جمعی از فعالین حقوق زنان و جامعه مدنی ایران، با انتشار نامهای به دو زبان فارسی و انگلیسی، نسبت به حمله سیستماتیک و سایبری به حسابهای کاربری زنان فعال حقوق زنان و اکانتهای فمینیستی در اینستاگرام و فیسبوک اعتراض کردند و خواستار پاسخگویی و حمایت بیشتر این شرکت در قبال حملههای سایبری به حسابهای کاربری فمینیستی شدند.
این نامه خطاب به شرکت «متا»، شرکت مادر دو پلتفرم پر مخاطب اینستاگرام و فیسبوک نوشته شده است و حملات گسترده سایبری به دستکم ۲۰ حساب کاربری شخصی و گروهی که اغلب متمرکز بر گفتوگو درباره مباحث فمینیستی هستند، اشاره دارد که حدود یک ماه پیش آغاز شد.
طی هفتههای گذشته این صفحات زنان فعال و فمینیسم شاهد اضافه شدن هزاران فالور بات شدند. این حملات در آخرین ساعات روز پنجشنبه ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۱ / ۱۱ مه ۲۰۲۲ به وقت ایران شروع شد و امضاکنندگان این نامه اعلام کردهاند که این حمله برای آنها «یادآور حملات سالهای اخیر به وبسایتهای فعالان جامعه مدنی است. حملاتی که مختص به جامعه مدنی ایران نیست و مشابه آن را دیگر وبسایتهای جوامع مدنی دیگر کشورها هم شاهد بودهاند.»
این حملات سازمان یافته صفحاتی مانند «جنبش من هم ایران»، «بیدارزنی»، «هشتصد زن»، «فمینیسم روزمره»، «آکادمی چراغ» و «دیدهبان آزار» و برخی فعالین حوزه زنان مانند کتایون کشاورزی، فرانک عمیدی و مینا خانی را در بر گرفت.
شقایق نوروزی، از امضاکنندگان این نامه و گرداننده صفحه «جنیش من هم ایران» در پاسخ به این پرسش که چرا جمهوری اسلامی و نهادهای امنیتی از وجود صفحات فمینیستی هراس دارند و مدام سعی دارند آنها را مورد حمله قرار دهندبه زمانه میگویند که جمهوری اسلامی بیش از هر نهاد و جریانی آگاهی دارد ضربهای از جانب رنان و اقلیتهای جنسی و جنسیتی متحمل خواهد شد، در صورتی که این گروهها سوزگی سیاسی خود را به دست بگیرند، یک ضربه جدی خواهد بود:
«فمینیسم در واقع جریانی است که مساله نابرابری جنسی و جنسیتی را به بیان سیاسی و اجتماعی در میآورد از همین جهت هم از آن هراس دارند. در طول سالهای گذشته شاهد وضع قوانین بسیاری در حوزه زنان هستیم که قریب به اتفاق آنها در جهت سرکوب و حذف زنان به تصویب میرسد. اما قانونگذاری به تنها کافی نیست و جمهوری اسلامی نیازمند اجرایی کردن این قوانین است (به عنوان مثال طرح افزایش جمعیت). صفحات فمینیستی با آگاهیرسانی مسیر اجرایی شدن این قوانین را سخت میکنند. فمینیستها تصویر ارائه شده از زن توسط جمهوری اسلامی را نه تنها به چالش کشیده و نقد میکنند، بلکه زنان را به اندیشیدن بر خلاف آن تشویق میکنند و خواهان آزادی زنان و حق انتخاب آنها بر زندگیشان، رفت و آمد، بدنشان و سرنوشتشان هستند.»
