پس از شدت جنگهای سنگین طالبان در بیشتر بخشهای افغانستان، بسیاریها برای یاری با نیروهای مسلح کشور و در کنار این نیروها برای نبرد با طالبان و برای دفاع از مناطقشان مسلح شدهاند. این یک پشتوانه محکم مردمی به نیروهای جنگ افغانستان در پیکار با هراسافگنی بوده است.
اکنون اما فراتر از آن نبرد، طالبان با یک قیام گسترده عمومی در افغانستان روبهرو شده است. طالبان حالا با یک خشم سنگین مردم از شمال تا جنوب و از حوزه غرب تا مشرقی افغانستان، روبهروست. در این میان کمتر مردمانی را میشود دید که بر ضد طالبان صدا بلند نکردهاند.
در اوج شدت جنگها در هرات در غرب افغانستان و در همسایگی با ایران و پس از سقوط بخشهایی از شهر هرات به دست جنگجویان گروه طالبان، مردمان هرات، زنان و مردان، بر ضد طالبان و برای ناکامی نبرد این گروه، اعلام قیام عمومی کردهاند.
محمد اسماعیل خان، از فرماندههان پیشین جهادی در هرات، اکنون که رهبری جنگ نیروهای مسلح افغانستان و بسیج مردمی را بر عهده دارد، از همه هراتیان خواسته تا بر ضد طالبان قیام کنند.
این فرمانده پیشین جهادی که پیشینه نبردهای سنگین با طالبان دارد، جنگ طالبان را جنگِ پاکستان میداند:
«این جنگ جنگِ طالب و جنگ حکومت افغانستان نیست. این جنگِ پاکستان علیه ملت افغانستان و ابزار آن طالب است. امیدوار هستیم که مردم این ابزار را با همت بلند و با قیامهای عمومی طوری سرکوب کنند که هم به کسانی که اینان را اعزام میکنند و هم برای طالبان یک پاسخ سخت باشد.»
در اوضاعی که در حومههای شهر آتش جنگ سنگینی میکرد، زنان، مردان و حتی کودکان نیز بر فراز بامهای خانههایشان برآمدند و برای پشتیبانی از نیروهای مسلح افغانستان و نیروهای بسیج مردمی در برابر جنگ طالبان، با شعار دادن الله اکبر انزجار سخت نشان دادند.
مردان زیادی نیز با هر گونه وسیلهای که در دست داشتند، برای پیکار با طالبان و برای دفاع از شهرشان رفتند.
نقش زنان هرات در قیام بر ضد طالبان
زنان نیز در این میان، بینقش در این قیام نماندهاند. زنان هراتی کارزار گستردهای را برای پیوستن به پیکار با جنگجویان طالب در هرات به راه انداختهاند. آنان در این پیکار از همه زنان هراتی خواستهاند تا برای دفاع از شهر هرات و دیگر ولسوالیهای این ولایت، در کنار مردان به جنگ با طالبان بروند.
زنان هرات با پخش یک قطعنامه، از نیروهای مسلح کشور و بسیج مردمی اعلام پشتیبانی کردهاند.
ناهید فرید، نماینده هرات در پارلمان افغانستان، یکی از این بانوان است. این عضو مجلس نمایندگان در صفحه فیسبوکش، نوشته است که زنان هرات، تعرض به هرات را تعرض به ننگ و ناموس و شرف مردم این ولایت میدانند و اعلام پشتیبانی از همه کسانی میکنند که در جنگ با طالبان استند.
در بخشی از قطعنامه این زنان هم آمده است:
«ما زنان هرات حاضریم که به خاطر مبارزه با دشمنان عزت و شرفمان، دوشادوش مردان در سنگرهای داغ نبرد قرار گیریم.»
جنگجویان طالب، حلقه محاصره شهر هرات را تنگتر کردهاند اما نیروهای دولتی و بسیج مردمی، با شدت تمام در پی از میان برداشتن این محاصره و باز پس گیری بخشهای از دست رفته استند.
در این میان، زنان زیادی نیز برای ایستادگی در برابر طالبان، جنگافزار برداشتهاند.
به علت تهدیدات بلند امنیتی، از مصاحبه شوندگان با نام مستعار یاد میشود.
سمین، یکی از کسانیست که برای نبرد با طالبان در هرات، سلاح برداشته است.
سمین دانشجو است. این دختر جوان به زمانه میگوید از آنجایی که میداند با روی کار آمدن طالبان از ادامه تحصیل باز خواهد ماند و دختران بسیاری نیز، چون در دوره پنج ساله طالبان تا ۲۰۰۱ میلادی، از آموزش و پرورش باز خواهند ماند، سلاح گرفته است تا از حق خودش و دیگر زنان و دختران هرات دفاع بکند:
«ما تا زنده هستیم، از حق خود و از کشورمان دفاع خواهیم کرد. طالبان به هیچ پیشرفتی و به هیچ ارزشی باور ندارد. ما شاهد هستیم که زنان و دختران چگونه از رفتن به مکتب و دانشگاه در مناطق زیر حاکمیت این گروه باز ماندهاند. ما نسل ستم ناپذیر هستیم و طالب باید این را بفهمد.»
زنانی نیز در این میان در خانههایشان برای نیروهای جنگ در خط مقدم با طالبان، غذا پختند. این کارزار در کل هرات راهاندازی شد و هر کس هر چه داشت پای دفاع از شهر ریخت.
صدای همنوایی کابل تا به گوش هرات
یک شب پس از قیام عمومی در هرات، کابل، پایتخت افغانستان نیز شب پُرشور همصدایی با هراتیان بر ضد جنگجویان طالب را بلند کرد. مردمان زیادی به جادههای پایتخت ریختند و با نعره های الله اکبر، از قیام مردم هرات و از نیروهای بسیج مردمی و نظامیان کشور، اعلام پشتیبانی کردند.
زنان و مردان زیادی و کودکان نیز بر ضد گروه طالبان و برای تأمین صلح و ثبات دائمی و برای بقای افغانستان، از کابل دورتر در دیگر بخشهایی از کشور نیز همصدای عدالتخواهی و قیام هراتیان شدند. این نخستین باری است که در دو دهه گذشته، جنگ طالبان با خشم و قیام عمومی روبهرو شده است.
سعید، یکی از پایتختنشیانیست که شب پُرشور همصدایی با هراتیان داشت. سعید (نام مستعار)، دو سال پیش دو برادرش را در یک حمله انتحاری طالبان در کابل از دست داده است. این مرد در گفتوگو با زمانه میگوید که طالبان را نمیبخشد و اگر دستش برسد انتقام نیز میگیرد:
«یک برادرم تازه نامزد شده بود و یک برادرم دو کودک هشت ساله و پنج ساله داشت. طالبان به کدام جرم برادران من را کشتند؟ آیا حق زندگی نداریم؟ حکومت زیاد مدارا کرد اما طالبان به صلح تمایل نشان ندادند. طالبان از ما و از افغانستان نیستند؛ اگر به زور هم بیایند ما قبول نداریمشان.»
خشم طالبان از انزجار عمومی
حالا جنگ طالبان با خشم گسترده عمومی روبهرو شده است. در بیشترین بخشهایی از کشور نبردهای سنگینی میان نیروهای مسلح افغانستان و بسیج مردمی با طالبان ادامه دارد. در کمتر از یک ماه گروه طالبان بخشهای زیادی را تصرف کردهاند. جنگجویان طالب با تصرف این بخشها، کارنامههای زشتی نیز بر جا ماندهاند. از همین رو بسیاریها برای پشتیبانی از نیروهای دولتی برآمدهاند.
این کار اما طالبان را سخت خشمگین ساخته است. ذبیحالله مجاهد، سخنگوی گروه طالبان در پی قیامهای گسترده عمومی در هرات، کابل و دیگر بخشهای کشور، در پیامی در حساب توئیترش، هشدار داده است از کسانی که بر ضد این گروه بسیج شدهاند، حساب خواهند گرفت.
در بخشی از این پیام نگاشته شده است:
«الله اکبر شعار ماست. ملت مسلمان ما از شعارهای کاذب هراس ندارند. با غلامان بهخاطر الله حساب و کتاب خواهد شد.»
این هشدار گروه طالبان واکنشهای زیادی را به همراه داشته است. بسیاریها این واکنش طالبان را ترس این گروه از آزادی بیان و نفرت شهروندان افغانستان از طالبان میدانند.
سلیمان (نام مستعار)، ۲۷ سال دارد. درست دو سال پیش از روی کار آمدن طالبان زاده شده و در دوره حکومت طالبان در افغانستان، مکتب را شروع کرده است. حالا ۲۰ سال از سرنگونی رژیم این گروه در این کشور میگذرد. یعنی او در اوج خشونتها در کابل زاده شده، در جنگ نیز بزرگ شده و هیچ روی خوشی از آرامش ندیده است.
سلیمان در گفتوگو با زمانه میگوید:
«طالب نه از الله میترسد و نه از ویرانی وطن. اینان همچون قصابانی استند که لذت میبرند کارد در دست داشته باشند و خون بریزند. مردم از این گروه بیگانه نفرت دارد. امروز ما همه همصدا برای دفاع از کشور هستیم. طالب از این میترسد.»