با بدتر شدن وضعیت اقتصادی و ادامه بی‌پولی دولت، پرداخت ارز دولتی برای برخی کالاهای اساسی مانند گوشت، حبوبات و… قطع شد و در ادامه واردات خوراک دام با ارز دولتی نیز با مشکل مواجه شد. همین مسئله موجی از گرانی مواد غذایی و لبنیاتی را در پی داشت. اکنون رسانه‌های ایران خبر از دور جدید گرانی مرغ و لبنیات می‌دهند. دلیل آن افزایش قیمت کنجاله سویا عنوان شده است.
درحالی که همین چند وقت پیش قیمت مرغ و شیرخام و لبنیات به‌ناگهان افزایش یافت، خبرگزاری تسنیم سه‌شنبه یکم مهرماه اعلام کرد که بر اساس تصمیم کارگروه تنظیم بازار، قیمت جدید مرغ و شیرخام با توجه به افزایش قیمت کنجاله سویا دوباره تعیین و ابلاغ می‌شود.
بنا به این گزارش، با توجه به افزایش قیمت کنجاله سویا از ۲۴۱۵ تومان به ۲۶۵۰ تومان در جلسه کارگروه تنظیم بازار تصمیم‌گیری شد که وزارت جهاد کشاورزی قیمت جدید تخم مرغ، مرغ و شیرخام و… را پیشنهاد و سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان نرخ آن‌ها را محاسبه کنند تا تصمیم‌گیری و ابلاغ شود.
این به معنای افزایش مجدد قیمت مرغ و لبنیات در روزهای آینده است.
ناتوانی دولت در پرداخت ارز دولتی
کنجاله به باقی‌مانده دانه‌های روغنی می‌گویند که پس از انجام عمل روغن‌کشی به جا می‌ماند. بیشتر کنجاله‌های موجود بازمانده روغن‌گیری دانه‌های روغنی هستند. کنجاله یکی از منابع غنی پروتئین و سایر مواد غذایی است که بیشترین استفاده را در زمینه خوراک‌دهی به ماهی‌ها و مرغ‌ها دارد.
دانه‌های سویا دارای پروتئین گیاهی زیاد و اسید لینولئیک فراوان هستند و همین باعث شده که خواص کنجاله سویا مورد توجه قرار بگیرد و از آن برای تهیه خوراک دامی و یا استفاده در مواد خوراکی و دارویی به‌کار گرفته شود.
با ادامه وضعیت بد اقتصادی کشور، از سال گذشته ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات برخی کالاهای اساسی مانند گوشت، حبوبات و… قطع شد اما با توجه به تأثیر هزینه خوراک دام بر قیمت نهایی محصولات پروتئینی، دولت تأکید کرد این نهاده‌های دامی همچنان ارز۴۲۰۰ تومانی دریافت می‌کنند. با این حال از بهمن‌ماه سال گذشته ارز برای ترخیص نهاده‌ها تخصیص نگرفته و این کالاها در بنادر مانده است.
خوراک دام از کالاهایی است که تأمین آن بیشترین وابستگی را به واردات دارد. بیش از ۸۰ درصد خوراک دام از واردات است. طبق آمارهای رسمی، غذای دام وارداتی سالانه بین شش تا ۱۰ درصد کل واردات کشور را در برمی‌گیرد.
عباس معروفان، مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام یکم خردادماه سال جاری به روزنامه «ایران» در این‌باره گفته بود:
«بانک مرکزی تاکنون در خصوص حذف ارز دولتی اظهار نظری نکرده است اما با این حال تاکنون نیز ارز نقدی برای ترخیص واردات پرداخت نکرده و فقط به گمرک تعهد داده است.»
به‌گفته معروفان، کمبود منابع و شیوع کرونا مهم‌ترین دلیل کُند شدن روند تخصیص ارز است اما دولت متعهد شده برای شش ماه آینده چهار میلیارد دلار ارز برای واردات نهاده تأمین کند.
مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام افزود:
«ما هم براساس آن برنامه‌ریزی کردیم. بر اساس این تعهد دولت برای تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی، هر کیلو مرغ در بازار ۱۲ هزار تومان قیمت دارد اما اگر واردات نهاده با ارز نیمایی باشد، هر کیلو مرغ ۳۰ هزار تومان قیمت دارد.»
