چین نخستین اقتصاد عمدهای است که از زمان شیوع ویروس کرونا شاهد رشد است. در سه ماهه اخیر، وپس از بازگشایی کارخانهها و مغازهها اقتصاد این کشور بیش از ۳ درصد توسعه یافته است.
رشد اقتصادی چین مربوط به سه ماه آوریل، مه و ژوئن است و بهبود قابل توجهی نسبت به فصل پیش از آن (ژانویه، فوریه و مارس) را نشان میدهد. بنابر گزارشی که پنجشنبه ۱۶ ژوئیه/۲۶ تیر منتشر شد، فصل پیش اقتصاد چین، ۶.۸ درصد رکود (انقباض) را شاهد بود که بدترین اوضاع اقتصادی این کشور دستکم از سالهای نیمه دهه ۱۹۹۰ میلادی به حساب میآمد.
کارشناسان اقتصادی پیشبینی میکنند که در فصلهای پیش رو نیز اقتصاد چین رو به بهبود باشد.
چین نخستین کانون شیوع ویروس کرونا ( عامل بیماری کویید-۱۹) در جهان در دسامبر سال گذشته بود و نخستین اقتصادی بود که کسب و کارها را تعطیل کرد و اکنون نخستین کشوری است که بهبود اقتصادی را شاهد است. اداره ملی آمار چین در بیانیهای اعلام کرد:
«اقتصاد ملی از رکود خارج شده و در نیمه نخست سال ۲۰۲۰ رو به رشد است.»
اقتصاددانان معتقدند که چین احتمالا سریعتر از سایر اقتصادهای بزرگ جهان بهبود مییابد و دلیل آن را تدابیر شدید و بیسابقهای که حزب حاکم کمونیست چین در زمینه مقابله با بیماری اعمال کرد میدانند.
صنعت تولید و فعالیت کارخانهها و دیگر بخشهای صنعتی تقریبا به حالت عادی برگشته است. اما هنوز مصرفکنندگان با احتیاط خرید میکنند که علت آن ترس از احتمال از دست دادن کار است. سینماها و برخی از دیگر مشاغل در چین هنوز تعطیل هستند و محدودیتهای سفر همچنان بر جای خود باقی است.
صندوق بین المللی پول در سال جاری برای جمهوری خلق چین رشد اقتصاد یک درصدی را پیشبینی کرده است. این رقم ضعیفترین رشد اقتصادی این کشور از سالهای دهه ۱۹۶۰ مسحوب میشود، اما همچنان از وضعیتی که برای اقتصاد آمریکا و جهان در این سال پیشبینی شده بهتر است.
تحلیلگران اقتصادی بخش خصوصی میگویند که حدود ۳۰ درصد از نیروی کار شهری چین که معادل ۱۳۰ میلیون نفر است کار خود را به طور دائم و یا موقت از دست دادهاند. پیشبینی میشود که حدود ۲۵ میلیون شغل برای همیشه از بین برود.
حزب حاکم ماه مه وعده داد که با هزینه کردن ۲۸۰ میلیارد دلار بخشی از ضررهای دوران کرونا را جبران و از جمله ۹ میلیون شغل جدید ایجاد کند.
آمار رسمی کرونا در چین
چین ۴۶۳۴ مورد مرگ و ۸۳۶۱۱ مورد ابتلا به ویروس کرونا را به صورت رسمی اعلام کرده است. (آماری که برخی نسبت به درستی آن تردید دارند). روز سه شنبه دولت چین برخی از محدودیتهای سفرهای داخلی را برطرف کرد. وزارت فرهنگ و جهانگردی چین اعلام کرده که مراکز توریستی تا ۵۰ درصد ظرفیتشان اجازه پذیرش بازدیدکنندگان را به صورت روزانه دارند.
بسیاری از وسایل الکترونیکی و پوشاک مورد مصرف جهان از جمله تلفنهای هوشمند، کفش و اسباببازی در کارخانههای چینی ساخته میشوند که اکنون بازگشایی شدهاند.
جنگ تجاری چین و آمریکا
یک مانع احتمالی بر سر راه بهبود اقتصاد، وخیمتر شدن روابطه آمریکا و چین بر سر تعرفههای تجاری، تکنولوژی، حقوق بشر و هنگکنگ است.
دو کشور طی توافقی در ماه ژانویه، افزایش تعرفهها را به تعویق انداختند.
دلیل اصلی اختلاف تجارتی چین و آمریکا این بوده است که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا از تراز تجارتی میان چین و آمریکا ناراضی است. ترامپ بارها گفته است که صادرات چین به آمریکا بیش از حد زیاد است، اما واردات این کشور از آمریکا بسیار کم است .
مساله هنگ کنگ نیز از دیگر عواملی است که بر مسایل اقتصادی سایه افکنده است، در پی ارائه لایحه جدید امنیت ملی هنگکنگ از سوی چین، آمریکا گفت چنین قانونی ممکن است به تحریم چین منجر شود و پکن در پاسخ واشنگتن را به اقدام تلافیجویانه تهدید کرد.
بیشتر بخوانید:
خارج شدن از رکود اقتصادی به همان شیوه های سابق و بدون تغییر دادن روش های تولید و مصرف فقط و فقط به معنی آن است که چین از بحران کرونا هیچ یاد نگرفته است و باید منتظر بحران و ویروس بعدی باشد. که بسیار ویرانگر و کشنده تر خواهد بود.
گزارش سازمان ملل در مورد تغییرات اقلیمی مشخصا اشاره کرده بود که دلیل اصلی بروز ویروس کرونا رشد بی حد و حساب صنعتی, افزایش شدید
کشاورزی صنعتی, تخریب محیط زیست و تداخل زیست حیوانات و انسانها میباشد.
چین یکی از متخلف ترین کشورها در تولید گازهای مسموم هست که بحران اقلیمی را تشدید کرده است.
هفتهء پیش درجه هوا در سیبری به ۱۰۰ درجهء فارنهایت رسیده بود و جنگل های سیبری شروع به آتش سوزی کرده بودند.
“رونق” اقتصادی چین بدون بیگاری کشیدن از کارگران و تا سر حد خودکشی از آنان بهره جستن و استثمار کردنشان میسر نبود (نگاهی کنید به کارخانه های تولید کنندهء تلفن های اپل و میزان خودکشی در آنان).
آمار و ارقام تخریب محیط زیست, درصد خودکشی ها و تصادمات کارگری و دیگر آسیب شناسی های اجتماعی که از مسبب های اصلی “رشد” اقتصادی چین هستند در هیچ گزارشی ذکر نمیشود.
اما وقتی که ویروس هایی مانند کرونا زمین و زمان را به هم می ریزد به ناگاه و دوباره همگان به فکر فرو میروند که چرا چنین شد!
هوشنگ / 16 July 2020