با تکیه بر آخرین آمارهای وزارت بهداشت ویروس کرونا دست کم ۱۳ هزار و ۷۸۱ نفر دیگر را در ایران مبتلا کرد و جان ۱۶۵ نفر دیگر را در ۲۴ ساعت گذشته گرفت. روندی که به‌نظر می‌رسد در حال گستراندن بحران شیوع کرونا و موج دیگری از کووید-۱۹ به نقاط بیشتری از ایران است.
وزارت بهداشت تا سه‌شنبه ۱۳ تیر ابتلای سه میلیون و ۲۵۴ هزار و ۸۱۸ نفر به ویروس کرونا و مرگ ۸۴ هزار و ۷۹۲ بیمار مبتلا را گزارش کرده است. ارقامی که به اعتراف مقام‌های رسمی بسیار کمتر از ارقام واقعی گزارش می‌شوند. طبق برآوردها کرونا تا سه‌برابر بیشتر شهروندان را در ایران مبتلا کرده یا جانشان را گرفته است. تعداد بیماران نیازمند به بستری نیز در روزهای گذشته رو به افزایش گذاشته و فشار بر بیمارستان‌ها بار دیگر تشدید شده است. براساس گزارش وزارت بهداشت در حال حاضر ۹۲ شهر کشور در وضعیت قرمز قرار دارند و ۱۸۳ شهر نیز وارد وضعیت نارنجی شیوع کرونا شده‌اند. تعداد شهرهای زرد نیز به ۱۷۳ شهر رسیده است.
گسترش کرونای دلتا به سمت مرکز
علیرضا ناجی، رئیس مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز روز یکشنبه موج پنجم همه‌گیری در ایران و افزایش شهرهای قرمز را تایید کرد و گفت:
«شواهد بر این است که وارد موج پنجم بیماری در کشور شده‌ایم. تعداد شهرهای قرمز طی چند هفته اخیر از ۱۲ شهر، به ۲۱ شهر افزایش یافت. بعد از ۲۱ شهر به ۳۲ شهر و سپس به ۶۳ شهر و پس از آن هم به ۹۲ شهر قرمز رسیده است. در عین حال گسترش این قرمز شدن به سمت مرکز مهم است. در حال حاضر در استان تهران، اسلامشهر، بهارستان، پاکدشت، پردیس، تهران، دماوند، ری، شمیرانات، فیروزکوه، قرچک در وضعیت قرمز قرار گرفته‌اند و تعداد موارد بیماری افزایش یافته است.»
به‌رغم ادعای رسیدگی به وضعیت در شهرهای قرمز، به‌ویژه در سیستان و بلوچستان که زخم عمیقی از تبعیض‌های مضاعف و کمبود امکانات پزشکی را بر چهره خود دارد، همچنان بحرانی گزارش می‌شود.
نزدیک به ۶۰۰ ابتلا و ۲۳ مرگ در یک شبانه‌روز
محمد هاشمی شهری، رئیس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان یکشنبه ۱۳ تیر از ثبت ۵۹۴ مورد جدید ابتلا به کووید-۱۹ در ۲۴ ساعت اخیر در سیستان و بلوچستان خبر داد. براساس اعلام او ۲۳ بیمار کووید-۱۹ نیز در شبانه‌روز گذشته جان خود را از دست داده‌اند و ۶۷۹ بیمار حاد تنفسی و ۴۰۳ بیمار مبتلا به کرونا در بیمارستان‌های این استان تحت درمان قرار دارند.
گزارش‌های غیررسمی تعداد مبتلایان را تا روزانه ۱۲۰۰ نفر و رقم مرگ و میر را ۴۰ نفر برآورد کرده‌اند.
شمار رسمی مبتلایان به ویروس کرونا در سیستان و بلوچستان، که در حال حاضر با انفجار نسخه دلتا مواجه است به ۵۸ هزار و ۸۶۰ نفر و شمار قربانیان این ویروس به ۱۶۴۸ نفر رسیده است. کاربران شبکه‌های اجتماعی با اشاره به محرومیت دامنه‌دار این استان از مراکز درمانی کافی و تجهیزات پزشکی و دارویی مورد نیاز، از فاجعه و روزهای سیاه کرونا در زاهدان و دیگر مناطق استان خبر می‌دهند.
با این‌وجود علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا و معاون وزیر بهداشت در یک مصاحبه تلویزیونی مدعی شد «اوضاع در استان سیستان و بلوچستان به سیاهی نرسیده» و در این استان مشکلی در زمینه دستگاه اکسیژن ساز و تخت نیست و باید نظارت بر رعایت پروتکل های بهداشتی بیشتر انجام شود».
«وضعیت سیاه نیست و شب، روز است»
گزارش‌های غیررسمی از سیستان و بلوچستان حاکی از بروز «فاجعه انسانی» در این استان است. علیرضا رئیسی اما در صحبت‌های خود به آمارهای رسمی که تنها بخشی از میزان همه‌گیری را منعکس می‌کنند، استناد کرد و گفت:
«الان در اوج بیماری میزان بستری ۲۹۷ نفر گزارش شده است یعنی هنوز هم نسبت به جمعیت استان از نظر تعداد بیماری، بیمار خیلی زیاد است البته روند افزایشی است. ما همیشه کمترین میزان فوتی در این استان را داشتیم. اگر آمار را بر شاخص ببریم و به ازای هر ۱۰۰ هزار بیمار بررسی کنیم هنوز بستری ۲۹۷ نفر عدد خیلی بالایی نیست البته یک مورد هم برای ما زیاد است اما اینکه می‌گویند سیستان و بلوچستان سیاه شد اصلا درست نیست، خیز بیماری وجود دارد اما آنگونه که عنوان می‌شود نیست».
معاون وزیر بهداشت جمهوری اسلامی در این میان بدون اشاره به مقایسه تجهیزات درمانی سیستان و بلوچستان با استان‌های مرکزی ایران، از عملکرد دولت روحانی در این استان دفاع کرد و گفت: «درست است زیرساخت‌ها در سیستان و بلوچستان ضعیف است اما اگر در تمام حوزه‌ها مانند حوزه سلامت در این استان کار شده بود الان سیستان و بلوچستان یکی از استان‌های برخوردار کشور بود. در حوزه سلامت خیلی خوب کار شده است و سیستان و بلوچستان با ۸ سال قبل اصلا قابل مقایسه نیست. از نیمه دوم سال ۹۹ تاکنون حدود ۱۰۰۰ تحت به ناوگان تخت‌های این استان اضافه شده است و همین الان یک بیمارستان ۳۰۰ تخت خوابی آماده بهره برداری دارد و در همین مدت ۱۰۰ دستگاه ونتیلاتور و ۱۰۰ دستگاه یونیت ICU به استان اضافه کردیم.»
سخنگوی ستاد ملی کرونا در اظهارنظری جالب‌توجه دو دستگاه اکسیژن برای هر بیمارستان را کافی دانست و گفت: «از آغاز پیک در استان با دستور وزیر بهداشت یک تیم آنجا مستقر شدند و تمهیدات لازم اندیشیده شد و اکنون هر بیمارستان ۲ دستگاه اکسیژن‌ساز دارد و از نظر زیرساخت در حوزه سلامت مشکل نداریم.»
ساکنان برخی از مناطق سیستان و بلوچستان اما می‌گویند ادعای دسترسی به زیرساخت‌ها و تجهیزات درمانی صحت ندارد و در شرایط کنونی برای گرفتن یک تست پی‌سی‌آر باید کیلومترها سفر کنند و به شهرهای بزرگ بروند.
تعداد کل تخت‌های بیمارستانی سیستان و بلوچستان کمتر از ۳۵۰۰ تخت گزارش شده و سرانه تخت بیمارستانی در سیستان و بلوچستان پائین‌تر از میانگین کشوری است. به ازای هر هزار نفر تنها هشت دهم تخت بیمارستانی فعال وجود دارد و توزیع تخت‌های بیمارستانی هم به نفع شهرهایی که جمعیت غالبشان فارس و شیعه‌اند، ناعادلانه است.
تعطیلی دوباره مشاغل و ادارات در شهرهای قرمز و نارنجی
سخنگوی ستاد ملی کرونا در ادامه از اعمال تعطیلی مشاغل و ادارات و محدودیت‌های مصوب این ستاد در شهرهای قرمز و نارنجی از صبح امروز یکشنبه خبر داد و گفت ستاد ملی کرونا تصمیم‌گرفته است برای کنترل شیوع کرونا گروه‌های سنی پایین‌تر را واکسینه کند. رئيسی افزود: از هفته آینده در سیستان و بلوچستان سنین ۵۰ سال به بالا را (با واکسن داخلی) واکسینه می‌کنیم.
فدا حسین مالکی، نماینده زهدان در مجلس شورای اسلامی اما می‌گوید وضعیت در سیستان و بلوچستان «بحرانی» ست و «لازم است یک هفته دیگر تعطیلات در این استان افزایش پیدا کند».
فدا حسین مالکی در گفت وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) گفت:
«انتظار ما این است که وزیر بهداشت به جای اینکه افرادی را بفرستد که دل مردم را خالی کند، تیم تخصصی فرستاده، کمبودها را جبران کرده و تجهیزات لازم را تامین کند و با پزشکان و کادر درمان صحبت کند نه اینکه صرفا با رئیس بیمارستان صحبت شده که بگوید همه چیز گل و بلبل است».
هنوز روند واکسیناسیون «ویژه» در سیستان و بلوچستان مشخص نیست اما امام جمعه مسجد مکی زاهدان مردم را به تزریق واکسن فراخواند. مولوی عبدالحمید اسماعیل‌زهی، امام جمعه مسجد مکی اهل سنت این شهر یکشنبه از مردم خواست از تزریق واکسن ویروس کرونا استقبال کنند و به شایعات و تبلیغات اهمیتی ندهند، چرا که «سازمان بهداشت جهانی و تمام نهادها متفق بر این موضوع هستند که تزریق واکسن از کرونا جلوگیری می‌کند و یا اگر کرونا بگیریم خفیف می‌شود.»
توصیه‌ای که نشان می‌دهد مقام‌های جمهوری اسلامی تا چه اندازه مردم سیستان و بلوچستان را نسبت به اقداماتشان بی‌اعتماد کردند.
ایرانیان از مسیر زمینی و هوایی برای دریافت واکسن به ارمنستان می‌روند
ایران یکی از کندترین برنامه‌های واکسیناسیون را پیش می‌برد و ماه‌هاست تسریع واکسیناسیون عمومی را تا تولید انبوه واکسن‌های داخلی به تأخیر انداخته است.
سیاستی که به برگزاری غیررسمی تورهای مسافرتی واکسیناسیون به کشورهای همسایه به‌ویژه ارمنستان منجر شده تا شهروندانی که هنوز تکلیف واکسیناسیونشان در ایران مشخص نشده یا به واکسن‌های داخلی که داده‌‌های مربوط به آزمایش‌های بالینی آن‌ها مطابق با استاندارد علمی جهانی منتشر نشده اعتمادی ندارند، برای دریافت واکسن رایگان و مورد تأیید سازمان بهداشت جهانی به ارمنستان بروند.
هرویک یاریجانیان، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و ارمنستان یکشنبه در گفت‌وگو با خبرگزاری کار ایران (ایلنا) افزایش سفر به ارمنستان را تأیید کرد و گفت: «می‌توان گفت گستردگی ایرانیانی که برای دریافت واکسن به ارمنستان می‌روند بسیار زیاد است. همه پروازهایی که از ایران به ارمنستان رفته یا بازگشته، تقریبا پر بوده است».
به گفته او «دولت ارمنستان در برابر این واکسن‌ها مبلغی دریافت نمی‌کند و به صورت رایگان به توریست‌ها تزریق می‌کند. علاوه براین چند پزشک در محل هستند که آزمایشات مربوطه را انجام می‌دهند. بعد از اندازه گیری فشار و اکسیژن خون تزریق واکسن انجام می‌شود که همه این مراحل به صورت رایگان است.»
احمدرضا عامری، رییس اتحادیه شرکت‌های حمل‌ونقل مسافری هم به خبرگزاری ایلنا گفت تقاضای بلیط اتوبوس و اتوبوس دربستی به مقصد شهر مرزی نوردوز در جلفا پس از اینکه ارمنستان اعلام کرد به گردشگران واکسن کرونا تزریق می‌کند افزایش پیدا کرده است. آن‌هم در شرایطی که به گفته او سفر زمینی به مقاصد خارجی تقریباً به صفر رسیده است.
به گفته یک منبع غیررسمی بین ۱۷ تا حداکثر ۲۵ مسافر اتوبوس‌ها را با ۸ تا ۱۰ میلیون تومان از تهران تا شهر مرزی نوردوز کرایه می‌کنند.
همزمان محمد ذیبخش، سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری به‌رغم تکذیب «تور واکسن» از افزایش پروازهای ایران و ارمنستان از هفته آینده به ۱۱ پرواز در هفته افزایش پیدا خواهد کرد. ذیبخش بدون توضیح درباره دلیل این افزایش گفت: قرار است از هفته آینده، شرکت ارمنیا ایرویز ۵ پرواز را به ۷ پرواز در هفته افزایش دهد که در مجموع ۱۱ پرواز در هفته از ارمنستان به تهران انجام خواهد شد. به گفته او تمام این پروازها متعلق به شرکت‌های هواپیمایی ارمنی‌ست.
سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری درباره افزایش درخواست تقاضا برای خرید بلیت به ارمنستان و افزایش برگزاری تورهای واکسن ارمنستان هم گفت: متولی برگزاری تورهای مسافری سازمان هواپیمایی کشوری نیست و دخالتی هم در این زمینه ندارد و وزارت گردشگری مسئول و ناظر برگزاری انواع تور در کشور است .اما با این حال هیچ توری با عنوان تور واکسن به کشورهای همسایه نداریم.