها هنوز اواخر تابستان ۲۰۲۰ را به خوبی به یاد می‌آورند، زمانی که کشتی‌های جنگی ترکیه و یونان در شرق مدیترانه رودرروی یکدیگر قرار گرفتند.
یونان و ترکیه که هر دو عضو ناتو هستند مدت‌هاست که در زمینه حق بهره‌برداری از منابع انرژی در دریای اژه و مدیترانه اختلاف دارند.