سخنگوی قوه قضاییه روز سه‌شنبه ۱۸ آذر از تأیید حکم اعدام روحالله زم، صادر شده در دادگاه بدوی خبر داد. غلامحسین اسماعیلی در سی و ششمین نشست خبری خود گفت حکمی که برای روحالله زم صادر شده است، بیش از یک ماه پیش در دیوان عالی کشور به تأیید رسیده است.
روحالله زم در جلسه دادگاه
پیش از این و در تاریخ ۲۱ آبان، احمد مرتضوی، رئیس دیوان عالی کشور از صدور رأی نهایی پرونده روحالله زم در دیوان عالی کشور خبر داده و گفته بود جزییات این رأی به زودی از سوی سخنگوی قوه قضاییه اعلام خواهد شد.
روحالله زم، منتقد محکوم به اعدام
روحالله زم، متولد پنجم مرداد سال ۱۳۵۷ در شهر ری است. پدر او، محمدعلی زم، از کارگزاران نظام جمهوری اسلامی، سال‌ها ریاست حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی را برعهده داشت. او پسرش را «فرزندی ساده‌دل» توصیف میکند و معتقد است بازگردانده شدنش به ایران توسط سپاه پاسداران به بهانه و انگیزه زیارت و ملاقات با مرجعیت شیعه در سرزمین عراق، نشانه مهر و رحمت از سوی خداوند است: محمدعلی زم برای پسرش روحالله «طلب بخشش» کرد
محمدعلی زم همچنین بازداشت پسرش را مصداقی از اعجازگونگی «وَ مَکَرُوا وَ مَکَرَ اللَّهُ وَ اللَّهُ خَیْرُ الْمَاکِرِینَ» و تفوّق «یَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَیْدِیهِمْ» بر صورت چروکیده و سیرت زشت و سیاه استعمار و استکبار که از آستین پرصلابت سپاه پاسداران درآمده، قلمداد کرده بود.
با وجود اینکه بر اساس حکم اولیه صادر شده برای روحالله زم، فعال سیاسی و مدیر سایت و کانال تلگرامی «آمدنیوز»، او به اعدام محکوم شد، به نظر می‌رسد که در ماه‌های پس از بازداشتش چه از طرف نزدیکان و چه از سوی اپوزیسیون حکومت جمهوری اسلامی با بی‌مهری مواجه شده است. اما روحالله زم کیست و پس از بازداشت بر او چه رفته است؟
روحالله زم فرزند محمدعلی زم، از روحانیون شیعه در ایران است که در کارنامه فعالیتش معاونت فرهنگی و اجتماعی دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایران، ریاست هیأت مدیره انجمن صنفی ویدئو رسانه و ریاست حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی به چشم می‌خورد.
برخی چهره‌های اپوزیسیون حکومت جمهوری اسلامی او را «آقازاده‌ای» می‌دانند که با هدایت دستگاه‌های امنیتی ایران یا کشورهای دیگر به خارج از کشور اعزام شده بوده و قصد داشته از همبستگی اپوزیسیون جلوگیری کند.
در یکی از این اظهارنظرها درباره او، پیمان عارف، فعال سیاسی اسفند ۱۳۹۷ یعنی هفت ماه پیش از اعلام خبر دستگیری روحالله زم، در یادداشتی زم را وابسته به سازمان اطلاعات و امنیت ترکیه (میت) معرفی کرد.
از سوی دیگر، روحالله زم چندین بار در برنامه‌های مختلف علیه رضا پهلوی، فرزند شاه پیشین ایران حرف‌هایی زده بود که سبب شده بود هواداران پهلوی نه تنها در هنگام حضورش در خارج از ایران اتهاماتی را به او منتسب کنند که حتی در ماه‌های پس از بازداشتش هم دست‌کم در شبکه‌های اجتماعی حرفی از او به میان نیاورند.
در فیلمی تحت عنوان «ایستگاه پایانی دروغ» که تلویزیون جمهوری اسلامی در ماه‌های پیش از بازداشت روحالله زم پخش کرد، او در یک گفت‌و‌گوی تصویری با فردی که هویتش از طرف صداوسیمای جمهوری اسلامی هیچ‌گاه منتشر نشد، رضا پهلوی را فردی خیال‌پرداز معرفی میکند که در رویای رسیدن به سلطنت در ایران هر روز جلوی آینه «سان دیدن از ارتش» را تمرین میکند.
