حدود ۸ درصد از جمعیت ایران را سالمندان تشکیل می‌دهند. هرچه می‌گذرد جمعیت سالمند ایران زنانه‌تر می‌شود. فقط نیمی از جمعیت سالمند ایران تحت پوشش صندوق‌های بازنشستگی قرار دارد. اگرچه امید به زندگی در ایران افزایش یافته، اما جمعیت سالمند ایران در معرض ابتلا به انواع بیماری‌ها قرار دارد. فقر را هم که به آن بیفزاییم، به فلاکت نزدیک می‌شویم.
طبق آخرین سرشماری مرکز آمار، ایران حدود ۸۰ میلیون نفر جمعیت دارد که حدود هفت میلیون و ۴۰۰ هزار نفر آنان ( ۹,۳ درصد) «سالمند» هستند. به این ترتیب ایران از نظر جمعیت سالمندی در رده کشورهای در حال توسعه قرار دارد. تا سال ۱۴۳۰ جمعیت ایران به ۱۱۰ میلیون نفر و جمعیت سالمند آن هم به ۲۶ میلیون نفر افزایش می‌یابد. رشد افزایش جمعیت سالمندان اما تا آن سال تقریباً دو برابر رشد جمعیت کشور است.
شهلا کاظمی‌پور، جمعیت‌شناس سه‌شنبه ۹ مهر در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران گفت:
«با گذشت زمان، سهم زنان سالمند بیشتر از مردان خواهد شد، چرا که امید زندگی زنان بیش از مردان است.»
در حال حاضر حدود ۴۹ درصد از سالمندان ایران مرد و ۵۱ درصد زن هستند. امید زندگی در زنان ۷۵ سال و در مردان حدود ۷۳ سال است. به گفته کاظمی‌پور مهم‌ترین علت کاهش امید به زندگی در مردان اعتیاد، الکلیسم و سوانح و تصادفات است.
در ایران ۹۱ درصد از مردان سالمند دارای همسر، حدود ۷ درصد بدون همسر در اثر فوت، ۰,۸ درصد بدون همسر در اثر طلاق و ۰,۷ درصد مجرد هستند. همچنین ۵۴ درصد از زنان سالمند دارای همسر، ۴۴ درصد بدون همسر در اثر فوت، ۱,۴ درصد بدون همسر در اثر طلاق، و ۱.۱ درصد مجرد هستند. در این آمارها تفاوت چشم‌گیری میان جمعیت مردان سالمند متاهل و زنان سالمند متاهل وجود دارد که علت آن به مرگ و میر بالای مردان و اختلاف سنی زوجین در بدو ازدواج بازمی‌گردد.
۲۴ میلیون خانوار در ایران زندگی می‌کنند. شهلا کاظمی‌پور، جمعیت‌شناس در ادامه گفت‌وگو با ایسنا گفت سالمندی در ایران در حال زنانه شدن است:
« ۸۶ درصد از زنان سرپرست خانوار سالمند هستند که از این میان حدود ۶۳ درصد از آن‌ها تنها زندگی می‌کنند.
سالمندی در ایران به معنای فرارسیدن سال‌های مشکلات مالی، بیماری و لاجرم فقر است. بهزیستی تخمین زده که حدود ۲۰ درصد از جمعیت سالمند ایران زیر خط فقر زندگی می‌کنند. در خوشبینانه‌ترین تحلیل‌ها گفته می‌شود که حدود ۴۰ درصد از سالمندان کشور از تمکن مالی برخوردارند. به گفته شهلا کاظمی‌پور جمعیت سالمند ایران در خطر انواع بیماری‌ها هم قرار دارد:
«اگرچه میانگین امید زندگی در ایران ۷۴ سال است، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که امید زندگی توام با سلامت در ایران تنها حدود ۵۰ سال است، یعنی افراد در مدت زمانی طولانی زندگی می‌کنند اما امید زندگی توام با سلامت وجود ندارد، در واقع بیماری میان سالمندان زیاد است و درمان این بیماری‌ها نیز بسیار بالا است.»
به گفته کاظمی‌پور، حدود ۲ درصد از سالمندان ایران در خانه‌های سالمندان زندگی می‌کنند که این موضوع به عدم تمکن مالی خانواده‌ها و ناکافی بودن تعداد موسسه‌های دولتی کشور مربوط است. فقط نیمی از جمعیت سالمند ایران تحت پوشش صندوق‌های بازنشستگی قرار دارد. بیش از چهار میلیون از جمعیت سالمندان به حال خود رها شده‌اند. از نظر روانی، اجتماعی، بهداشتی نیز از سالمندان حمایت نمی‌شود. در بیان شهلا کاظمی‌پور، جامعه‌شناس:
«اگرچه توانسته‌ایم امید زندگی را در جامعه افزایش دهیم اما امید زندگی توام با سلامت وجود ندارد و در اصل سالمندان ما دارای امید زندگی توام با فلاکت هستند، که این موضوع ناشی از بی‌برنامگی مسئولان است.»
بیشتر بخوانید: