افغانستان در روزهای اخیر شاهد پیشروی نیروهای طالبان در نقاط مختلف این کشور به‌ویژه در شمال است. این پیشروی‌ها در حالی صورت می‌گیرد که ۵۰ درصد روند خروج نیروهای آمریکایی و ناتو از افغانستان تکمیل شده و طالبان تلاش می‌کنند با خروج نیروهای خارجی مناطق بیشتری را از کنترل دولت افغانستان خارج کنند. در بعضی موارد ولسوالی‌ها دوباره از دست طالبان خارج می‌شوند اما تقریباً هر روز دو طرف از دست به دست شدن مناطق به تصرف درآمده خبر می‌دهند. در چنین وضعیتی مذاکرات صلح که مردم افغانستان به آن امید داشتند در سایه درگیری‌های نظامی جدید قرار گرفته است.
شورای امنیت سازمان ملل سه‌شنبه یکم تیر / ۲۲ ژوئن نشست ویژه‌ای را در مورد اوضاع افغانستان برگزار کرد و در آن دیبورا لیونز، نماینده ویژه سازمان ملل در امور افغانستان نسبت به تشدید عملیات نظامی طالبان هشدار داد.
لیونز اعلام کرد که طالبان ۵۰ ولسوالی از حدود ۳۷۰ ولسوالی افغانستان را از ماه مه گذشته به این سو تصرف کرده‌اند. او گفت:
«افزایش درگیری‌ها در افغانستان به معنی ناامنی برای بسیاری از کشورهای نزدیک و دور است.»
دیبورا لیونز افزود طالبان ولسوالی‌هایی را تصرف کرده‌اند که در اطراف مراکز ولایت‌ها قرار دارند. به‌گفته او، با خروج کامل نیروهای خارجی از افغانستان این گروه تلاش خواهد مراکز ولایت‌ها را تصرف کند.
خروج نیروهای خارجی باید در ۱۱ سپتامبر سال جاری پایان یابد.
وب‌سایت «۸صبح» افغانستان گزارش داده است که سقوط ولسوالی‌ها در شمال کشور به سرعت ادامه دارد و در دو روز اخیر، چندین ولسوالی ولایت تخار به دست گروه طالبان افتاده است. جنگ در شمال طی هفته‌های گذشته شدت یافته و در این مدت بیشتر از ۴۰ ولسوالی به دست گروه طالبان افتاده است.
«اطلاعات روز» افغانستان نیز نوشته است، گروه طالبان طی دو ماه اخیر بیش از ۶۰ ولسوالی را تصرف کرده است و بر اثر حملات آن هزاران خانواده آواره شده‌اند. نیروهای امنیتی و دفاعی شماری از این ولسوالی‌ها را از طالبان پس گرفته‌اند و در شماری از ولایت‌ها بسیج مردمی علیه این گروه شکل گرفته در برخی نقاط دیگر کشور نیز در حال شکل گرفتن است.
سقوط بندر مهم شیرخان در قندوز
در این میان گزارش شده است که طالبان مهم‌ترین گذرگاه مرزی افغانستان به تاجیکستان را به تصرف خود درآورده‌اند.
«خامه‌پرس» گزارش داده است که روز گذشته (سه‌شنبه) شیرخان بندر واقع در مرز افغانستان و تاجیکستان در ولایت قندوز به‌دست طالبان افتاد.
شبکه الجزیره نیز ضمن تأیید تصرف شیرخان گفته است نیروهای امنیتی پست‌های خود را رها کرده و از آن طرف مرز فرار کرده‌اند.
بندر شیرخان یکی از بندرهای مهم افغانستان محسوب می‌شود. این بندر در شمال افغانستان در حدود ۵۰ کیلومتری شهر قندوز قرار دارد. الجزیره نوشته است تصرف شیرخان مهم‌ترین دستاورد طالبان از زمان افزایش عملیات این گروه در اول ماه مه است که ایالات متحده مراحل نهایی خروج نیروهای خود را آغاز کرد.
ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان سقوط بندر شیرخان را تأیید کرد. او به خبرگزاری فرانسه گفت:
«مجاهدین ما بندر شیرخان و تمامی گذرگاه‌های مرزی با تاجیکستان در قندوز را کاملاً در کنترل خود دارند.»
وزارت دفاع آمریکا اعلام کرد که وضعیت در افغانستان با افزایش حملات طالبان و تصرف مراکز ولسوالی‌ها تغییر کرده و افزایش خشونت‌ها هنوز هم ادامه دارد.
پنتاگون گفته است که طیف وسیعی از گزینه‌ها برای ادامه پشتیبانی از نیروهای امنیتی به‌ویژه نیروهای هوایی افغانستان پس از خروج نظامیان خارجی از این کشور را مورد بررسی قرار می‌دهد.
جان کربی سخنگوی پنتاگون روز دوشنبه گفت لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا به‌طور منظم خروج نیروهای این کشور از افغانستان را بررسی می‌کند، که به‌گفته کربی «با سرعت» انجام می‌گیرد و تا اوایل سپتامبر پایان می‌یابد.
کربی افزود پنتاگون ظرفیت ناو هواپیمابر «یو.اس.اس آیزنهاور» را در منطقه بالا برده است. به‌گفته او، لوید آستین یک گروه رزمی ویژه مجهز با بمب‌افکن را به منطقه اعزام کرده است.
نگرانی نیروهای آلمانی در نزدیکی مزار شریف
اشپیگل آنلاین نیز از نیروهای آلمانی در افغانستان گزارشی منتشر کرده و در آن نوشته است ارتش آلمان در حال برچیدن اردوگاه صحرایی خود در مزارشریف است و طالبان تقریباً بدون زحمت تا مرزهای شهر پیش رفته است.
بنا به این گزارش فرمانده آنسگر میر و تیم فرماندهی نیروهای ویژه (KSK) که برای محافظت از خروج نیروهای آلمانی به افغانستان اعزام شده‌اند، با نگرانی روزافزون، پیشروی بدون دردسر طالبان به نزدیکی مزارشریف را مشاهده می‌کنند. شبه‌نظامیان طالبان تنها ۲۰ کیلومتر با اردوگاه صحرایی آلمان و چند دقیقه با مرکز مزار شریف فاصله دارند.
نگرانی سربازان آلمانی در حالی است که طالبان ماه‌هاست که به هیچ سرباز ناتو حمله نکرده‌اند. در عوض، آن‌ها بطور وحشیانه‌ای به نیروهای امنیتی افغانستان حمله می‌کنند.
«۸صبح» چنین وضعیتی را «پیامد سقوط سیاسی» در دولت محمداشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان دانسته و نوشته است: «سقوط سیاسی سبب سقوط نظامی شده است». این تحلیل دولت اشرف غنی را به «اقدامات تحریک‌آمیز، قوم‌گرایانه و نفاق‌انگیز» متهم کرده و گفته است چنین سیاستی موجب «فاصله گرفتن مردم از دولت، عمیق شدن شکاف‌های قومی و بی‌اعتمادی ملی» شده است.
اشرف غنی: وضعیت کنونی به این گروه مشروعیت سیاسی نمی‌دهد
محمد اشرف غنی روز سه‌شنبه در یک پیام ویدئویی با اشاره به افزایش حملات اخیر طالبان، گفت ادامه وضعیت کنونی به این گروه مشروعیت سیاسی نمی‌دهد.
رئیس جمهوری افغانستان از طالبان خواست که خشونت و تخریب اقتصاد کشور را متوقف کند. او گفت:
«اگر رهبری طالب یک لحظه هم امیدوار بود که در صحنه سیاسی جایی خواهد داشت، در یک ماه گذشته کاری کرد که نه تنها از صحنه نظامی بیرون می‌رود؛ بلکه در صحنه سیاسی نیز جا و نقشی نخواهد داشت.»
وحید عمر، مشاور رئیس‌جمهوری افغانستان و رئیس اداره ارتباطات عامه و استراتژیک ریاست‌جمهوری در نشستی در مرکز رسانه‌های حکومت گفت غنی طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت آینده به آمریکا خواهد رفت.
عمر افزود در این سفر عبدالله عبدالله رئیس شورای عالی مصالحه ملی، امرالله صالح معاون اول ریاست جمهوری، حمدالله محب مشاور شورای امنیت ملی، شهرزاد اکبر رئیس کمیسیون حقوق بشر و برخی از اعضای هیأت مذاکره‌کننده دولت غنی را همراهی می‌کنند.
اشرف غنی در جریان این سفر با جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا و دیگر مقام‌های این کشور دیدار خواهد کرد.
به‌گفته عمر، در این دیدارها درباره فراهم‌سازی تجهیزات نظامی بیشتر، ادامه آموزش نیروهای امنیتی و سایر همکاری‌ها صحبت خواهد شد.
روزنامه «اطلاعات روز» نوشته است، اشرف غنی و هیأت همراه او قرار است امروز چهارشنبه، ۲ تیر / ۲۳ ژوئن کابل را به مقصد واشنگتن ترک کنند.
کاخ سفید چند روز پیش اعلام کرد که قرار است اشرف غنی و عبدالله عبدالله، جمعه ۴ تیر / ۲۵ ژوئن با جو بایدن در واشنگتن دیدار کنند.
در بیانیه کاخ سفید آمده بود که در این دیدار در مورد همکاری پایدار میان افغانستان و آمریکا پس از خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان بحث و گفت‌وگو خواهد شد.