همچنین زم در اوایل بهمن ۹۷ در یک برنامه تلویزیونی در پاسخ به مجری برنامه درباره محبوبیت رضا پهلوی در میان اقوام ایرانی می‌گوید:
«مردم رضا پهلوی را می‌شناسند اما آقای پهلوی در میان اقوام ایرانی از جمله در کردستان و اهواز اصلا محبوبیتی ندارد. به دلیل اتفاقاتی که زمان پدر و پدربزرگش افتاده، بالاخره کشتار شده و خون زمین ریخته شده است، اینها دیگر تاریخ است و چیزی نیست که من بگویم.»
روحالله زم همچنین پیش‌تر از برخی چهره‌های مخالف در خارج از ایران با تمسخر و طعنه یاد کرده بود.
ماجرای بازداشت زم
داستان بازداشت روحالله زم هیچ‌گاه به‌طور شفاف از سوی نهادهای امنیتی ایران اعلام نشد. روزنامه فیگارو چاپ فرانسه با انتشار گزارشی در روز ۱۵ اکتبر ۲۰۱۹/ ۲۳ مهر ۹۸ اعلام کرد بر اساس اسنادی که در دست دارد، سپاه پاسداران زن جوانی را برای متقاعد کردن روحالله زم به منظور سفر به عراق برای دیدار با آیت‌الله علی سیستانی، مهم‌ترین مرجع شیعه در عراق و رقیب شماره یک علی خامنه‌ای، به پاریس فرستاده است.
به نوشته این روزنامه، زم پس از سفر به عراق در شهر نجف بازداشت و به ایران منتقل شده است. این منبع در ادامه از احتمال همکاری سرویس اطلاعاتی فرانسه با سپاه پاسداران خبر داده و نوشته که زم احتمالا وجه‌المصالحه برای آزادی دو زندانی فرانسوی در ایران قرار گرفته است.
از سوی دیگر، مهسا رازانی، همسر روحالله زم، دو روز پس از بازداشت همسرش تأیید کرد که او روز ۱۱ اکتبر۲۰۱۹/ ۱۹ مهر ۹۸ با پرواز «رویال جوردانیان» با توقفی کوتاه در امان پایتخت اردن، از پاریس عازم بغداد شده.
پس از دستگیری روحالله زم اما دفتر آیت‌الله علی سیستانی با انتشار اطلاعیه‌ای هر گونه ارتباط با روحالله زم را تکذیب کرد.
یک مقام مسئول در دفتر آیت‌الله سیستانی روز ۲۴ مهر ۹۸ در گفت‌وگو با رسانه‌ها در نجف، گزارش فیگارو را رد کرد و گفت:
«ادعاى منتشر شده در بعضى رسانه‌ها مبنى بر حضور روحالله زم در دفتر حضرت آیت‌الله سیستانى و دیدار معظم له با وى کاملاً دروغ و بى‌اساس است. نامبرده هیچ‌گاه ارتباطى مستقیم یا غیرمستقیم با این دفتر نداشته و کسى درخواست ملاقات براى او نکرده و از آمدن یا نیامدنش به عراق نیز هیچ‌گونه اطلاعى نداریم.»
- در همین زمینه: دفتر آیت‌الله سیستانی ارتباط با زم را تکذیب کرد
از سوی دیگر اما محمدجاسم الجویبراوی، رئیس کمیسیون امنیتی شورای استان بغداد و از مقام‌های ارشد امنیتی در عراق ادعاهای مطرح شده از سوی روزنامه فیگارو در مورد دستگیری زم در داخل خاک عراق را کاملا تکذیب کرد.
او گفت که هیچ گزارشی دال بر ورود این شخص به داخل خاک عراق وجود ندارد و این ادعاها کاملا نادرست است.
حسن فرشتیان، وکیل و پژوهشگر دینی مقیم فرانسه اما در یادداشتی به تاریخ ۲۲ مرداد ۹۹ در سحام‌نیوز به شرح ماجرای آخرین دیدار خود با روحالله زم، ۲۲ ساعت پیش از خروج او از فرانسه به قصد سفر به عراق پرداخت.
او در این یادداشت روایتی از گفت‌وگو و جلسات خود با مدیر آمدنیوز و تصمیم او برای سفر به عراق و دیدار با آیت‌الله علی سیستانی ارائه داد و ضمن اینکه تأکید از قریب‌الوقوع بودن سفر روحالله زم بی‌اطلاع بوده، نوشت:
«در این دام گستری فریب، برای اولین بار از نام و جایگاه مرجعیت شیعه سوءاستفاده شد. جایگاه مرجعیت شیعه حریم امنی بود که بیوت آنان در طول تاریخ، بیوت امن محسوب می‌شد و تا همین دهه‌های اخیر، متهمان و مجرمان در بیت مرجعیت به بست می‌نشستند و مطمئن بودند در حریم امن مرجعیت آسیبی نخواهند دید. اما در پروژه دام گستری برای فریب روحالله زم از نام این حریم و از سادگی و احساسات زم، سوءاستفاده کردند. در تاریخ ثبت خواهد شد که در زمان حکومت روحانیت در ایران، برای اولین بار از نام و حریم مرجعیت شیعه برای به دام انداختن، این چنین سوءاستفاده شده است.»
