– ملت یا قطع برق را بپذیرند یا استفاده از سوخت مازوت.
این واکنش عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران به انتقادها درباره آلودگی هوا به سبب سوزاندن مازوت بود. استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه‌ها برای تامین برق به آلودگی چندین کلان‌شهر در ایران منجر شده است.
اما آلودگی هوا در ایران به استفاده از سوخت مازوت محدود نمی‌شود. مجموعه‌ای از عوامل مختلف که ریشه اصلی آنها در ناکارآمدی سازمان‌ها و نهادهای دولتی و نیز مدیریت نادرست است، به بحران آلودگی هوا دامن می‌زند. به عنوان مثال مقرر شده بود بر اساس قانون بودجه ۹۹، ۳۵ درصد از عوارض آلودگی صنایع به سازمان حفاظت محیط زیست و مابقی آن به شهرداری‌ها و دهیاری‌ها تعلق بگیرد؛ اما مجلس شورای اسلامی مهر ماه سال جاری فوریت طرحی را به تصویب رساند که خواهان پرداخت تمام عوارض آلودگی به شهرداری‌ها و دهیاری‌ها است.
طرح مجلس با مخالفت‌های بسیاری مواجهه شد. عیسی کلانتری آن را «مانع بزرگی برای حل معضل آلاینده‌ها و پسماندها» دانست. سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس یازدهم نیز ضمن مخالفت با طرح مجلس، اعلام کرد «مسئول رفع آلایندگی شهرداری نیست» و پرداخت‌نشدن این عوارض به سازمان محیط زیست را تضعیف هر چه بیشتر یک «سازمان ضعیف» دانست.
نقش مجلس در بحران آلودگی هوای ایران چیست؟ تصویب طرح‌هایی از این دست چه آسیب‌هایی به محیط زیست وارد خواهد کرد؟ هدف از اختصاص بودجه عوارض آلودگی صنایع به جای سازمان محیط زیست به شهرداری‌ها چیست؟ بدیل مازوت برای تولید برق چه می تواند باشد؟ زمانه برای بررسی این موضوع با اعظم بهرامی، فعال محیط زیست گفت‌وگو کرده است.
■ گفت‌وگوی زمانه با اعظم بهرامی را بشنوید:
اعظم بهرامی به زمانی می‌گوید مجلس در حالی تصمیم گرفت همه بودجه عوارض آلودگی صنایع را به شهرداری‌ها و دهیاری‌ها اختصاص بدهد که این نهادها هیچ‌گاه عملا تلاشی برای کاهش میزان آلاینده‌ها در شهرها و شهرهای کوچک انجام نداده‌اند. او تاکید می‌کند شهرداری‌ها و دهیاری‌ها ابزار قانونی و اجرایی لازم برای انجام کاهش میزان آلاینده‌ها را در اختیار ندارند، اما به گفته او در جهت مخالف که منجر به تخلفات محیط زیستی می‌شود، دارای پرونده سیاسی هستند. برای مثال نقش داشتن در صدور مجوز ساخت و سازهای چند طبقه، حذف فضای شهری و طرح‌های ترافیک.
به گفته اعظم بهرامی سازمان محیط زیست دارای بودجه بسیار اندکی است، اما با این وجود مجلس شورای اسلامی با این استدلال که شهرداری‌ها پول کافی در اختیار ندارند و حتی از پرداخت حقوق کارمندان خود عاجز هستند، می‌خواهند بودجه‌ای که قرار بود به سازمان محیط زیست پرداخت شود را به شهرداری‌ها بدهند که همین مبلغ هم برای شهرداری‌ها قابل توجه به شمار می‌آید.
اعظم بهرامی می‌گوید مجلس شورای اسلامی می‌بایست به صورت شفاف و واضح قوانینی را در رابطه با آلودگی‌های محیط زیستی همچون آلاینده‌ها و پساب‌های صنعتی و غیره را به تصویب برساند. اما این درحالی‌است که این نهاد هیچ وقت به طور جدی به ماجرای استاندارهای محیط زیستی و تولید سبز ورود نکرده است.
در همین زمینه: