دست‌کم پنج پناهجوی ایرانی در دو کمپ آیدین و کایسری در کشور ترکیه در آستانه دیپورت به ایران قرار دارند. در صورت بازگردانده شدن این پناهجویان به ایران آنها ممکن است با خطر شکنجه، حبس‌های طولانی یا حتی اعدام مواجه شوند.

بوسه برگاماله، وکیل چهار تن از پناهجویان زندانی در کمپ آیدین به زمانه می‌گوید:

«در حال حاضر موکلانم با حکم دیپورت مواجه شده‌اند. هم‌زمان با صدور این حکم اعتراض خود را به مراجع قضایی ارائه داده‌ام.»

به‌ گفته این وکیل دادگستری، پس از گذشت چند روز از بازداشت چهار پناهجو در شهر دنیزلی و انتقال آنها به کمپ آیدین، هیچ‌ یک از کارکنان کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در ترکیه این موضوع را پیگیری نکرده‌اند.

محمد پور اکبری کرمانی، زینب صحافی، لیلی فرجی و اسماعیل فتاحی، چهار پناهجویی هستند که بیش از دو هفته پس از شرکت در یک تجمع اعتراضی در شهر دنیزلی ترکیه توسط پلیس این کشور بازداشت شده و در حال حاضر در آستانه دیپورت به ایران قرار دارند.

اسماعیل فتاحی در یک فایل صوتی که نسخه‌ای از آن به دست زمانه رسیده، گفته است:

«طبق گفته‌های پلیس، ما چهار نفر ۱۵ روز قبل در تجمعی که در مخالفت با خروج دولت ترکیه از قرارداد استانبول برگزار شده بود شرکت کرده‌ایم و دلیل اصلی دستگیری ما همین است.»

او در ادامه گفته است مأموران پلیس به آنان گفته‌اند اگرچه این تجمع مجوز داشته و قانونی بوده، اما شما به‌ عنوان پناهجو باید مجوز جداگانه‌ای از پلیس اخذ می‌کردید.

به‌گفته این پناهجوی زندانی، طبق قوانین ترکیه اگر تجمعی مجوز گرفته باشد، هر کس فارغ از ملیت خود می‌تواند در آن شرکت کند.

فتاحی در ادامه این فایل صوتی می‌گوید که هر چهار پناهجو توسط مأموران پلیس ترکیه مورد ضرب و جرح و شکنجه قرار گرفته‌اند.

دولت ترکیه ۲۰ مارس ۲۰۲۱/ ۳۰ اسفند ۱۳۹۹ به دستور رجب طیب اردوغان، رئیس‌ جمهوری این کشور، از کنوانسیون اروپایی «حمایت از زنان در برابر خشونت» که با عنوان «قرارداد استانبول» هم شناخته می‌شود، خارج شد.

این تصمیم دولت ترکیه با انتقاد و اعتراضات خیابانی به ویژه از سوی زنان و احزاب مخالف حزب عدالت و توسعه مواجه شد. در جریان این اعتراضات تاکنون ده‌ها تن از فعالان حقوق زنان و فعالان مدنی بازداشت شده‌اند و هر گونه تجمعی در این رابطه با حضور چشم‌گیر مأموران امنیتی و حمله به معترضان مواجه شده است.

اما افشین سهراب‌زاده، یکی دیگر از پناهجویان ایرانی است که در حال حاضر در کمپ کایسری در خطر دیپورت به ایران قرار دارد.

فرشته، همسر این پناهجوی ایرانی به زمانه می‌گوید:

«همسرم بدون ارائه هیچ‌گونه دلیل مشخصی از سوی مأموران امنیتی اداره مهاجرت اسکی‌شهیر بازداشت شده و به کمپ ویژه دیپورت پناهجویان در شهر کایسری منتقل شده است.»

او می‌گوید بازداشت همسرش در حالی است که آنها کمتر از یک هفته پیش در همان محل بازداشت، در مصاحبه کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل جهت تعیین کشور میزبان برای آنها شرکت کرده‌اند.

به‌ گفته او، پس از بازداشت همسرش توسط پلیس، کارکنان کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در آنکارا در یک تماس تلفنی اعلام کرده‌اند «بازداشت افشین سهراب‌زاده به آنها ارتباطی ندارد و در این مسأله ورود نخواهند کرد.»

با وجود راهکار قانونی در ترکیه، پلیس این کشور با انتقال این پناهجویان به کمپ دیپورت، در واقع آنان را در برابر مجازاتی نامتناسب با تخلف صورت گرفته قرار داده است.

در سال‌های گذشته شماری از شهروندان ایرانی‌ به‌ دلیل داشتن باورهای مذهبی متفاوت از دیدگاه حکومت جمهوری اسلامی یا به‌ دلیل فعالیت‌های مدنی و سیاسی، تحت پیگرد قرار گرفته و به ترکیه گریخته‌اند اما ترکیه با نادیده گرفتن حقوق پناهجویی، در بسیاری موارد این پناهجویان را اخراج کرده است.

اوایل دی ‌ماه ۱۳۹۸، مقامات قضایی و امنیتی ترکیه با لغو درخواست پناهجویی‌ ۳۳ پناهجو، آنان را از طریق مرز بازرگان به پلیس ایران تحویل دادند.