مجید موافق قدیری، رئیس انجمن صنایع خوراک دام نیز از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی ریزمغذی‌های خوراک دام خبر داد. او گفت:
«با وجود این‌که سه میلیون تُن انواع خوراک مانند کنجاله سویا، جو و ذرت در گمرک است اما چند ماه است ارزی برای ترخیص آن به واردکنندگان پرداخت نشده است و کالا در انبارها دپو شده است. (…) مشکل حاد ما در حال حاضر کمبود کنجاله سویا است. در بودجه تخصیص ارز برای واردت نهاده‌ها آمده اما استراتژی مشخصی برای تخصیص ارز به کالاهای اساسی نداریم.»
به‌گفته رئیس انجمن صنایع خوراک دام به دلیل کمبود خوراک، هزینه تمام‌شده تولید بالا رفته اما از طرف دیگر با شیوع کرونا خریدار نیست و تولیدکنندگان دو برابر متضرر شده‌اند؛ «دولت هم توضیحی نمی‌دهد چرا ارز تخصیصی به واردکنندگان پرداخت نمی‌شود».
تامین نشدن ارز برای واردات نهاده‌های دامی به اختلاف وزارت صمت (صنعت، معدن و تجارت) و بانک مرکزی باز می‌گردد. بانک مرکزی برای آن‌چه که «کنترل بازار ارز» عنوان می‌شود، ارز برخی اقلام کالایی را به صورت کامل حذف کرده و تخصیص ارز به برخی کالاها را متوقف یا به شدت کاهش داده است. دود این اختلاف و بستن خزانه ارزی به روی کالاهای وارداتی به چشم مصرف‌کنندگان می‌رود.
وضعیت اقتصادی و گرانی‌های اخیر
ارزش ریال ایران در برابر دلار آمریکا در یک سال گذشته بیش از ۱۳۷ درصد سقوط کرده است و بهای دلار از ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان به ۲۷ هزار و ۳۰۰ تومان در پایان معاملات روز دوشنبه ۳۱ شهریور رسید. این نرخ در آغاز روز سه‌شنبه یکم مهرماه ۲۷ هزار و ۲۰۰ تومان بود.
از سوی دیگر براساس آمار رسمی اعلام‌شده از سوی مرکز آمار ایران، نرخ تورم مرداد امسال ۳۰,۴ درصد بوده که به معنای افزایش ۳۰,۴ درصدی هزینه خانوارها برای خدمات و کالاهای مشابه در مقایسه با مرداد یک‌سال قبل است. حجم نقدینگی تا پایان بهار گذشته نسبت به هفت سال پیش که حسن روحانی رئیس جمهوری ایران شد ۵,۲ برابر شده است. افزایش حجم نقدینگی از عوامل مؤثر در رشد نرخ تورم است. این نرخ تا مرداد سال ۱۳۹۷ تک‌رقمی بود اما پس از آن تاکنون نتوانسته به کمتر از ۲۵ درصد برسد.
در ماه‌های اخیر کره ۱۰۰ گرمی ۹۰ درصد گران شد. پنیر ۵۰۰ گرمی ۱۳ هزار تومان به فروش می‌رسد. قیمت تخم مرغ به ۳۰ هزار تومان در هر شانه رسید و سپس دولت آن را به‌طور رسمی ۲۶ هزار تومان اعلام کرد. قیمت یک کیلوگرم گوشت مرغ ۱۵ هزار تومان اعلام شده اما در بازار مصرفی ۱۷ هزار تومان و بیشتر گزارش شده است. برنج خارجی در بازار ۱۱۰ برابر افزایش قیمت داشته است.
این گرانی‌ها در حالی است که کمیته دستمزد شورای عالی کار هزینه سبد معیشت در مرداد امسال را بدون در نظر گرفتن هزینه مسکن ۶ میلیون و ۲۴۹ هزار تومان برآورد کرده است؛ یعنی یک میلیون و ۳۰۹ هزار تومان بیشتر از رقم اعلام شده در اسفند سال گذشته.
بیشتر بخوانید:
نه ! نه ! یک لحظه درنگ نفرما ! نه !
من خدا دارم ولی تو نداری !!!
شیطآن محض / 22 September 2020