حقوق کارگران در ایران

شماره ۱۲

فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۹ / آوریل و مه ۲۰۲۰

مقدمه

این دوازدهمین خبرنامه کارگری زمانه است که هر دو ماه یک بار منتشر می‌شود.

تمرکز خبرنامه کارگری بر روی این نکات عمده است: امنیت و سلامت در محل کار، تبعیض‌ در محل، قانون کار، زنان، کودکان کار، مسائل مربوط به قراردادها، بیکاری، تعویق و یا عدم‌پرداخت دستمزدها، و نیز موضوع تشکل‌های کارگری.

زمانه به شکل پیگیر اخبار کارگری در ایران را گزارش می‌کند. این دوماهنامه‌ها نظر دارند که یک “تصویر بزرگ” از موضوع حقوق کارگران ایران ارائه کنند تا دانش و آگاهی در مورد وضعیت کارگران در ایران افزایش یابد. گزارش پیشِ رو رخدادهایی را در محدوده تقریبی فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۹ / آوریل و مه ۲۰۲۰ پوشش می‌دهد. خبرنامه مدعی کامل بودن و پوشش همه رخدادها نیست.

ما در اول ماه هر سال یک خبرنامه سالانه هم منتشر می‌کنیم که در آن موضوعات عمده در حوزه کارگری در یک بازه یک ساله بررسی می‌شوند. در اول ماه مه امسال خبرنامه سالانه شماره ۲ منتشر شد.

مسائل عمده

کارگران ایران در حالی به استقبال سال جدید رفتند که نه تکلیف حداقل دستمزد روشن بود و نه امنیت شغلی‌شان پس از تعطیلات نوروز تضمین.

نمایندگان دولت و کارفرمایان به بهانه شیوع کرونا تصمیم‌گیری در باره حداقل دستمزد را به تاخیر انداختند تا در نهایت پس از تعطیلات سرکوب مزدی را همانند سال‌های قبل به میلیون‌ها کارگر تحمیل کنند. شیوع کرونا نیز موجب تعطیلی بنگاه‌های خرد و بزرگ شد. کارگران واحدهای خدماتی که با قراردادهای موقت و بدون پوشش بیمه اشتغال داشتند، کارشان را از دست دادند. رکود در بخش ساخت و ساز کارگران ساختمانی را بیکار کرد. دستفروشان که به فروش و درآمد پایان سال امید بسته بودند، اجازه کسب نداشتند. رستوران‌ها تعطیل شد و کارگرانی که اغلب روزمزد و بدون قرارداد و در شرایط سخت کار می‌کردند اخراج و بیکار شدند. شاغلان در واحدهای خدمات توریستی و گردشگری نیز وضعیتی مشابه داشتند، همینطور کارگران فروشگاه‌های پوشاک و باربران بازار که مشمول قانون کار و بیمه نیستند. پرستاران و کارگران خدماتی درمانگاه‌ها هم از اخراج مصون نمادند، آنهم در شرایطی که بیمارستان‌های دولتی و خصوصی از کمبود پرستار رنج می‌برند—  شیوع کرونا این مسئله را عیان‌تر کرد و موجب افزایش فشار کاری بر پرستاران شد.

بخشی از بنگاه‌های تولیدی و صنعتی هم به همین بهانه خط تولید را متوقف کردند و کارگران را به مرخصی اجباری کوتاه مدت و بلندمدت فرستادند و شماری نیز قرارداد کارگران را تمدید نکردند. شرایط کار برای کارگرانی نیز که علی‌رغم وضع مقررات محدودکننده آمد و شد— موسوم به فاصله‌گذاری اجتماعی—همچنان ناچار هستند در محل کار حاضر شوند پرخطر بود. بنگاه‌ها از تامین وسایل حفاظتی و بهسازی محیط کار خودداری کردند تا کارگران در فضای غیراستاندارد و پرمخاطره، درمعرض ابتلا به ویروس کرونا کار کنند. اعتراض‌های کارگران واحدهای تولیدی به این وضعیت بی‌نتیجه بوده است.

در این شرایط علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی در پیام نوروزی از کارگران خواست برای «جهش تولید»، بیشتر کار کنند. دولت و دستگاه قضایی نیز اعلام کردند برای تحقق افزایش تولید برنامه و سیاست‌های حمایتی از کارفرمایان و واحدهای تولیدی را تصویب و اجرایی می‌کنند.

شیوع کرونا و محدودیت‌های اجتماعی ناشی از آن، تجمع‌های کارگری را ناممکن کرد. مراسم روز جهانی کارگر به همین دلیل برگزار نشد اما احضار و محاکمه کارگران و فعالان حقوق کارگران ادامه یافت.

در ادامه:

  • سرکوب مزدی
  • کرونا: فقر زندگی کارگران بیکار شده را تهدید می‌کند
  • کرونا: کار در شرایط ناامن
  • کرونا: پرستاران اگر زنده بمانند، اخراج می‌شوند
  • بازنشستگان: تحمیل فقر
  • اعتراضات
  • سرکوب: احضار و محاکمه کارگران متوقف نشد
  • کارگران مهاجر: فاجعه هریرود

◄ دانلود متن کامل:

در فرمت PDF

در فرمت Epub

نسخه انگلیسی خبرنامه هم به زودی منتشر می‌شود.

بیشتر بخوانید:

شماره‌های قبلی خبرنامه و مطالب دیگر در این صفحه: