انتخابات آمریکا و گرمایش زمین: چه خواهد شد؟

بالاخره روز انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا فرا رسید. به باور بسیاری از تحلیلگران، این انتخابات بر سرنوشت مقابله جهانی با بحران اقلیمی تأثیر مستقیم خواهد گذاشت. در یک سو، دونالد ترامپ رئیس‌ جمهوری فعلی قرار دارد که روند خروج ایالات متحده را از توافق اقلیمی پاریس را آغاز کرده و تغییرات اقلیمی ناشی از گرمایش زمین را «حقه» می‌خواند. در سوی دیگر، جو بایدن که در زمان امضای توافق پاریس معاون اول رئیس‌جمهوری بود و در کارزار انتخاباتی از «وظیفه اخلاقی» برای مقابله با تغییرات اقلیمی سخن می‌گفت. کسانی همچون گرتا تونبرگ، فعال سرشناس محیط زیست نیز می‌گویند برنامه بایدن هم «اصلاً کافی نیست».

سیاست‌های واقعی دو نامزد در قبال بحران اقلیمی چیست؟ تأثیر پیروزی هر یک از آنها بر مقابله با این بحران چه خواهد بود؟

نظرسنجی «مرکز پژوهشی پیو» (Pew Research Center) در ژوئن سال جاری نشان داد که دو سوم آمریکایی‌ها معتقدند دولت این کشور اقدامات کافی برای مقابله با تغییرات اقلیمی انجام نداده است. با این وجود، تغییرات اقلیمی برای دموکرات‌ها مسأله مهم‌تری است تا برای جمهوری‌خواهان، و البته «مبارزه با تروریسم» و «وضعیت اقتصادی» برای هر دو گروه از اولویت بیشتری نسبت به محیط زیست برخوردار است.

بنا به نظرسنجی نیویورک‌تایمز و سینا کالج در اواسط اکتبر سال جاری، ۵۸ درصد آمریکایی‌ها نسبت به آسیب‌های تغییرات اقلیمی نگران هستند و ۳۹ درصد نیز نگرانی چندانی ندارند. ۹۰ درصد حامیان بایدن در میان این شهروندانِ نگران قرار دارند، در حالی‌که تنها ۲۳ درصد حامیان ترامپ نسبت به تغییرات اقلیمی ابراز نگرانی کرده‌اند.

دولت ترامپ و تغییرات اقلیمی

دونالد ترامپ در انتخابات ۲۰۱۶ با وعده حفاری‌های بیشتر برای نفت و گاز و احیای معدن‌های زغال‌سنگ در برابر هیلاری کلینتون پیروز شد که وعده گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر را می‌داد.

رئیس‌جمهوری فعلی همان اوایل ورود به کاخ سفید دستور خروج از توافق اقلیمی پاریس را داد. فرآیند این خروج فردا چهارم نوامبر تمام می‌شود.

ترامپ همچنین اسکات پروئیت، دادستان کل جمهوری‌خواه از اوکلاهاما را به سرپرستی سازمان حفاظت از محیط زیست آمریکا منصوب کرد: یک متهم به فساد که در زمان سناتوری تحت حمایت لابی سوخت فسیلی قرار داشت و سال‌ها برای برداشتن مقررات حفاظت از محیط زیست تلاش کرده بود.

دولت ترامپ در همان سال نخست پیشنهاد کاهش ۳۱ درصدی بودجه سازمان حفاظت محیط زیست را نیز داد.

اتهام‌های فساد علیه پروئیت چنان بالا گرفت که بالاخره ژوئیه ۲۰۱۸ استعفا داد و هنوز سازمان حفاظت محیط زیست این کشور در کنترل یک سرپرست موقت قرار دارد.

بنا به بررسی‌های نیویورک‌تایمز بر اساس پژوهش‌های صورت‌گرفته در دانشکده حقوق دانشگاه هاروارد و دانشکده حقوق دانشگاه کلمبیا، دولت ترامپ ۹۹ مقررات مربوط به حفاظت از محیط زیست را لغو کرده است. رئیس‌ جمهوری آمریکا می‌گوید این کار را برای رونق اقتصاد انجام داده است، هرچند نهادهای دولت خود او هشدار داده‌اند که هزینه تغییرات اقلیمی برای اقتصاد آمریکا در آینده کمرشکن خواهد بود.

در میان مقررات لغوشده، می‌توان به این موارد اشاره کرد: لغو محدودیت‌های اعمال‌شده بر انتشار گاز دی‌اکسید کربن ــ گاز گلخانه‌ای اصلی عامل گرمایش زمین ــ از نیروگاه‌های برق و اگزوز خودروها و کامیون‌ها؛ لغو شأن منطقه حفاظت‌شده از بیش از نیمی از تالاب‌های آمریکا؛ لغو محدودیت انتشار جیوه از نیروگاه‌های برق؛ کاهش مقررات حفاظتی از حیات وحش برای فراهم‌کردن زمین‌های بیشتر جهت حفاری نفت و گاز و …

آمریکا همین حالا در معرض آسیب‌های ناشی از بحران اقلیمی قرار گرفته و گستره و عظمت آتش‌سوزی‌های چند سال اخیر نشان از تأثیرگذاری تغییرات اقلیمی ناشی از گرمایش زمین بر روند حریق‌ها دارند.

آتش‌سوزی‌های طبیعی کالیفرنیا از ۱۹۷۰ تا کنون هشت برابر شده است.

گوین نیوسام، فرماندار کالیفرنیا ماه پیش گفته بود که «اگر تغییرات اقلیمی را انکار می‌کنید، سری به کالیفرنیا بزنید».

آتش‌سوزی‌های سال جاری که میلیون‌ها هکتار جنگل و مرتع را سوزاند و بیش از ۳۰ نفر را کُشت، بزرگ‌ترین‌ها در نوع خود بود.

بایدن و تغییرات اقلیمی

جو بایدن یکی از حامیان گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر است. او در آخرین مناظره انتخاباتی با ترامپ گفت که برنامه‌اش گذار از انرژی فسیلی ــ نفت و گاز و زغال‌سنگ ــ به انرژی‌های تجدیدپذیر خواهد بود.

در برنامه جو بایدن، آمریکا باید تا ۲۰۵۰ انتشار گازهای گلخانه‌ای را به صفر برساند. او وعده داده که تا ۲۰۳۵، انتشار کربن از نیروگاه‌های برق باید به صفر برسد و از دادن مجوز جدید به حفاری و فرکینگ در زمین‌های فدرال خودداری کند.

بایدن می‌گوید در چهار سال ریاست‌ جمهوری‌اش دو تریلیون دلار برای گذار به اقتصاد سبزتر هزینه خواهد کرد.

آمریکا اکنون ۸۰ درصد انرژی مصرفی خود را از محل سوزاندن انرژی‌های فسیلی کسب می‌کند.

هرچند دموکرات‌های طیف چپ برنامه «توافق سبز جدید» را معرفی کرده‌اند که حاوی گام‌های رادیکال‌تری از برنامه زیست‌محیطی بایدن است، نامزد دموکرات‌ها به طور کامل این برنامه را نپذیرفته اما گفته توافق سبز جدید یک چارچوب اساسی و مهم برای سیاست‌گذاری زیست‌محیطی خواهد بود.

بایدن همچنین با وضع مالیات بر کربن موافق نیست.

با این وجود، نامزد دموکرات‌ها وعده داده که در صورت پیروزی، مقررات زیست‌محیطی وضع‌شده در دوران اوباما و لغوشده در دوران ترامپ را بازخواهد گرداند و دست به اقدامات بسیار بیشتری برای مقابله با بحران اقلیمی خواهد زد.

آینده نامعلوم

اگر ترامپ بار دیگر پیروز شود، خروج ایالات متحده از قطعنامه پاریس که چهارشنبه رسمیت خواهد یافت، قطعی باقی خواهد ماند. اگر بایدن پیروز شود، واشنگتن به توافق بازخواهد گشت.

توافق اقلیمی پاریس از دولت‌ها خواسته است که افزایش دما را «تا حد خوبی زیر ۲ درجه سلسیوس» نگه دارند، هرچند کارشناسان و فعالان محیط زیست و متخصصان پنل اقلیمی سازمان ملل می‌گویند که افزایش دمایی معادل ۱,۵ درجه تمام تأثیرات ویرانگر تغییرات اقلیمی را به همراه خواهد آورد.

به طور کلی دمای هوا در سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹ حدود ۱,۱ درجه سانتیگراد بالاتر از متوسط دمای ثبت‌شده در دوره پیشاصنعتی بود و این نشان می‌دهد که تا چه حد جهان در حال نزدیک شدن به حد گرمایش ۱,۵ درجه سانتیگرادی است.

دانشمندان همچنین هشدار داده‌اند که اکنون نرخ تخریب طبیعت و جاندارانش بین ۱۰ تا ۱۰۰ برابر بیشتر از متوسط آن در ۱۰ میلیون سال گذشته است و دلیل اصلی این تخریب مداخله بشر در طبیعت و گرمایش جهانی زمین به علت انتشار گازهای گلخانه‌ای است.

به همین دلیل فعالان محیط زیست خواهان گام‌های رادیکال‌تری هستند.

گرتا تونبرگ، سوم نوامبر در روز انتخابات آمریکا در گفت‌و‌گو با نیویورک‌تایمز نه تنها از ترامپ، که از برنامه بایدن نیز انتقاد کرد: «تصور می‌کنم راحت می‌شود گفت اگر ترامپ ببرد، چیزهای زیادی در معرض تهدید قرار خواهند داشت. اما در عین حال نمی‌گویم که جو بایدن خوب است یا سیاست‌هایش کافی هستند. نزدیک به کافی هم نیستند.»

به گزارش سازمان ملل  بی‌توجهی دولت‌ها به اقلیم باعث شده است که حتی در صورت عمل تمام کشورها به تعهدات برآمده از توافق اقلیمی پاریس باز هم متوسط درجه حرارت زمین نسبت به دوران پیشاصنعتی بین ۳,۴ تا ۳,۹ سلسیوس افزایش یابد و تأثیرات ویرانگر تغییرات اقلیمی را به همراه آورد.

آیا این دورنما در صورت پیروزی بایدن، واشنگتن را به مقابله‌ای مؤثرتر تشویق خواهد کرد؟‌ یا آیا آن‌طور که گرتا تونبرگ احتمالش را مطرح می‌کند، پیروزی ترامپ به سازماندهی بیشتر فعالان زیست‌محیطی و اعمال هر چه بیشتر فشار مردمی بر دولت آمریکا خواهد انجامید؟‌ باید منتظر ماند و دید.

بیشتر بخوانید:

• گرمایش زمین: آتش‌سوزی‌های متعدد در ایالت‌های غربی آمریکا
• ویرانگرترین آتش‌سوزی کالیفرنیا:‌ نقش تغییرات اقلیمی و طفره‌روی ترامپ
• کاخ سفید گزارش نهادهای دولتی درباره اثرات وخیم گرمایش زمین را «نادقیق» خواند

تغییرات اقلیمی، دیدگاه علمی و دیدگاه غریزی