نشریه آمریکایی پولیتیکو نوشت فرانسه برای حفظ قرارداد هسته‌ای با ایران، بنا دارد طرح “توقف در برابر توقف” را به ایران و آمریکا پیشنهاد دهد. بر اساس این طرح ایران فعالیت‌های هسته‌ای‌اش را در حد فعلی نگه می‌دارد و آمریکا به ازای این کار تحریم‌های بیشتری را علیه ایران اعمال نمی‌کند تا آنکه فرصت گفت‌وگو فراهم شود. ایران اما نپذیرفت.

دیدار امانوئل بون، نماینده رئیس جمهوری فرانسه با محمد جواد ظریف، وزیر خارجه و سید عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت خارجه ایران

پولیتیکو ۱۰ ژوئیه/۱۹ تیر در پایان دومین روز سفر امانوئل بون به تهران گزارش داد که مشاور رئیس‌جمهوری فرانسه دو روز گذشته را در ایران سپری کرد تا راهی برای حفظ توافق هسته‌ای ایران با گروه ۱+۵ که آمریکا از آن خارج شده است پیدا کند پولیتیکو از قول دیپلمات‌هایی که نام آنها افشا نشده، نوشت امانوئل بون، مشاور دیپلماتیک رئیس‌جمهوری فرانسه طرح “توقف در برابر توقف” را به ایران پیشنهاد داده است. بر اساس طرح “توقف در برابر توقف” چنانچه ایران بپذیرد که اقدامات بیشتری برای کاهش تعهداتش در برجام انجام ندهد، آمریکا هم خواهد پذیرفت تحریم‌های بیشتری علیه ایران اعمال نکند. این طرح به مثابه یک آتش‌بس سیاسی زمان خواهد خرید تا آغاز گفت‌وگوها برای حفظ برجام ممکن شود.

محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران پنجشنبه ۱۱ ژوئیه/ ۲۰ تیر در حاشیه برگزاری همایش فرمانداران سراسر کشور در جمع خبرنگاران با اشاره به سفر مشاور رئیس جمهوری فرانسه به تهران و طرح “توقف در برابر توقف” این کشور گفت:

“گفتند ما میانجی نیستیم. فکر کنیم راجع به راهکار. ما هم به آن‌ها گفتیم تا زمانی که آمریکا در جنگ اقتصادی علیه ایران است نباید توقع داشته باشند که ایران اقداماتی را متوقف کند. یا اروپا باید اقدامات لازم را انجام بدهد و یا اینکه آمریکا باید از جنگ اقتصادی دست بردارد.”

سید عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در رابطه با تلاش‌های فرانسه برای نجات برجام گفته بود:

“فرانسوی‌ها بخشی از برجام هستند و تلاش آنها را در چارچوب برجام و جزو وظایف‌شان برای زنده نگه داشتن توافق هسته‌ای تلقی می‌کنیم. “

امانوئل بون پیامی را که مکرون به خط خودش نوشته بود به حسن روحانی تسلیم کرد و روز چهارشنبه ۱۹ تیر با علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و محمد جواد ظریف، وزیر خارجه امور ایران دیدار و گفت‌وگو کرد کرد.

شمخانی در این دیدار سیاست فشار حداکثری آمریکا را شکست خورده خواند و گفت که ایران بر اساس بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام برنامه “کاهش مرحله به مرحله تعهدات هسته‌ای” را دنبال خواهد کرد.

ظریف هم پیش از دیدار با بون به خبرنگاران گفت:

“مشکل اروپایی‌ها خودشان هستند که آمادگی ندارند برای امنیت خودشان هزینه کنند. مشکل اصلی‌شان آمریکاست که از برجام خارج شده و باید بیایند این مشکل را حل کند. جمهوری اسلامی موضع صریح دارد. هیچگاه تحت فشار، مذاکره امکان‌پذیر نیست. “

امانوئل بن ۱۶ تیر وارد تهران شد. حضور او پس از گفت‌وگوی تلفنی ۱۵ تیر حسن روحانی و مکرون و بعد از گام دوم کاهش تعهدات برجامی ایران است. این دومین سفر امانوئل بون به تهران در ماه گذشته است. امانوئل مکرون تاکنون درباره برجام چهار با با دونالد ترامپ و دو بار با حسن روحانی تلفنی صحبت کرده است.

اروپا از ایران خواسته است که به تعهدات برجامی باز گردد اما ایران تا کنون موافقت نکرده است. مکرون ۱۵ ژوئیه/۲۴ تیر را به عنوان آخرین مهلت برای از سرگیری گفت‌وگو میان تمام کشورهای درگیر در قرارداد برجام تعیین کرده. اما اگر ایران به تعهدات خود بازنگردد با توجه به مکانیسم حل و فصل اختلافات در قرارداد برجام، اروپایی‌ها می‌توانند باز هم زمان بیشتری بخرند – در حدود بیشتر از دو ماه. به گفته یک دیپلمات که نام او در گزارش پولیتیکو نیامده است، این زمان برای نجات قرارداد برجام استفاده خواهد شد.

پولیتیکو نوشته است سطح تنش بین ایران و آمریکا در حدی است که ممکن است برنامه فرانسه شکست بخورد.

هم زمان با دیدار‌های مشاور رییس جمهوری فرانسه با مقامات جمهوری اسلامی برای زنده نگه داشتن برجام، دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، در پیامی توییتری توافق برجام را محکوم کرد و خبر از تحریم‌های بیشتر داد:

“ایران مدت‌ها مخفیانه غنی‌سازی می‌کرده است – به طور قطع در نقض قرارداد وحشتناک ۱۵۰ میلیارد دلاری که توسط جان کری و دولت اوباما بسته شد. یادتان باشد که این قرارداد فقط ظرف چند سال منقضی می‌شد. تحریم‌ها به زودی به میزان قابل توجهی افزایش خواهند یافت.”

یک مقام ارشد دفتر ریاست‌جمهوری فرانسه روز دوشنبه به خبرگزاری فرانسه گفته بود که تلاش‌های فرانسه برای حفظ برجام “در مرحله حساسی” قرار دارد چرا که هم ایران و هم آمریکا “منافعشان را در افزایش فشار می‌بینند.” اما همین مقام سیاسی همچنین گفته بود که راه برای مصالحه وجود دارد زیرا که ایران کارش برای خروج از تعهدات برجام “حساب شده” بوده و ترامپ همچنان مایل است که قرارداد جدیدی با ایران ببندد و جلوی جنگ را بگیرد.

پییر ومونت، سفیر سابق فرانسه در واشنگتن و بروکسل به پلیتیکو گفته است که هنوز امید به دیپلماسی هست. او می‌گوید تنش‌زدایی گام اول است؛ پس از آن در مرحله بعدی توافق بر سر قراری برای رفع برخی از تحریم‌ها و در نهایت توافق جامع‌تری در رابطه با موضوع امنیت منطقه‌ای – که به گفته ومونت ظریف به دنبال این مرحله سوم است.

آمریکا اردیبهشت ماه ۹۷ از توافق هسته‌ای ایران و ۱+۵ خارج شد و نه دنبال آن تحریم‌های اقتصادی علیه ایران از سوی آمریکا بازگشت. از آن زمان تا کنون تنش‌های سیاسی بین ایران و آمریکا افزایش یافته و آمریکا تحریم‌های بیشتری را هم علیه نهادهای اقتصادی و شخصیت‌های سیاسی جمهوری اسلامی اعمال کرده است.

پانویس:

این گزارش به روز شد و تیتر آن هم تغییر کرد

در همین زمینه:

نشست شورای حکام: آمادگی ایران برای بازگشت به برجام به شرط لغو تحریم‌ها
شمخانی: کاهش تعهدات برجامی غیرقابل تغییر است