پاپ فرانسیس روز جمعه ۳۰ آوریل حکم داد که از این پس، اسقفها و کاردینالهایی که در واتیکان کار میکنند، در همان دادگاه غیر عادی که سایر پروندههای کیفری را رسیدگی میکند محاکمه میشوند نه در دادگاه ویژه روحانیت و نخبگان.
در فرمان پاپ فرانسیس حکمی در قانون کیفری مدنی واتیکان لغو شده که به موجب آن اسقفها و کاردینالها فقط در دادگاه دارای صلاحیت -یک ارگان عالی متشکل از کاردینالها و دیگر روحانیون عالی رتبه- قضاوت میشدند.
در سالهای اخیر، موارد متعددی وجود داشته است که افراد غیر روحانی درگیر در تحقیقات جنایی در دادگاه عادی که از افراد غیر روحانی تشکیل شده است، مورد محاکمه و مجازات قرار گرفتهاند، در حالی که کاردینالهای درگیر در همان پروندهها به هیچ وجه محاکمه نمیشوند.
در مقدمه این فرمان پاپ فرانسیس گفته است كه قانون مدنی در داخل واتیكان، كه یك دولت-شهر مستقل است، باید «بدون امتیازاتی باشد كه به گذشته برمی گردد و دیگر با مسئولیتهای فردی همخوانی ندارد.»
این تغییرات که انتظار میرود بیشتر در مورد جرایم مالی اعمال شود، روند محاکمه کاردینالها و اسقفهای مستقر در واتیکان در صورت متهم شدن به تخلف را ساده میکند.
پاپ هنوز باید شروع هرگونه تحقیق یا دادرسی را تأیید کند.
کارشناسان حقوقی کلیسا گفتهاند اگرچه این تغییرات محاکمه کاردینالها و اسقفهای مستقر در واتیکان را آسانتر خواهد کرد و آنها هم مورد پیگرد قانونی قرار میگیرند، اما دادن دو فرصت تجدید نظر به آنها، همچنان آنها را مورد حمایت ویژه قرار میدهد.
این دومین بار در طی همین چند روز بوده که پاپ فرانسیس نشانههای روشنی به کاردینالها در مورد نیاز به پاسخگویی بیشتر فرستاده است.
روز پنجشنبه او فرمان دیگری صادر کرد که به موجب آن امکان افشا و کنترل اقتصادی کامل برای مدیران واتیکان، از جمله کاردینالها تعیین شده و تصریح میکند که آنها نمیتوانند هدایای شخصی با ارزش بیش از ۴۰ یورو را بپذیرند.
قوانین جدید در مورد دادگاه بدوی در پروندههای جنایی میتواند بر وضعیت کاردینال آنجلو بچو تأثیر بگذارد. سال گذشته پاپ فرانسیس پس از طرح اتهامات اختلاس و تجاوز به عنف به بچو، او را از پست عالی واتیکان اخراج کرد. بچو هرگونه عمل نادرست را انکار کرده است.