روحالله زم از بازداشت تا صدور حکم اعدام
روابط عمومی کل سپاه پاسداران در اطلاعیه‌ای که روز دوشنبه ۲۲ مهر ۱۳۹۸ منتشر کرد، اعلام کرد نیروهای اطلاعاتی سپاه پاسداران با «به‌کارگیری روش‌های نوین اطلاعاتی و شگرد‌های ابتکاری، سرویس‌های بیگانه را مدیریت کردند و فریب دادند» و روحالله زم را «به داخل کشور هدایت» و بازداشت کردند.
چند ساعت بعد تصاویری از روحالله زم با چشم‌بند منتشر شد و سپس او مقابل دوربین قرار گرفت و در شبکه خبر به خاطر فعالیت‌هایش عذرخواهی کرد.
نخستین جلسه دادگاه رسیدگی به پرونده روحالله زم اما صبح روز ۲۱بهمن ۹۸ در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران به ریاست ابوالقاسم صلواتی برگزار شد. این دادگاه علنی نبود و تنها برخی از رسانه‌های حکومتی از جمله خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) اجازه حضور یافتند.
دومین جلسه محاکمه روحالله زم اما کمتر از یک هفته بعد یعنی در ۲۷ بهمن و بدون اعلام قبلی برگزار شد. زم در این جلسه برخی اتهامات خود از جمله «فساد فی‌الارض»، «توهین به مقدسات اسلام» و «همکاری با دولت متخاصم» را رد کرد.
هر چند خبرگزاری میزان، مدعی شد که این جلسه از دادگاه این زندانی سیاسی به صورت «علنی» برگزار شده اما تنها چند فیلم تقطیع شده از این محاکمه منتشر شد.
- در همین زمینه: روحالله زم اتهام «فساد فی الارض» را رد کرد
سومین جلسه دادگاه روحالله زم هم به همان سبک و سیاق پیشین در روز پنجم اسفند ۹۸ برگزار شد. او در این جلسه بار دیگر اتهام «افساد فی الارض» را رد کرد و در پاسخ نماینده دادستان درباره اتهام «تحریک و تشویق به اغتشاشات» گفت:
«مگر با تحریک یک رسانه کسی به خیابان می‌آید؟ البته نمی‌گویم که اشتباهی در این خصوص نکردم و اگر اشتباهی کردم از دادگاه و مردم عذرخواهی می‌کنم.»
- بیشتر بخوانید: سومین جلسه محاکمه روح الله زم برگزار شد
جلسه چهارم دادگاه رسیدگی به اتهامات روحالله زم هم روز ۱۵ اردیبهشت ماه و پنجمین جلسه دادگاه این زندانی سیاسی به صورت غیرعلنی برگزار شد و قوه قضاییه ایران از ارائه هر گونه اطلاعاتی درباره روند بررسی پرونده زم در این جلسه از دادگاه خودداری کرد.
زم اما در چهارمین جلسه دادگاهش برخی از عناوین اتهامی مطرح شده علیه خود از جمله «معاونت گسترده در ایجاد احراق، تخریب و اخلال در نظام اقتصادی» و «اقدام علیه امنیت داخلی و خارجی جمهوری اسلامی» را رد کرد.
در نهایت روحالله زم پس از برگزاری ششمین و آخرین جلسه دادگاهش در ۲۰ خرداد ماه امسال، اتهامات «توهین به مأموران دولتی و تحریک مردم به اغتشاش»، «حمایت از محکومان امنیتی در ایران» و «نشر اکاذیب» را پذیرفت. هر چند بر اساس قوانین جاری در ایران، حکم اعدام به هیچ یک از این عناوین اتهامی تعلق نمی‌گیرد، اما غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضاییه روز ۱۰ تیر در بیست و هشتمین نشست مطبوعاتی خود از صدور حکم اعدام برای روحالله زم خبر داد و گفت دادگاه ۱۳ مورد از عناوین ریز اتهامات را توأم با هم از مصادیق «افساد فی الارض» دانسته و بدین جهت حکم اعدام صادر کرده است.
- در همین زمینه: حکم روحالله زم اعلام شد: اعدام
پس از اعلام خبر صدور حکم اعدام علیه این زندانی سیاسی، محمدعلی زم، پدر روحالله زم با انتشار یادداشتی در صفحه شخصی خود در اینستاگرام خطاب به ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضاییه نوشت اگر او برای برقراری عدالت آمده است، گزارش وکیل منتسب به قوه قضاییه در پرونده روحالله زم از دادرسی خلاف اسلام خبر می‌دهد.
محمدعلی زم در این یادداشت با اعتراض به روند ناعادلانه رسیدگی به پرونده پسرش از سوی قوه قضاییه اعلام کرد که روحالله زم «۹ ماه» در بی‌خبری کامل از همسر و دختران خردسالش بوده و امکان تماس تلفنی با پدر و مادرش هم نداشته است.
در شامگاه ۲۰ تیر ۱۳۹۹ اما مصاحبه‌ای ۳۰ دقیقه‌ای به عنوان «بدون تعارف» از بخش خبری ۲۰:۳۰ شبکه دوم صداوسیمای جمهوری اسلامی پخش شد که بسیاری آن را تلاش برای گرفتن «اعتراف اجباری» از روحالله زم دانستند. در این مصاحبه علی رضوانی که در شبکه‌های اجتماعی از او با عنوان «بازجو-خبرنگار» یاد شد، به عنوان مجری سوالات متعددی درباره زندگی شخصی و رسانه‌ای از این زندانی سیاسی پرسید.
در این برنامه زم گفت از گذشته‌اش «پشیمان است». او در عین حال از اعتراض‌های مردم ایران علیه حکومت دفاع کرد و گفت از نظر او اعتراضات، «اغتشاش» نبوده‌اند. او همچنین گفت از مردمی که به دلیل فعالیت‌های او آسیب دیده‌اند حلالیت می‌طلبد.
به دنبال پخش این برنامه، سازمان گزارش‌گران بدون مرز پخش «اعتراف‌های تلویزیونی» مدیر کانال آمدنیوز را مصداق «شکنجه» خواند. این سازمان با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد:
«بازجویی تلویزیونی، اعتراف آشکار رژیم ایران به انجام جرم شکنجه زندانی است و شکنجه از مصادیق بارز جنایت علیه بشریت است.»
گزارش‌گران بدون‌مرز با اشاره به تضییع حقوق زم به عنوان یک متهم اعلام کرد که او در همه مدت بازداشت در سلول انفرادی و تا امروز از حق دیدار با خانواده‌اش و انتخاب وکیل محروم بوده است.
- در همین زمینه
با اعدام روح الله زم حکومت ضد بشری با بسیرت ولائی یک تیر سه نشان را می زند. سه کار سترگ را با هم میکند. اول اینکه با حکم اعدام روح الله زم که متولد ۱۳۵۷ است یعنی سال نحس انقلاب ضد بشری و پدرش به خاطر ارادت به خمینی ملعون نام فرزندش را روح الله گذاشته و دست پرورده ی خود نظام مکثف است در واقع با اعدام و در حقیقت قتل این آدم ساده دل نه تنها روح الله زم را میکشد بله خودش را هم اعدام می کند یعنی خودکشی میکند، بلکه به روح و قبر خمینی هم حلوای پخته می ریزد! و سوم اینکه با اعدام روح الله زم او را از یک بلٌـگور و منتقد بی مایه اما پرحرف یک قهرمان می سازد. باید از این حکومت اسلام ناب پرسید که روح الله زم که تمامی شرایط آموزش و پرورش اسلام ناب را داشته هم پدرش روحانی بوده هم نامش روح الله و هم با بسیاری از شما روحانیون و مداحان و پاسداران و… دوست بوده و…پس چه شده که حتا او هم ضد شماها شده است!؟ واقعا اعدام روح الله زم اعدام کل اسلام ناب و پیامبر اعظم و علی ابن ذوالفقار هم هست. باید به بسیرت روحانیون و مداحان و فرماندهان سپاه و بسیج و شخص امام عج به خاطر این همه درایت، بسیرت، شجاعت، انصاف، عدالت، خرد و تعقل اسلامی ناب تبریک و تهنیت گفت. من از بدنه بسیج و بدنه سپاه و خصوصا بدنه ارتش می پرسم که آیا هیچ فکر کرده اید که شماها همگی نگهبان چه نظامی هستید!؟ آیا شماها نگهبان و پاسدار ایرانید یا پاسدار و نگهبان آخوند و مداح و آیت الله و تحجر که ضد ایران و ضد بشرند!؟؟ از آنجا که من دوره نظام وظیفه را سپاهی بودم و رابط ارتش واقعا از بدنه سپاه که اکثر قریب به اتفاقشان ضد این حکومت است در شگفتم که چرا کاری نمی کنند.
پزشک وظیفه سپاهی سابق از ایران / 08 December 2020