یک پیامد فاجعه بار دیگر ویروس کرونا: ازدواج کودکان. یونیسف، صندوق کودکان سازمان ملل روز دوشنبه ۸ مارس، هشدار داد که اگر كاری انجام نشود، همه گیری ویروس کرونا می تواند تا سال ۲۰۳۰ منجر به ازدواج ۱۰ میلیون كودک میشود كه بر ۱۰۰ میلیون دختری كه تا پایان این دهه در خطر ازدواج قرار دارند، اضافه خواهد كرد.
بر اساس گزارش صندوق کودکان سازمان ملل متحد در روز جهانی زنان، ازدواجهای دختران زیر ۱۸ سال نیتجه چندین عامل مرتبط با بحران کووید ۱۹ است که به طور عمده شامل تعطیلی مدارس، وخیم شدن اوضاع اقتصادی، اختلال در خدمات عمومی و مرگ والدین میشود.
هنریتا فور، مدیر اجرایی یونیسف گفته است:
«کووید ۱۹ وضعیت دشواری را برای میلیونها دختر ایجاد کرده است. اما ما میتوانیم و باید به ازدواج کودکان پایان دهیم.»
همهگیری کرونا میتواند پیشرفت حاصل شده در زمینه کاهش ازدواج کودکان در دهه گذشته را زیر سوال ببرد. این در حالی است که در سراسر جهان و به دنبال تلاشها، نسبت دختران جوانی که قبل از ۱۸ سالگی ازدواج میکنند، از یک نفر در چهار نفر به یک نفر در پنج نفر کاهش یافته بود که حدود ۲۵ میلیون نفر است.
هنریتا فور خواسته:
«ما باید سریعا اقدام کنیم؛ با بازگشایی مدارس، اطمینان از دسترسی به خدمات بهداشتی و اجتماعی و اجرای قوانین و سیاست های کافی. ما می توانیم خطر ازدواج کودکان و سرقت کودکی را کاهش دهیم.»
به گفته یونیسف ، ۶۵۰ میلیون دختر و زن در سراسر جهان قبل از ۱۸ سالگی ازدواج کردهاند. نیمی از این ازدواج ها در پنج کشور بنگلادش، برزیل، اتیوپی، هند و نیجریه انجام شده است. طبق آمار منتشر شده در سال ۲۰۲۰ توسط آژانس سازمان ملل نسبت دختران جوان ازدواج شده قبل از ۱۸ سال، ۷۶ درصد در نیجر و ۶۸ درصد در جمهوری دموکراتیک کنگو است. تعداد پسرانی كه قبل از ۱۸ سالگی ازدواج كردهاند فقط يک ششم دختران است.
در ایران نیز کودک همسری یا ازدواج کودکان یک معضل اجتماعی به شمار میرود.
آمار ازدواج دختران ۱۰ تا ۱۴ ساله در تابستان ۱۳۹۹ نه تنها از آمار ازدواج همین گروه سنی در تابستان گذشته بیشتر است، بلکه حتی نسبت به بهار امسال افزایش یافته است.
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران که روز دوشنبه، ۱۲ بهمن درباره «وضعیت اجتماعی و فرهنگی ایران تابستان ١٣٩٩» منتشر شد، در تابستان سال ۹۹، در مجموع ازدواج ۹ هزار و ۵۸ دختر ۱۰ تا ۱۴ ساله ثبت شده است. در همین مدت، ۱۸۸ دختر ۱۰ تا ۱۴ سال طلاق گرفتهاند. تعداد ازدواجهای دختران ۱۰ تا ۱۴ سال در زمستان ۹۸، هشت هزار و ۱۶ ازدواج بود.
ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی ازدواج دختر زیر ۱۳ سال را منوط به کسب اجازه از دادگاه و تعیین مصلحت کودک توسط دادگاه دانسته اما همچنان والدین به دلایل مختلف مانند فقر، سودجویی و باورهای فرهنگی کودکان خود را وادار به ازدواج میکنند. فقر از جمله به ازدواجهای صوری برای دریافت وام ازدوج نیز انجامیده است.
طرح اصلاح ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی برای ممنوع کردن ازدواج کودکان و افزایش سن ازدواج که به طرح کودکهمسری شهرت پیدا کرد، در مجلس ایران تصویب نشد.