تصور کنید اگر واقعاً مى‌شد افکار سهامداران بازار بورس را خواند، چه رخ می‌داد؟ یعنى آیا مى‌شد از تصمیمات‌شان پیشاپیش خبر گرفت و به تحولات آتى اقتصاد جهانی پى برد؟
جمعى از جامعه‌شناسان بریتانیایی و آمریکایی مدعى‌اند که چنین جام جهان‌نمایی حقیقتاً وجود دارد؛ آن‌هم به شکل آمار رایگانی که توسط سرویس Google Trends به کاربران اینترنت عرضه مى‌شوند. Google Trends، یکى از زیرشاخه‌هاى وب‌سایت گوگل است، که به ارائه آمار جستجوهایى مى‌پردازد که طى بازه‌هاى مختلف زمانى، از یک عبارت مشخص صورت گرفته‌اند. مثلاً توبیاس پریس (Tobias Preis)، از جامعه‌شناسان دانشگاه وارویک انگلستان و همکارانش مدعى شده‌اند که با بررسى آمار همین وب‌سایت، موفق به تشخیص علائم قبلى حاکى از وقوع تحولات بزرگ‌مقیاس اقتصادى – از قبیل رکود بزرگ سال ٢٠٠٨ – شده‌اند.
Google Trends، یکى از زیرشاخه‌هاى وب‌سایت گوگل است، که به ارائه آمار جستجوهایى مى‌پردازد که طى بازه‌هاى مختلف زمانى، از یک عبارت مشخص صورت گرفته‌اند. مثلاً توبیاس پریس (Tobias Preis)، از جامعه‌شناسان دانشگاه وارویک انگلستان و همکارانش مدعى شده‌اند که با بررسى آمار همین وب‌سایت، موفق به تشخیص علائم قبلى حاکى از وقوع تحولات بزرگ‌مقیاس اقتصادى – از قبیل رکود بزرگ سال ٢٠٠٨ – شده‌اند.
این شیوه قبلاً در سایر رشته‌هاى علوم اجتماعى هم مؤثر واقع شده بوده؛ که معروف‌ترینش را می‌توان نشانه‌هاى تقریباً آنى شیوع آنفلوآنزا در مواردى دانست که آمار جستجوى اصطلاحات مرتبط به نحوه‌ی پیش‌گیرى و درمان این بیمارى، افزایش چشمگیری را به نمایش مى‌گذاشت. البته توقع دانشمندان، بیش از اینهاست. آن‌ها مایل‌اند که با بررسى هرچه‌بهتر آمار Google Trends، نه‌تنها به تحولات فعلى بازار سهام پى ببرند، بلکه وضع آتی آن را هم حتى‌الامکان پیش‌بینى کنند. و البته این کار تا حدى هم شدنى‌‌ست؛ چراکه چندصباحی پیش از وقوع تحولات کلان اقتصادى، از قبیل همان بحران معروف سال ٢٠٠٨، اکثر سهامداران سراسیمه در جستجوى اطلاعات دقیقى مبنی بر این برمی‌آیند که آیا بایستی سهم‌شان را بفروشند، یا سهم بیشترى بخرند. این مسأله، بالاخص با رشد آمار جستجوهای کلمه‌اى مثل «بدهى» آشکار می‌شود.
اما خب بعضاً نمی‌‌توان اعتماد چندانى به این پیش‌بینى‌ها کرد؛ چراکه مثلاً در برخى موارد وقوع بحران، آمار جستجوى کلماتى نظیر «رنگ» و «رستوران»، در صدر فهرست Google Trends جاى گرفته بوده. بنابراین این روش اغلب «بعد» از وقوع تحولاتى که انتظارش مى‌رفته، ارزش خودش را نشان می‌دهد. ضمناً طبق قانونى که در علم اقتصاد به «قانون گودهارت» (Goodhart) معروف است، حتى در صورت موفقیت این پیش‌بینى‌ها و اطلاع سهامداران از آن‌ها هم، تصمیمات‌شان طورى متأثر از آن‌ها واقع مى‌شود که عملاً نتایج بعضاً مفید همان پیش‌بینى‌ها رو خنثى مى‌کند.
پس در منتهاى مراتب، از این روش مى‌‌توان تنها براى تحلیل ساز و کارهاى روانى توأم با چنین تحولاتى استفاده برد؛ به‌طوریکه مثلاً همین تحقیقات نشان دادند که نگرانى مردم در این چندساله، بیشتر از بابت فقدان احتمالى پولى بوده که در اختیارشان هست؛ نه پولى که شاید حاصل نکنند.
منبع: nature
در همین زمینه:
لایک‌ها راجع به شما چه می‌گویند؟
توضیح تصاویر:
۱ – منبع: Juice Images / Corbis