امضاکنندگان این نامه از شرکت «متا» خواستهایی را مطرح کردهاند که از جمله آنها اجرای برنامهای جدیتر برای حفاظت از امنیت فعالان جامعه مدنی، مسدود کردن امکان ساخت بات توسط نیروهای وابسته به حکومتهایی مانند جمهوری اسلامی، فراهم کردن امکان گزارش و ممانعت سریع از حملات مشابه توسط شرکتهای اینستاگرام و فیسبوک، سادهتر کردن امکان تایید حسابهای کاربری فعالان جامعه مدنی و پاسخ به این پرسش که چگونه جمهوری اسلامی ایران میتواند به صورت سازماندهی شده، فالوئر فیک/بات روانه صفحات آنها کند؟
امضاکنندگان این نامه همچنین پرسیده چرا چنین اجازهای به آنها داده میشود و راهحل شرکت متا برای پایان دادن همیشگی این حملات چیست؟
فعالان جامعه مدنی و گردانندگان صفحات فمینیستی پس از این حملات با شرکت متا تماس گرفته بودند و نگرانیهای خود را در رابطه این حملات سازمان یافته سایبری اعلام کردند، اما تاکنون هیچ پاسخی از جانب این شرکت دریافت نکردند، به همین جهت تصمیم گرفتند که برای دومین بار نامه و درخواستهای خود از این شرکت را به صورت عمومی مطرح کنند.
شقایق نوروزی در رابطه با عدم پاسخگویی شرکت متا به نامهها و درخواستهای آنها میگویند:
«ما پاسخهایی از طرف برخی کارکنان اینستا دریافت کردهایم که پیگیرند ولی خود شرکت هنوز هیچ پاسخی نداده است. به نظر من یکی از دلایل آن این است که پیچیدگی مواجهه ما با حملات سایبری که از طرف حکومت سازماندهی میشوند برای آنها روشن نیست. یعنی شاید آنها تعجب کنند که چطور اکانت فیک میتواند برای ما خطرساز باشد، حال اینکه ما میدانیم که میتواند باشد. یک دلیل دیگر هم این است که شاید اصلا ما جایی نیستیم که این شرکت آنقدر برایش فعالیتهای ما مهم باشد. به علاوه شرکت متا در نهایت مجموعه جدا از ساز کار و نظم حاکم بر جهان نیست. همانطور که در سرتاسر جهان مساله زنان اولویت نیست و کلیشههای گوناگون حول محور فمینیستها نقش بسته، متاسفانه به نظر میرسد متا هم بخشی از همین سیستم است و آنطور که باید و شاید به این شکایات اهمیت نمیدهد.»
در این نامه همچنین اشاره شده که این حملات به این منظور آزار رساندن به سلامت روان صاحبان و گردانندگان صفحات فمینیستی برنامهریزی شده تا همراه با قلدری (bullying) آنها را مجبور به خصوصی کردن صفحات خود کنند.
آنها همچنین اشاره کردهاند که این حملات سایبری به منظور سست جلوه دادن صفحات فمینیستی در برابر شرکت متا جهت حذف آسانتر، پایین آوردن بازخورد این صفحات و عدم دیده شدن مطالب جدید آنها و صرف کردن زمان و انرژی برای حذف این باتها است.
اما علاوه بر حمایت شرکتهایی مانند متا که این پلتفرمهای پرمخاطبی چون اینستاگرام و فیسبوک را میگردانند، حمایت جامعه مدنی از فعالین زنان و صفحات فمینیستی تا چه اندازه اهمیت دارد؟ و شکل موثر این حمایت از دیدگاه شما چگونه باید باشد؟
به باور شقایق نوروزی هدف این حملات حذف گفتمانهای فمینیستی از فضای عمومی و در گام بعد تخریب شبکه ارتباطات فمینیستها است:
«جامعه مدنی باید بتواند حلقه ارتباط زنان فمینیست را تقویت و گسترش دهد و با ایستادن کنار این فمینیستها هزینه حذفشان را برای نهاد حملهکننده بالا ببرد. به نظرم بسیار مهم است که مثلا فعالین اجتماعی دیگر از فمینیستها دفاع کنند. مهم است که جامعه مدنی این حملات را جدی بگیرد، مهم است که خود سیاست زنزدایی و فمینیستزدایی از فضای سیاسی و اجتماعی ما که همواره سیاست جمهوری اسلامی بوده توسط جامعه مدنی ما در نظر گرفته شود.»
متن کامل نامه فعالان جامعه مدنی ایران به همراه امضاکنندکان آن را به دو زبان فارسی و انگلیسی بخوانید.