نمایندگان روسیه و اوکراین امروز سهشنبه ۹ فروردین / ۲۹ مارس از ساعت ۱۰ و ۳۰ دقیقه صبح به وقت محلی برای اولین بار در سه هفته اخیر در کاخ دلمهباغچه استانبول، کاخ ریاست جمهوری ترکیه، مستقیماً مذاکرات خود را درباره آتشبس در اوکراین آغاز کردند. قرار است این مذاکرات تا روز چهارشنبه ادامه یابد.
بهگفته ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین، موضوعات کلیدی «ضمانتهای امنیتی به اوکراین و بیطرفی این کشور» و همچنین وضعیت اوکراین بهعنوان «دولت عاری از سلاح هستهای» است. «بیطرفی اوکراین» یکی از خواستههای اصلی روسیه است. زلنسکی روز یکشنبه گفت که دولتش این موضوع را «بهطور کامل» بررسی خواهد کرد. با این حال بهنظر میرسد که دو طرف برداشتهای متفاوتی از «بیطرفی» دارند.
مذاکرات اولیه در سطح وزیران خارجه که ۱۹ اسفند / ۱۰ مارس در آنتالیای ترکیه برگزار شد، پیشرفت مشخصی برای برقراری آتشبس در اوکراین در بر نداشت. از آن زمان، گفتوگوها از طریق کنفرانسهای ویدئویی ادامه یافت. هم روسیه و هم اوکراین مذاکرات را «دشوار» توصیف کردهاند.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در آغاز مذاکرات روز سهشنبه استانبول گفت امیدوار است این نشست برای کشورهای درگیر و کل منطقه مفید باشد. او گفت ترکیه همواره موضع منصفانهای در قبال درگیریها داشته و اینکه «صلح عادلانه بازندهای نخواهد داشت». او همچنین خواستار آتشبس فوری شد.
تردید وزیر خارجه اوکراین
پیش از شروع مذاکرات، دمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین نسبت به موفقیت در مذاکرات ابراز تردید کرد. کولبا گفت:
«اگر ببینیم که آنها برای گفتوگوهای جدی، اساسی و توافقهای متناسب آماده هستند، آنگاه همه چیز رو به جلو خواهد رفت. اما اگر [مذاکرات] تکرار تبلیغات آنها باشد، دوباره شکست خواهد خورد.»
کولبا در این سخنان که از تلویزیون اوکراین پخش میشد اعلام کرد که در نشست استانبول حداقل خواستههای آنها حل مشکلات بشردوستانه در شهرهای محاصرهشده مانند ماریوپُل و حداکثر مطالباتشان برقراری آتشبس و توافق پایدار خواهد بود.
کولبا بار دیگر به خطوط قرمز دولت اوکراین اشاره کرد و افزود:
«ما بر سر مردم، خاک و حاکمیت معامله نخواهیم کرد.»
«پوتین مذاکره مستقیم با زلنسکی را رد کرده است»
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه پیش از آغاز مذاکرات روسیه و اوکراین گفت با ولودیمیر زلنسکی و ولادیمیر پوتین، رئیسان جمهوری اوکراین و روسیه تماس تلفنی داشته و همه چیز در مسیر مثبتی پیش میرود.
اردوغان شامگاه دوشنبه در اظهاراتی پس از نشست کابینه دولت گفت:
«میتوانم بگویم که مکالمات تلفنی ما با پوتین و زلنسکی در مسیر مثبتی پیش میرود.»
او در مورد نشست امروز در استانبول گفت:
«پیش از این نشست، ما با هیأتهای دو کشور دیدار کوتاهی خواهیم داشت.»
هدف دولت ترکیه دیدار مستقیم پوتین و زلنسکی است. ابراهیم کالین، سخنگوی اردوغان گفت:
«ما معتقدیم که جنگ تنها با چنین دیداری پایان مییابد. زلنسکی برای آن آماده است. این پوتین است که تا کنون [چنین مذاکرهای را] رد کرده است.»
ادامه درگیریها
روسیه تقریباً پنج هفته پیش، ۵ اسفند / ۲۴ فوریه حمله به اوکراین را آغاز کرد. درگیریها در اوکراین در چند ساعت گذشته همچنان ادامه داشت. بهگفته زلنسکی، ارتش اوکراین در ساعتهای اخیر به موفقیتهایی دست یافته است، اما وضعیت همچنان متشنج است.
رئیس جمهوری اوکراین عصر روز گذشته در سخنرانی ویدئویی خود گفت «اشغالگران روسی از شهر ایرپین در حومه کییف عقب رانده شدند». با این حال، «هنوز زود است که از امنیت در این منطقه صحبت کنیم».
روسها به کنترل مناطق شمال کییف ادامه میدهند. وضعیت همچنین در مناطق چرنیهیف، سومی، خارکف (خارکیف)، دونباس و جنوب اوکراین «بسیار سخت» توصیف شده است.
سازمان عفو بینالملل روز دوشنبه روسیه را به جنایات جنگی در اوکراین متهم کرد. این سازمان گفت واحدهای روسی به تأسیسات غیرنظامی حمله کرده و راههای گریز غیرنظامیان را به تلههای مرگ تبدیل میکنند.
بهگفته این سازمان مدافع حقوق بشر، روسیه در شهرهایی مانند ماریوپل از تاکتیکهای مشابه در سوریه و چچن استفاده میکند. افزون بر این، روسیه از سلاحهایی مانند بمبهای خوشهای استفاده میکند که طبق قوانین بینالمللی ممنوع است.
اطلاعات بریتانیا: «مزدوران گروه واگنر در شرق اوکراین هستند»
سرویسهای مخفی بریتانیا اعلام کردند که «گروه واگنر»، گروه خصوصی امنیتی روسیه به شرق اوکراین منتقل شده است. وزارت دفاع بریتانیا با استناد به اطلاعات سرویسهای مخفی گفت انتظار میرود از بیش از یکهزار نیروی این گروه از جمله رهبران ارشد آن برای انجام عملیات رزمی در اوکراین استفاده شود. وزارت دفاع بریتانیا افزوده است که به دلیل تلفات سنگین نیروهای روسی و تا حدودی توقف پیشروی نیروهای روسی در اوکراین، روسیه به احتمال زیاد مجبور شده نیروهای «گروه واگنر» در آفریقا و سوریه، را برای حملات در اوکراین اعزام کند.
«گروه واگنر» را «ارتش در سایه» روسیه میدانند. این گروه در مناطق بحرانی مانند سوریه، لیبی، جمهوری آفریقای مرکزی و اخیراً مالی فعال است. افراد این گروه متهم به نقض جدی حقوق بشر از جمله شکنجه و قتلهای هدفمند هستند. کرملین هرگونه ارتباط با «گروه واگنر» را رد میکند.