وزارت خارجه افغانستان خواستار تحقیقات همه‌جانبه ایران درباره شکنجه و غرق کردن مهاجران افغانستانی توسط مرزبانان ایران، شد. گروه طالبان نیز از ایران خواست با مهاجران افغانستانی بر اساس «اخوت اسلامی و اصول همسایگی» رفتار کند. برخی از مقامات افغانستان هم به این مسئله واکنش نشان دادند. در سکوت وزارت خارجه ایران، مرزبانی ناجا وقوع این اتفاق را به صورت کلی تکذیب کرد.
همزمان با آغاز تحقیقات دولت افغانستان درباره رفتار ادعای شکنجه و به‌آب انداختن کارگران افغانستانی توسط مرزبانان ایران، برخی از مقامات این کشور نسبت به روایت شاهدان واکنش نشان دادند.
طرح ادعای شکنجه، تهدید به قتل و به‌آب انداختن کارگران مهاجر افغانستانی در مرز ایران واکنش برخی از مقامات افغانستان را به‌دنبال داشت. جمعی از کارگران افغانستانی که بدون جواز ورود قصد سفر به ایران را داشتند، ادعا می‌کنند توسط مرزبانی جمهوری اسلامی دستگیر شده و مورد ضرب و شتم قرار گرفته و پس از آن با تهدید گلوله و اجبار به آب انداخته شده‌اند. شاهدان از غرق‌شدن دست‌کم ۲۳ کارگر مهاجرخبرداده‌اند.
وزارت خارجه افغانستان اعلام کرده تحقیقات همه‌جانبه خود را درباره این مسئله آغاز کرده است. این وزارتخانه یکشنبه از ایران خواست تا در مورد کشته شدن کارگران این کشور توسط مرزبانان ایرانی تحقیق کند.
وزارت خارجه جمهوری اسلامی همچنان نسبت به این واقعه واکنشی نشان نداده است. مرزبانی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی (ناجا) اما مانند سرکنسولگری ایران در هرات، بلافاصله و بدون قائل شدن یک بازه زمانی برای تحقیقات بیشتر، «اعاهای مبنی بر بازداشت و شکنجه مهاجران غیر قانونی افغان در مرز ایران و افغانستان از سوی مرزبانان ایرانی را به شدت تکذیب کرد». مرزبانی ناجا شامگاه شنبه ۱۳ اردیبهشت اعلام کرد «در بررسی‌های صورت گرفته مشخص شد چنین موضوعی در مرزهای مشترک ایران و افغانستان رخ نداده و صحت ندارد».
از سوی مقابل اما یک نماینده پارلمان افغانستان ادعای شاهدان درباره رفتار مرزبانان ایرانی را تایید کرد و آن را «جنایتی نابخشودنی» خواند.
#عبدالستار_حسینی
عضو مجلس نمایندگان #افغانستان، شکنجه، قتل وبه آب انداختن ۵۰ کارگر افغان توسط مرزبانان ایرانی را تایید کرد.
روز گذشته #مرزبانان_ایران چندین تبعه افغانستان را با شکنجه به رود «#هریرود» انداخته و تعدادی از آنان جان خود را از دست دادند. pic.twitter.com/rTR0CXHnV9— Ⓑⓐⓗⓐⓡ (@Bahar_Azadii) May 3, 2020
عبدالستار حسینی نماینده مردم فراه در مجلس نمایندگان افغانستان در یک پیام تصویری گفت: «۵۰ نفر از هم وطنان ما از منطقه بین دهنه شور و دهنه ذولفقار مربوط به ولسوالی گلران هرات است، می‌خواستند برای کارگری از این منطقه وارد خاک ایران شوند. اما متاسفانه وقتی داخل خاک ایران می شوند توسط نیروهای مرزی منطقه سالی آباد دستگیر می شوند اول دست و پای آنها با چوب می شکانند بعد به تعداد ۵۰ نفر را داخل آب رودخانه هریرود می اندازند، که در نتیجه ۱۲ نفر نجات پیدا می‌کنند و۱۳ جسد از آب کشیده می‌شود.»
مردم من اسامه نه بوده که به دریا انداختید روزی تصفیه حساب خواهیم کرد.
خدایا به برکت حبیب خود مردم ما را از وبا، مشکلات درون سیاسی وفشارهاخارجی نجات بده.
— Sayed Wahid Qtali (@WahidQatali) May 2, 2020
وحید قتالی، والی هرات نیز در حساب توییتری که به او منتسب است تلویحا این خبر را تایید کرد و نوشت: «مردم ما اسم نبودند که به دریا انداختید و روزی تصفیه حساب خواهیم کرد».
محمد سردار بهادری عضو شورای ولایتی هرات نیز یکشنبه ۱۴ اردیبهشت به طلوع‌نیوز گفت: «ما از کشور همسایه ایران می خواهیم که برای کسانی که بخاطر فقر و بیچارگی به این کشور می روند، به آنها ترحم داشته باشند و بالای آنها تیر شلیک نکنند.»
علاوه بر مقام‌های رسمی، گروه طالبان نیز به این مسئله واکنش نشان داده است. ٰبراساس گزارش خبرگزاری افق، طالبان یکشنبه بیانیه‌ای صادر کرده و از دولت ایران خواسته که با پناهجویان افغان «بر اساس ترحم، اخوت اسلامی و اصول همسایگی» رفتار کند. طالبان همچنین با «قساوت» خواندن رفتار مرزبانان ایرانی از حکومت ایران خواسته که «عاملان» این ماجرا را مجازات کند.
جمهوری اسلامی در رابطه با بدرفتاری و اعمال انواع خشونت علیه مهاجران و پناهجویان افغانستانی سابقه روشنی ندارد. سال گذشته نیز شماری از کارگران افغانستانی که قصد داشتند بدون جواز از مرز ایران گذر کنند، در پی تیراندازی نیروهای مرزی ایران، کشته شدند.
مهاجران افغانستانی با گرم شدن هوا تلاش می‌کنند از مسیرهای بدون کنترل، برای کارگری و کسب درآمد خود را به ایران برسانند. ده‌ها هزارنفر از آنها با شیوع کرونا در ایران به افغانستان بازگشته‌اند.
در همین زمینه: