در ۲۴ ساعت گذشته تحولات بحران روسیه و اوکراین بیش از آنکه در میدان جنگ رخ داده باشد در بیرون از آن بوده است. روز سه‌شنبه موسسه مطالعات جنگ که به صورت تخصصی به تحولات نظامی در جهان می‌پردازد و مرکز آن در آمریکا است با انتشار تحلیلی تخمین زد که روسیه در ۲۴ تا ۹۶ ساعت آینده به کی‌یف حمله خواهد کرد.
با این حال صبح روز چهارشنبه ۹ مارس/ ۱۸ اسفند، وزارت دفاع بریتانیا در برآورد اطلاعاتی-نظامی روزانه‌اش نوشت که نیروهای روسیه تغییر چندانی در مواضعشان در اطراف کی‌یف ایجاد نکرده‌اند و به‌ویژه در شمال غرب این شهر پیشروی آن‌ها بسیار کند بوده است. وزارت دفاع بریتانیا احتمال داد که کند شدن سرعت پیشروی روس‌ها می‌تواند به دلیل پاسخ پدافندی اوکراین و ناموفق بودن نیروی هوایی روسیه برای به دست گرفتن ابتکار عمل در آسمان باشد.
با این حال ایرینا وروشچوک، معاون نخست‌وزیر اوکراین ساعتی پیش از برقراری آتش‌بس ۱۲ ساعته برای ادامه عملیات تخلیه غیرنظامیان در مناطق درگیری خبر داد. این آتش بس از ساعت ۹ صبح به وقت محلی آغاز می‌شود و احتمالاً در اطراف سومی، چرنیهوف، ماریوپل و کی‌یف خواهد بود. مقام‌های اوکراینی البته گفته‌اند عملیات تخلیه شهر سومی تقریباً تکمیل شده است و ۵ هزار نفر از این شهر خارج شده‌اند.
تغییر در تکتونیک اروپا
بر اساس پیش‌نویس بیانیه‌ای که توسط گاردین مشاهده شده است، رهبران اتحادیه اروپا که برای نشستی در ورسای در روزهای پنج‌شنبه و جمعه گرد هم می‌آیند، خواهند گفت که تجاوز روسیه «یک تغییر تکتونیکی در تاریخ اروپا است».
پیش‌نویس بیانیه می‌گوید، آن‌ها تصمیم خواهند گرفت که «مسئولیت بیشتری برای حفظ امنیتشان بر عهده بگیرند و گام‌های قاطع بیشتری در جهت ایجاد حاکمیت اروپایی بردارند».
در زمینه دفاعی، انتظار می‌رود رهبران اروپا با «تقویت قاطعانه زیرساخت‌ها… سرمایه‌گذاری در قابلیت‌های دفاعی و فناوری‌های نوآورانه و افزایش قابل توجه بودجه دفاعی» موافقت کنند. آن‌ها قرار است همکاری‌های مشترکشان را توسعه دهند و گام‌هایی برای «تقویت و توسعه صنعت دفاعی» بردارند. تعهد به ادامه کمک به اوکراین با انتقال تسلیحات جدید برای استفاده در جنگ با روسیه هم در این بیانیه آمده است.
در مورد انرژی، اروپایی‌‌ها با تسریع روند انتقال سبد انرژی از سوخت‌های فسیلی به سوخت‌های پاک، تنوع بخشیدن به سبد انرژی از طریق واردات محموله‌های گاز طبیعی مایع، بیوگاز و هیدروژن و بهبود بهره‌وری انرژی و منابع ذخیره‌سازی، با حذف تدریجی وابستگی به واردات گاز، نفت و زغال سنگ روسیه موافقت خواهند کرد.
در این بیانیه هیچ اشاره‌ای به درخواست‌های عضویت اتحادیه اروپا که در روزهای اخیر توسط اوکراین، مولداوی و گرجستان اعلام شده است، وجود ندارد.
نگرانی هسته‌ای پابرجا است
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ساعاتی پیش اعلام کرد که ارتباط خود را با سیستم‌های نظارت پادمانی‌اش در چرنوبیل از دست داده و نسبت به امنیت بیش از ۲۰۰ کارگر و نگهبان در این مرکز ابراز نگرانی کرده است.
روسیه در روزهای گذشته در سطوح مختلف نسبت به تعهدش برای تأمین امنیت نیروگاه‌ها و تاسیسات هسته‌ای در اوکراین اطمینان خاطر داده است ولی همچنان این نگرانی وجود دارد که کشیده‌شدن دامنه جنگ به سمت تاسیسات اصلی نیروگاه‌های هسته‌ای به فاجعه‌ای بزرگ منجر شود.
لهستان خود را از آتش جنگ دور نگه می‌دارد
روز سه‌شنبه ۸ مارس/ ۱۷ اسفند، وزارت دفاع لهستان با انتشار بیانیه‌ای گفت که جنگنده‌ای در اختیار اوکراین قرار نداده و قرار نیست که این کار را در روزهای آینده هم انجام دهد. این موضع‌گیری پاسخی بود به درخواست آمریکا برای آنکه لهستان جنگنده‌های میگ ۲۹ که یادگار آخرین سال‌های اتحاد جماهیر شوروی هستند را به اوکراینی‌ها بدهد و در ازای آن جنگنده‌های اف ۱۶ تحویل بگیرد.
در مقابل روسیه به‌صورت غیرمستقیم و بدون نام بردن از لهستان گفت که کمک‌هایی از این دست به اوکراین را به عنوان رفتار خصمانه و به منزله گشودن آتش جنگ در نظر خواهد گرفت. شاید به همین دلیل بود که لهستان اعلام کرد که خودش در این عملیات انتقال جنگنده وارد نخواهد شد. دولت لهستان شامگاه سه‌شنبه نیز اعلام کرد که حاضر است این جنگنده‌ها را در اختیار آمریکا قرار دهد و این آمریکا باشد که تصمیم بگیرد با آن‌ها چه کند.
صبح روز چهارشنبه، مشاور رئیس‌جمهور لهستان گفت که آماده است تا جنگنده‌های میگ۲۹ را به اوکراین بدهد ولی تنها در صورتی که انتقال آن‌ها در چارچوب ناتو باشد و نه کمک لهستان و مداخله‌اش در جنگ.
یاکوب کوموچ، مشاور آندری دودا، به شبکه تلویزیونی تی‌پی‌پی اینفو گفت: «ایالات متحده نمی‌خواهد این هواپیماها از پایگاه‌های آمریکایی به دست اوکراین برسند. لهستان هم آماده عمل است، اما فقط در چارچوب اتحاد بین‌المللی و در چارچوب ناتو.»
اوکراین از کشورهای غربی خواسته است که برای پاسخ به تهاجم روسیه، جت‌های جنگنده در اختیارش قرار دهند. اما دیروز، پس از اینکه لهستان اعلام کرد که آماده است تمام جت‌های میگ ۲۹ خود را به پایگاه هوایی آمریکا در رامشتاین آلمان اعزام کند و از دیگر اعضای ناتو نیز خواست تا همین کار را انجام دهند، پنتاگون این پیشنهاد را رد کرد و آن را غیرقابل قبول دانست.
آوارگان بیشتر و آسیب‌پذیرتری در راهند
با این حال لهستان میزبان بیشترین جمعیت آورگان اوکراینی است. از ابتدای تجاوز روسیه به اوکراین بیش از ۲ میلیون نفر آواره شده‌اند و جمعیتی حدود ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر به لهستان آمده‌اند. از این مقدار حدود ۶۰ درصد در لهستان اسکان داده‌شده‌اند و بقیه به سمت کشورهای اروپای غربی رفته‌اند.
روز گذشته کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل هشدار داد که فاجعه آوراگان گسترده‌تر خواهد شد چرا که در موج دوم کسانی به کشورهای همسایه و نقاط امن خواهند رسید که امکانات کمی در اختیار دارند. هم آذوقه کمتر و هم احتمالا بدون وسیله نقلیه و امکانات حداقلی زندگی.
این نهاد سازمان ملل از کشورهای اروپایی خواسته که خود را برای این موج آوارگان که آسیب‌پذیرترند و به کمک‌های بیشتری نیاز دارند، آماده کند.
از کی‌یف تا واشنگتن
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، پس از آنکه روز سه‌شنبه در یک سخنرانی ویدئویی پرشور از نمایندگان مجلس عوام بریتانیا برای کمک به حفاظت از کشورش، تشکر کرد، در مطبوعات از بریتانیا به‌عنوان یک قهرمان توصیف شد.
در آمریکا، جو بایدن گفت که ایالات متحده واردات نفت روسیه را «برای تحمیل درد بیشتر به ولادیمیر پوتین» ممنوع می‌کند. اتحادیه اروپا به این ممنوعیت نپیوسته است، اما دولت بریتانیا قول داده است که واردات نفت روسیه را تا پایان سال جاری متوقف کند.
ونزوئلا که محور تلاش‌های آمریکا برای افزایش عرضه نفت جهانی است، حداقل دو آمریکایی را آزاد کرد تا حسن نیت خود را پس از بازدید یک هیئت بلندپایه آمریکایی از کاراکاس نشان دهد. محور گفت‌وگوها در کاراکاس کاهش تحریم‌های ونزوئلا بوده است.
در پکن، شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، خواستار «حداکثر خویشتن‌داری» در اوکراین شد و گفت که «از دیدن شعله‌های آتش جنگ در اروپا اندوهگین است».
چین همزمان ناتو را متهم کرد که مانع از موفقیت اقدام‌هایش برای کاستن از تنش در اوکراین شده است.
ژائو لی‌جیان، سخنگوی وزارت خارجه چین در نشست خبری روز چهارشنبه گفت که آمریکا و ناتو در صدد تضعیف موقعیت چین است و تلاش‌‌ها برای مدیریت وضعیت در اوکراین را تخریب می‌کند.