کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران در گزارش سالانه خود فهرست ۱۰ کشوری که در آن‌ها سانسور دولتی مطبوعات به شدیدترین وجه اعمال می‌شود را اعلام کرد. اریتره در بالای فهرست قرار دارد و دولت جمهوری اسلامی جایگاه هفتم را از آن خود کرده است.
کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران (CPJ)، سازمان ناظر بر رسانه‌ها که در نیویورک مستقر است سه‌شنبه ۱۰ سپتامبر/۱۹ شهریور فهرست بدترین کشورها در زمینه سانسور مطبوعات را اعلام کرد. ایران پس از کشورهای اریتره، کره‌شمالی، ترکمنستان، عربستان سعودی، چین و ویتنام در جایگاه هفتم این فهرست قرار دارد. وضعیت سانسور مطبوعات در گینه استوایی، بلاروس و کوبا بهتر از ایران است و این کشورها در فهرست یاد شده پایین‌تر از ایران قرار گرفته‌اند.
کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران اعلام کرد ۱۰ کشوری که در بالای این فهرست قرار دارند، با ممنوع کردن یا ایجاد محدودیت شدید برای رسانه‌های مستقل، تهدید و ساکت کردن روزنامه‌نگاران از طریق مجازات حبس، نظارت بر فعالیت‌های اینترنتی و غیر اینترنتی و استفاده از اشکال دیگر آزار، استانداردهای بین‌المللی و حق آزادی بیان و دسترسی آزادانه به اخبار را زیر پا گذاشته‌اند. بر اساس این گزارش سرکوب روزنامه‌نگاران در کشورهای این فهرست منجر به خودسانسوری فراگیر شده است.
گزارش این کمیته در ادامه به صورت جزئی به روش‌ها و ابزارهایی که در کشورهای مختلف برای سانسور خبرنگاران به‌کار گرفته شده اشاره کرده است:
«در سه کشور بالای فهرست اریتره، کره‌شمالی و ترکمنستان رسانه تنها، منادی و سخنگوی دولت است و هرنوع از روزنامه‌نگاری مستقل از خارج از این کشورها و توسط روزنامه‌نگارانی که در تبعید هستند، هدایت می‌شود. چند روزنامه‌نگار خارجی نیز که به آن‌ها اجازه ورود به این کشورها داده شده است، به‌شدت تحت نظارت هستند».
به نوشته کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران، بقیه کشورها از ترکیبی از تاکتیک‌های مشخص برای ساکت کردن روزنامه‌نگاران استفاده می‌کنند. تاکتیک‌هایی از قبیل آزار، بازداشت خودسرانه، روش‌های پیشرفته و پیچیده نظارتی و هک. این گزارش می‌گوید ایران، عربستان سعودی، ویتنام و چین به صورت ویژه و ریشه‌ای از دو ابزار سانسور استفاده می‌کنند: زندان و آزار روزنامه‌نگاران و خانواده‌هایشان و به صورت همزمان نظارت اینترنتی و سانسور اینترنت و شبکه‌های اجتماعی.
سانسور دولتی مطبوعات و رسانه‌ها در ایران
در گزارش کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران در بخش ایران آمده است:
«حکومت ایران روزنامه‌نگاران را به زندان می‌اندازد، وبسایت‌ها را فیلتر و مسدود می‌کند و همراه با آزار و نظارت از جمله نظارت بر خانواده روزنامه‌نگاران، شرایط ترس و اختناق را حاکم کرده است. رسانه‌های داخلی باید به قواعد سفت و سخت دولت برای کنترل رسانه‌ها مقید باشند. همه مطبوعات داخلی باید مجوز رسمی دریافت کنند. این مجوز‌ها مرتب تعلیق یا لغو می‌شوند. به خبرگزاری‌های خارجی اجازه فعالیت داده می‌شود اما فعالیتشان کاملا زیر نظر است. مجوز فعالیت نمایندگان رسانه‌های بین‌المللی نیز بارها به صورت موقت یا دائمی لغو شده است. مقامات ایران روزنامه‌نگارانی را که مسائل حساس از جمله فساد داخلی و اعتراضات را پوشش داده‌اند بازداشت کرده، علیه آن‌ها احکام سنگین زندان صادر می‌کنند».
این کمیته به دستگیری و حکم قضائی یاشار سلطانی، روزنامه نگار و سردبیر وبسایت معماری نیوز که به‌دلیل افشای اسناد فساد در شهرداری تهران به پنج‌سال زندان محکوم شده بود، به‌عنوان نمونه‌ای از برخورد مقامات جمهوری اسلامی با روزنامه‌نگاران اشاره کرده است.
سازمان نظارتی حفاظت از روزنامه‌نگاران در ادامه با تکیه بر گزارش‌های مختلف می‌نویسد:
«دولت [ایران] فشار بر آزادی بیان در اینرنت را به طرق مختلف تشدید کرده است، از جمله جاسوسی کردن در مورد روزنامه‌نگاران داخلی و بین‌المللی، فرستادن پارازیت بر پخش تلویزیون‌های ماهواره‌ای و مسدود کردن میلیون‌ها وبسایت و پلتفرم شبکه‌های اجتماعی اصلی».
در گزارش این کمیته به اعتراضات دی‌ماه ۹۶ و مسدود کردن پیام‌رسان تلگرام از سوی حکومت ایران نیز اشاره شده است:
«در اواخر سال ۲۰۱۷ و اوایل ۲۰۱۸، زمانی که اعتراضات کشوری علیه حکومت شکل گرفتند، مقامات ایران اینترنت و شبکه‌های تلفن همراه را کند و قطع کردند. آن‌ها ابزارهای دورزدن فیلترینگ را ممنوع کرده و با استفاده از هک و ترولینگ، گزارشگران داخلی و خارجی ایران را هدف قرار دادند. همچنین شورای عالی فضای مجازی توییتر، فیسبوک و یوتیوب و پیام‌رسان تلگرام را مسدود کرده و دسترسی به این پلتفرم‌ها تنها با استفاده از وی‌پی‌ان ممکن است».
گزارش این کمیته تنها وضعیت سانسور را در کشورهایی که دولت و نهادهای حکومتی رسانه‌ها را کنترل می‌کنند، بررسی کرده است. به کشورهای سوریه، یمن و سومالی نیز به عنوان کشورهایی که از لحاظ محدودیت رسانه‌ها در وضعیت بسیار بدی هستند اشاره شده اما براساس این گزارش در این کشورها تنها دولت نیست که مطبوعات را سرکوب می‌کند و علاوه بر نهادهای حکومتی، درگیری‌های خشونت‌بار، ناکافی‌بودن زیرساخت‌ها و عوامل غیردولتی نیز در بوجود آوردن شرایط خطرناک برای مطبوعات نقش دارند. به همین دلیل در این فهرست گنجانده نشده‌اند.
این گزارش به ترتیب اریتره، کره شمالی، عربستان سعودی و چین را بزرگترین زندان روزنامه‌نگاران اعلام کرده است.
در همین زمینه: