قیمت گوشت قرمز در بازار ایران از مرز ۱۰۰ هزار تومان هم عبور کرد. وزارت جهادکشاورزی قاچاق دائم زنده را دلیل افزایش قیمت می‌داند. جانشین فرمانده نیروی انتظامی سهم قاچاق در بازار گوشت را «ناچیز و بدون تاثیر» می‌خواند. دولت برای کاهش قیمت ثبت سفارش گوشت را آزاد می‌کند. آیا این رویکرد می‌تواند رشد قیمت گوشت قرمز را متوقف کند؟
سه‌شنبه نهم بهمن رسانه‌های داخلی ایران از رکوردشکنی قیمت گوشت گوسفند و گوساله خبر دادند. قیمت گوشت گوسفند در قصابی‌ها به ۱۱۰ هزار تومان برای هر کیلو رسید. هر یک کیلو گوشت گوساله نیز ۸۶ هزار تومان قیمت‌گذاری شد.
رشد قیمت گوشت در حالی ادامه یافت که دولت جمهوری اسلامی طی روزهای گذشته توزیع گوشت یخ‌زده را اجرایی کرده است. تصاویر متعددی از صف طولانی متقاضیان گوشت یخ‌زده در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های خبری منتشر شده است.
غلامرضا کاتب، نماینده گرمسار در مجلس شورای اسلامی در تذکر شفاهی به وزیر جهادکشاورزی، خواستار افزایش نظارت بیشتر بر بازار و کنترل قیمت گوشت قرمز و مرغ شد.
او گفت که نوسانات و افزایش قیمت گوشت در شرایط فعلی، فشار زیادی را بر مردم وارد کرده است.
برپایه گزارش مرکز آمار ایران، قیمت گوشت قرمز دی امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حدود ۷۴ درصد افزایش یافته است. افزایش قیمت گوشت قرمز طی ماه‌های گذشته، میانگین مصرف آن را کاهش داده است.
قاچاق و مافیا عامل گرانی گوشت
محمود حجتی، وزیر جهادکشاورزی جمهوری اسلامی شنبه ششم بهمن در یک برنامه تلویزیونی، قاچاق دام زنده را علت اصلی گرانی گوشت قرمز دانست.
او پیش از این نیز – ۱۹ دی- با «وجود قاچاق» را دلیل افزایش قیمت گوشت گوسفندی گرم دانسته بود.
به گفته حجتی، افزایش قیمت در شرایطی رخ داده که میزان واردات گوشت در مقایسه با مدت مشابه یکسال قبل دو برابر شده است.
علی‌اکبر مهرفرد، معاون بازرگانی وزارت جهادکشاورزی هم در اظهارنظر مشابهی،بدون بیان جزئیات، «دست به دست شدن‌ها و دلالی‌ها» را عامل گرانی گوشت قرمز دانسته و گفته بود: «دست‌هایی وجود دارد که در این میان در حال سودجویی به نفع خودشان و به زیان مردم هستند».
این اظهارات در شرایطی بیان می‌شود که علی مویدی، رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، وزارت جهادکشاورزی که «بیش از دو سال در تدوین مقررات جابجایی دام در کشور که می‌توانست تا حد بسیاری جلوی قاچاق این کالای اساسی را بگیرد، تعلل کرد» را مقصر اصلی «قاچاق دام» دانست.
واردات گوشت آزاد شد
طی روزهای گذشته، همزمان با توزیع گوشت یخ زده در شهرهای مختلف، خبرهای تائید نشده‌ای مبنی بر خریداری گوشت توسط دلالان منتشر شده است. مسئولان دولتی تا به حال این خبر را تائید یا تکذیب نکرده‌اند.
وزارت جهادکشاورزی اعلام کرده، برای کنترل قیمت توزیع گوشت به نرخ دولتی را ادامه خواهد داد و همزمان برای واردات گوشت مورد نیاز ارز به نرخ ۴۲۰۰ تومان تخصیص خواهد داد.
مهدی صادقی‌نیارکی، مدیرکل دفتر صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی وزارت صنعت، معدن و تجارت، نهم بهمن با اعلام خبر تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات گوشت منجمد، گفت که به درخواست وزارت جهادکشاورزی ثبت سفارش برای واردات گوشت منجمد و فرآورده‌های گوشتی آزاد شده است.
دولت در حالی واردات گوشت و فرآورده‌های گوشتی با ارز ۴۲۰۰ تومانی را آزاد اعلام کرده که در ۱۰ ماه نخست امسال حدود ۱۲۶ هزار تن گوشت قرمز وارد ایران شده است.
رشد ۴,۵ برابری قاچاق دام
همزمان با اظهارنظر وزیر جهادکشاورزی و معاونش در باره افزایش قاچاق دام، ایوب سلیمانی، جانشین فرمانده نیروی انتظامی ایران، هفتم بهمن از افزایش ۱۶ درصدی کشف و توقیف قاچاق دام زنده در ۱۰ ماه نخست امسال خبر داد.
او میزان کشفیات قاچاق دام زنده در این دوره زمانی را حدود ۱۶۴ راس معادل حداکثر سه هزار تن گوشت اعلام کرد و مدعی شد که این رقم معادل ۵۰ درصد کل قاچاق دام زنده از ایران است.
حمیدرضا دهقانی‌نیا،مدیرکل نظارت بر سامانه‌های الکترونیکی و هوشمند ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز ایران اما ۲۵ دی امسال، از رشد ۴,۵ برابری قاچاق دام زنده در هشت ماه نخست امسال در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۳۹۶ خبر داد. به گفته او در هشت ماه نخست امسال۹۲۶ هزار و ۴۷۷ راس دام قاچاق شده در حالیکه هشت ماه نخست ۱۳۹۶، قاچاق ۱۶۶ هزار و ۳۹۴ راس به به ثبت رسیده است.
او کشورهای همسایه و به ویژه عراق را مقصد اصلی دام‌های قاچاق شده اعلام کرد و گفت برای جلوگیری از قاچاق دام، شیوهنامه ضوابط خرید و فروش و حمل و نگهداری تدوین و برای ابلاغ به وزیر کشور ارسال شده است.
به گفته دهقانی‌نیا، براساس این شیوهنامه، برای کلیه دام‌ها پلاک هویتی صادر و خرید و فروش دام نیز در سامانه وزارت جهاد ثبت می‌شود.
سایت خبری «الف» که به احمد توکلی نماینده پیشین تهران در مجلس شورای اسلامی وابسته است هم در یک گزارش، میزان قاچاق دام زنده را «به طور تقریبی سالانه حدود یک میلیون راس» گزارش کرده است.
منصور پوریان رئیس شورای صادرکنندگان دام آبان امسال قاچاق دام زنده را «نگران‌کننده» و «تهدیدی برای صنعت دامپروری» دانسته و به نقل از وزیر جهادکشاورزی، از قاچاق سالانه حدود ۲ میلیون راس دام زنده خبر داده بود.
سود دوجانبه «قاچاقچیان»
در چنین شرایطی روزنامه «فرهیختگان»، ارگان دانشگاه آزاد، یکشنبه هفتم بهمن بدون بیان جزئیات، قاچاق دام زنده از مبادی مرزی را «سازمان یافته» توصیف کرد و از بازگرداندن دام‌های قاچاق شده به ایران تحت عنوان واردات خبر داد.
مقام‌های دولتی و نیروی انتظامی تا به حال به این خبر واکنشی نشان نداده‌اند، اما دهقانی‌نیا پیشتر گفته بود که دلالان با دامداران و عشایر رابطه گرفته و با پرداخت مطلب گزاف آنان را به رها کردن دام‌هایشان در مناطق مرزی وسوسه می‌کنند.
حسین نقوی حسینی، نماینده ورامین در مجلس شورای اسلامی هم ۳۰ دی امسال قاچاق دام زنده از تهران به نقاط مرزی برای قاچاق را تائید کرده و گفته بود: قیمت هر کیلو دام زنده به دلیل افزایش قیمت ارز در عراق حدود ۱۷۰ هزار تومان است و همین امر برای قاچاقچیان دام ایجاد انگیزه کرده است.
محمد امامی امین، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری تهران در واکنش به این موضوع، اعلام کرد که خروج دام زنده از تهران و دیگر استان‌ها ممنوع شده است.
نیروی انتظامی ایران هم پیشتر از افزایش نظارت و کنترل بر جابجایی دام زنده خبر داده بود. با این حال، هیچ یک از این اقدامات تا به حال نتوانسته از افزایش قیمت گوشت قرمز جلوگیری کند. از همین رو دولت قرار است میزان واردات را افزایش دهد،
تخصیص ارز با نرخ دولتی به واردکنندگان گوشت و فراورده‌های گوشتی در شرایطی که نرخ ارز در بازار آزاد و صرافی‌ها حدود سه برابر نرخ ارز مرجع است، می‌تواند به یک «رانت ویژه» برای واردکنندگان تبدیل شود. آنها همانند بهار و تابستان امسال با ثبت سفارش، ارز دولتی دریافت کنند و بدون واردات کالا، ارز را در بازار به نرخ آزاد به ریال تبدیل کنند.
در همین زمینه: