آکسفام در گزارشی بهمناسبت آغاز مجمع جهانی اقتصاد در داووس گفته است شیوع ویروس کرونا در جهان نابرابریهای اجتماعی را تشدید کرده است. این سازمانِ امدادرسان خواهان ایجاد نظام عادلانه سیاسی و اقتصادی و پایدار پس از همهگیری کرونا شد.
سازمان امدادرسان آکسفام در گزارش خود نسبت به تشدید نابرابریهای اجتماعی هشدار داد و گفت یکهزار نفر از ثروتمندترین افراد در جهان میتوانند در مدت ۹ ماه زیانهای خود بر اثر شیوع کرونا را جبران کردند، اما این جبران برای فقیرترین افراد بیش از یک دهه طول خواهد کشید.
در گزارش آکسفام آمده است:
«در حالی که همه از بحران صحبت میکنند، میلیاردرهای جهان خسارتهای اقتصادی خود را جبران کردهاند. ۱۰ ثروتمند بزرگ حتی بهرغم بحران سودهای کلانی بهدست آوردهاند. در مجموع ثروت آنها اکنون به رقم باورنکردنی ۱,۱۲ تریلیون دلار رسیده که نیم تریلیون دلار بیشتر از سال ۲۰۱۹ است. این رقم برای واکسیناسیون کل جمعیت جهان در برابر کوویدـ۱۹ کافی است. مطالعات جدید ما از “ویروس نابرابری” نشان میدهد که فقیرترینها فقیرتر میشوند.»
آکسفام برای تهیه این گزارش با ۲۹۵ پژوهشگر اقتصادی از تقریباً ۸۰ کشور جهان مصاحبه کرده است. بر این اساس، ۸۷ درصد از آنها انتظار “افزایش” یا “افزایش شدید” نابرابری در درآمد را دارند.
آکسفام نتایج این مطالعه را بهمناسبت مجمع جهانی اقتصاد که امروز، دوشنبه ۲۵ ژانویه / ۶ بهمن برای نخستین بار در داووس بهشکل دیجیتال برگزار میشود، منتشر کرده است.
این سازمان گفته است که همهگیری کوویدـ۱۹ باید زنگ خطری برای مقابله با نابرابری شدید و فقر ریشهای باشد. غلبه بر این امر مستلزم تأمین اجتماعی قابل دسترس برای همگان و تمرکز بر منافع مشترک اقتصادی باشد و شرکتها و افراد فوقالعاده ثروتمند باید برای عبور از بحران در این راه مشارکت کنند.
آکسفام همچنین افزوده است که بار دیگر زنان در سطح جهان بهویژه زنان در مشاغل با دستمزد بیش از حد پایین، بیشترین آسیبها را متحمل شدهاند. این در حالی است که زنان حدود ۷۰ درصد نیروی کار بهداشت جهانی و بخش مراقبتهای اجتماعی را تشکیل میدهند؛ مشاغل ضروری غالباً با درآمد ناچیز که زنان را هر چه بیشتر در معرض خطر ابتلا به کوویدـ۱۹ قرار میدهد.
آکسفام میگوید اگر مردان و زنان بهطور مساوی در مشاغل کمدرآمد و خطرناکی که بیشتر تحت تأثیر بحران کوویدـ۱۹ قرار گرفتهاند حضور داشته باشند، ۱۱۲ میلیون زن کمتر در معرض خطر از دست دادن شغل یا درآمد خود قرار خواهند داشت.
چنین نابرابریهایی منجر به مرگ انسانها میشود. در برزیل آفریقاییتبارها ۴۰ درصد بیشتر از سفیدپوستان در اثر این ویروس جان خود را از دست میدهند. نرخ ابتلا و مرگومیر در مناطق فقیرنشین کشورهایی همچون فرانسه، هند و اسپانیا بیشتر است و میزان جانباختگان در فقیرترین مناطق بریتانیا نسبت به مناطق ثروتمندنشین تا دو برابر است.
به گفته گابریلا بوچر، مدیر اجرایی آکسفام، در حال حاضر بزرگترین افزایش نابرابری از زمان شروع همهگیری در جریان است و شکاف عمیق بین فقیر و غنی به اندازه خود ویروس کشنده است.
بوچر گفت:
«اقتصادهای تقلبی، ثروت را به سمت طبقه نخبه ثروتمندی سوق میدهد که در دوران همهگیری زندگی مجلل خود را حفظ کردهاند، در حالی که کسانی که در خط مقدم بیماری همهگیر قرار دارند مانند مغازهدارها، کارکنان بخش بهداشت و درمان و فروشندگان بازار و دستفروشان برای پرداخت هزینهها و تأمین معاش و سیرکردن شکم خود و خانوادهشان در این روزگار به تکاپو افتادهاند.»
بوچر تأکید کرد که سه چهارم کارگران جهان به حمایتهای اجتماعی مانند حقوق در طول ابتلا به بیماری یا مزایای بیکاری دسترسی ندارند.
توبیاس هاوشیلد، مدیر بخش عدالت اجتماعی آکسفام در آلمان میگوید:
«شرکتها، بازارها و سیاستها در سراسر جهان بهگونهای طراحی شدهاند که سود کوتاهمدت بیش از منافع عمومی مهم است. ایمنی شغلی، حقوق و حقوق بشر نادیده گرفتهشده است و ما باید این منطق مخرب را معکوس کنیم.»
نظرسنجیهای آکسفام از سراسر جهان نشاندهنده حمایت قاطع از اقداماتی برای ایجاد یک نظام سیاسی و اقتصادی عادلانه و پایدار پس از همهگیری کوویدـ۱۹ است.
آکسفام تأکید کرده که ما به یک اقتصاد دموکراتیک نیاز داریم. بدین معنا که قدرت تصمیمگیری به جای تمرکز در چند کشور، به طور گسترده تقسیم شود:
«قاعده این است: هیچ جامعه دموکراتیکی بدون اقتصاد دموکراتیک وجود ندارد. به همین دلیل ما از نظامی حمایت میکنیم که در آن اقتصاد در خدمت جامعه است، شرکتها برای منافع عمومی فعالیت میکنند و عملکرد آنها در خدمت همه است. سیاست مالیاتی عادلانه است. به شرکتها و افراد فوق ثروتمند سهم مناسب آنها در بودجه جامعه تعلق میگیرد [و نه بیشتر]. تحصیلات، بهداشت و امنیت اجتماعی تنها برای این طبقات نیست. قدرت ابرشرکتها در بازار محدود است و همه گروههای ذینفع در تصمیمگیریهای مهم این شرکتها دخیل هستند.»
آکسفام پیش از این نیز در گزارشهای خود درباره گسترش فقر در پی همهگیری کوویدـ۱۹ هشدار داده بود. این سازمان در ۹ ژوئیه ۲۰۲۰ / ۱۹ تیر سال جاری، در گزارشی اعلام کرد شمار کسانی که در سال ۲۰۲۰ در اثر گرسنگی جان خود را از دست میدهند، از تعداد جانباختگان ویروس کرونا پیشی میگیرد و در سال ۲۰۲۰، ۱۲۱ میلیون نفر به دلیل تأثیرات اجتماعی و اقتصادی بیماری کوویدـ۱۹ از جمله بیکاری جمعی، کمبود مواد غذایی و کاهش کمکهای مالی، ممکن است در آستانه قحطی قرار گیرند.