مجتبا یوسفی‌پور -از این هفته نمایش عمومی فیلم «سایه‌های تاریک» تازه‌ترین ساخته تیم برتون، فیلمساز سر‌شناس آمریکایی در بیش از ۳۰ کشور دنیا آغاز شده است. در اکران این هفته می‌پردازیم به معرفی این فیلم.
«سایه‌های تاریک» ترکیبی از ژانرهای کمدی، ترسناک و فانتزی است که داستان یک خون‌آشام نفرین‌شده را دستمایه خود قرار داده است. در سال ۱۷۵۲ میلادی، جاشوا و ناومی کالینز، زوجی بریتانیایی برای ساختن یک زندگی تازه از بندر لیورپول راهی آمریکا می‌شوند. بارناباس فرزند این خانواده در ثروت و رفاه بزرگ می‌شود و به مردی خوش‌گذران و عیاش تبدیل می‌گردد.
بارناباس یک ساحره را آزرده می‌سازد و ساحره به تلافی او را جادو کرده و به یک خون‌آشام تبدیل می‌کند. بارناباس دستگیر شده و در تابوتی به زنجیر کشیده و زنده به گور می‌شود. دو قرن بعد و در سال ۱۹۷۲ 
میلادی بر اثر حادثه‌ای بارناباس از تابوتش رها می‌شود و بار دیگر به قصر پدری باز می‌گردد، این در حالی است که با گذشت دو قرن همه چیز عوض شده و او در آنجا با نسل بعد خانواده‌اش روبرو می‌شود.
«سایه‌های تاریک» محصول کمپانی برادران وارنر است و بر اساس یک مجموعه تلویزیونی موفق به همین نام ساخته شده است. این مجموعه تلویزیونی به مدت پنج سال از سال ۱۹۶۶ تا ۱۹۷۱ میلادی از شبکه «ای‌بی‌سی» پخش شد و به سرعت تبدیل به یکی از پربیننده‌ترین‌ها گردید. هنرمندانی چون کوئنتین تارانتینو، تیم برتون و مدونا از این مجموعه یه عنوان یکی از برنامه‌های تلویزیونی محبوب خود نام برده‌اند.
در سال ۲۰۰۷ کمپانی برادران وارنر حقوق اقتباس سینمایی این مجموعه را خریداری کرد و نوشتن فیلمنامه به جان آگوست سپرده شد. بعد‌تر، ست گراهام اسمیت جایگزین آگوست شد و با تکمیل فیلمنامه، فیلمبرداری فیلم از ماه می۲۰۱۱ در انگلستان آغاز گردید.
فیلم توسط تیم برتون، فیلمساز شناخته‌شده آمریکایی ساخته شده است. برتون فیلمسازی است که نیاز به معرفی ندارد. او که همیشه به کار کردن در فضاهای غیر متعارف علاقمند است، تاکنون در ژانرهای مختلف فیلم ساخته و همواره ساخته‌هایش در برخورد با تماشاگران و منتقدان موفق بوده‌اند.
برتون که از کودکی از طرفداران مجموعه تلویزیونی «سایه‌های تاریک» بوده است، برای نزدیک به یک دهه برای ساختن نسخه سینمایی خود بر اساس آن صبر کرد. او در ارتباط با علاقه‌اش به این مجموعه تلویزیونی و نگاه خود در ساخت نسخه سینمایی می‌گوید: «این مجموعه بر خیلی از ما‌ها تأثیر زیادی گذاشت. آن زمان باید حتما بعد از مدرسه به سرعت به خانه می‌آمدیم تا تماشایش کنیم. در اینجا ما قصد نداشتیم آن را بازسازی کنیم. تلاشمان این بود که آن حسی را که آن مجموعه به ما منتقل می‌کرد به‌وجود آوریم. دست‌کم برای من خاطراتم از آن مجموعه ملاک بودند. چرا که آن مجموعه خیلی جدی بود و ما در اینجا بیشتر سعی کردیم بر روی موقعیت‌ها تمرکز کنیم. اما در کل آن حس عجیب و غیر متعارفی که در مجموعه بود را سعی کردیم به‌دست آوریم.»
تیم برتون در «سایه‌های تاریک» برای هشتمین‌بار نقش اصلی فیلمش را به جانی دپ سپرده است. او با اشاره به اینکه نقاط مشترک میان این دو دلیل اصلی این همکاری درازمدت بوده است، علاقه مشترکشان به مجموعه تلویزیونی «سایه‌های تاریک» را دلیل دیگر انتخاب دپ برای نقش اصلی عنوان می‌کند. برتون در ارتباط با این همکاری می‌گوید: «فکر می‌کنم وقتی با هر کسی برای بیشتر از یک یا دو بار کار می‌کنی، خیلی اهمیت دارد که همیشه بتوانید یکدیگر را دوباره شگفت‌زده کنید و چیزهای تازه‌ای برای عرضه داشته باشید. زمانی که این نکته را در رابطه از دست بدهی وقتش رسیده که به آن همکاری پایان بدهی. این چیزی است که نه تنها برای هر دو ما، بلکه همانطور که گفتم برای هر همکاری مشترکی لازم است.»
اما جانی دپ، بازیگر نقش بارناباس در این فیلم فرصتی یافته است که به گفته خودش نقشی را که از کودکی رؤیای بازی کردنش را داشته است بازی کند. در کنار او گروهی از شناخته‌شده‌ترین بازیگران زن 
سینمای آمریکا چون میشل فایفر، اوا گرین و هلنا بونهم کارتر بازی کرده‌اند. دپ که خود یکی از تهیه‌کنندگان فیلم نیز هست، در ارتباط با همکاری‌اش با تیم‌برتون و میشل فایفر می‌گوید: «بدون تیم ما نمی‌توانستیم چنین فیلمی را بسازیم، از جهت کیفیت و لحن و شکل فیلم. او خیلی عالی است. یک روز تیم به من زنگ زد و گفت الان با میشل صحبت کردم. او هم مثل من و تیم یکی از طرفداران مجموعه تلویزیونی بوده است. تیم پرسید نظرت درباره او برای نقش الیزابت چیه؟ انتخاب مناسب‌تری نمی‌شد پیدا کرد.»
میشل فایفر در این فیلم برای نخستین‌بار با جانی دپ همبازی شده است. او در ارتباط با دپ می‌گوید: «او یکی از با استعداد‌ترین بازیگران امروز است و من همیشه از طرفدارانش بودم و مایل بودم روزی با او کار کنم، هرچند امیدی نداشتم. او خیلی همبازی خوبی است. همیشه از قبل خودش را آماده می‌سازد و بسیار همکاری می‌کند.»
«سایه‌های تاریک» این فرصت را فراهم کرد تا فایفر و برتون بعد از ۲۰ سال بار دیگر در فیلمی با یکدیگر همکاری کنند. فایفر درباره ویژگی فیلم‌های برتون و دلیل علاقه‌اش به همکاری با او می‌گوید: «نکته فیلم‌های تیم برتون این است که در هیچ ژانر خاصی قرار نمی‌گیرند. فکر می‌کنم این دلیلی است که همه فیلم‌هایش را دوست دارند. اینکه مثل هیچ‌کس دیگری نیست. از هر چیزی مقداری در او هست و همیشه چیزهای غیرمنتظره‌ای عرضه می‌کند.»
«سایه‌های تاریک» بر خلاف دیگر ساخته‌های تیم برتون در برخورد با منتقدان چندان موفق ظاهر نشده است. راجر ایبرت، منتقد «شیکاگو سان‌تایمز» با دادن دو و نیم ستاره از چهار ستاره خود به فیلم، آن را فیلمی با شروعی خوب توصیف می‌کند که در ادامه قدرتش را از دست می‌دهد و قادر به جذب مخاطب نیست. رابی کالین، منتقد «تلگراف» نیز با دادن تنها دو ستاره به فیلم آن را یکی از ضعیف‌ترین ساخته‌های برتون توصیف می‌کند. پیتر برادشاو، منتقد «گاردین» نیز با دادن سه ستاره به فیلم، آن را اثری گیرا با بازی‌هایی خوب از بازیگرانش به‌ویژه اوا گرین و هلنا بونهم کارتر معرفی می‌کند.
«سایه‌های تاریک» با زمان ۱۱۳ دقیقه و بودجه‌ای ۱۰۵ میلیون دلاری ساخته شده و محصول سال ۲۰۱۲ کشور آمریکا است.
مشخصات فیلم
سایه‌های تاریک
Dark Shadows
نویسنده: ست گراهام اسمیت، جان آگوست
Seth Grahame-Smith, John August
کارگردان: تیم برتون
Tim Burton
بازیگران: جانی دپ، میشل فایفر، اوا گرین، هلنا بونهم کارتر
Johnny Depp, Michelle Pfeiffer, Eva Green, Helena Bonhem Carter
در همین زمینه:
::برنامه «اکران» از مجتبا یوسفی‌پور در رادیو زمانه::