یک مقام ارشد وزارت خارجه ایالات متحده شامگاه دوشنبه ۱۱ بهمن به رسانهها گفت مذاکرات غیرمستقیم میان ایالات متحده و ایران در مورد بازگشت به توافق هستهای ۲۰۱۵ در حال ورود به «مرحله نهایی» ست و طرفها باید تصمیمات سیاسی سختی بگیرند. دور هشتم مذاکرات وین جمعه ۸ بهمن / ۲۸ ژانویه متوقف شد و قرار است گفتوگوها در هفته جاری از سر گرفته شود. هیأتهای فرانسه، بریتانیا و آلمان پس از پایان دور هشتم، در بیانیهای مشترک اعلام کرده بودند که مذاکرات هستهای با ایران درحال رسیدن به مرحله نهاییست و اکنون نیاز به مشارکت سیاسی دارد.
مقام وزارت خارجه ایالات متحده که نامش فاش نشده در اینرابطه گفت که مذاکرهکنندگان در وین در «یکی ازفشردهترین دور مذاکرات» فهرست اختلافات را به اولویتهای کلیدی طرفها رساندهاند و «اکنون زمان تصمیمگیریهای سیاسی» ست.
این مقام کاخ سفید ایران را مسئول تصمیمگیری درباره مرحله نهایی خواند و گفت برای رسیدن به توافق چند هفته فرصت باقیست:
«اکنون زمان آن است که ایران تصمیم بگیرد که آیا آمادگی اتخاذ تصمیمات لازم برای بازگشت متقابل به پایبندی به برجام را دارد یا خیر. ما در مرحله نهایی هستیم. با توجه به سرعت پیشرفتهای ایران و پیشرفتهای هستهایاش، ما فقط چند هفته فرصت داریم تا به توافق برسیم.»
او در ادامه سخنانش تاکید کرد که «توپ بیشتر در زمین تهران است که اعلام کند چه اقدامی انجام خواهد داد، چرا که واشنگتن مشخص واعلام کرده که آماده لغو کدام تحریمهای مغایر با توافق هستهای ست» و اگر توافق با ایران بهدست نیاید، واشنگتن فشارهای «اقتصادی، دیپلماتیک و غیره» را علیه برنامه هستهای تهران افزایش خواهد داد.
از سوی مقابل سعید خطیبزاده سخنگوی وزارت امور خارجه نیز در آخرین نشست خبری خود کشورهای غربی بهویژه ایالات متحده را مسئول تصمیمگیری خواند و گفت:
«منتظر هستیم تصمیمهای سیاسی در واشنگتن به ۱+۴ اعلام شود. در حوزه رفع تحریمها مواردی وجود دارد که هنوز به نتیجه نرسیده و باید طرف غربی در این باره تصمیم بگیرد.»
خطیبزاده افزود:
«در حوزه راستیآزمایی و تضمینها باید اقدامات اساسی صورت بگیرد. ما در حوزه رفع تحریمها منتظر پاسخ غرب هستیم، و از فاز ایدهها رد شدیم و هیأت ایرانی ایدههای خود را مکتوب کرده است.اگر طرفهای دیگر به ویژه ایالات متحده در بازگشت به وین تصمیمهای خود را در خصوص مطالبات به حق ایران اخذ کرده باشد، مطمئن باشید بهسرعت میتوان به توافق پایدار رسید.»
همزمان که مقامهای غربی خواهان تصمیمگیری سریع ایران و تسریع مذاکرات هستهایاند، برخی از جناحهای حکومتی معتقدند روند فعلی مذاکرات باید متوقف شود. سعید جلیلی، مذاکرهکننده ارشد هستهای ایران در زمان ریاستجمهوری محمود احمدینژاد شنبه گذشته با ارسال نامهای «۲۰۰ صفحهای» به علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی روند حرکت تیم باقری کنی، مذاکرهکننده ارشد هستهای ایران را «به ضرر ایران» اعلام کرده و گفته است «در شرایط فعلی نباید مذاکره کرد و صرفا باید امتیاز قابل اندازهگیری و بررسی از آمریکاییها گرفت.» اظهارات حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه دولت رئیسی درباره «احتمال مذاکرات مستقیم با ایران برای دستیابی به توافقی بهتر» هم با انتقاد و حملات تند جناح اصولگرا مواجه شده است.
در عین حال علی علیزاده، دبیر کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، روز شنبه ۹ بهمن ماه، از احتمال «فریز شدن» فعالیتهای هستهای و همچنین بخشی از تحریمهای بینالمللی علیه ایران خبر داد و اعلام کرد دولت هنوز در رابطه با تایید و یا نفی این توافق، نظر رسمی ارائه نداده است.