رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه در یک تماس تلفنی با همتای آمریکایی خود بیان کرد که ترکیه آماده است تا مسئولیت برقراری امنیت در منبج را بر عهده بگیرد. بمبگذاری هفته پیش در منبج، که اکنون تحت کنترل نیروهای کرد شمال سوریه است، باعث کشته شدن چهار پرسنل ارتش ایالات متحده شد.

تصویری از دوم آوریل امسال از یک پایگاه نظامیان ایالات متحده در منبج ـ منبع: afp

در بیانیه‌ای که دفتر ریاست‌جمهوری اردوغان درباره گفتگوی تلفنی او و دونالد ترامپ، ریاست‌جمهوری ایالات متحده منتشر کرد گفته شده حمله در منبج تحریکی از جانب دولت اسلامی عراق و شام (داعش) بوده است تا بر روند خروج نیروهای آمریکایی از سوریه تاثیر بگذارد.

در یک تصمیم ناگهانی، دونالد ترامپ ۱۹ دسامبر ۲۰۱۸ با اعلام پیروزی بر داعش، دستور خروج ۲۰۰۰ سرباز آمریکایی از خاک سوریه را صادر کرد. در نتیجه این تصمیم، ائتلاف جهانی علیه داعش به‌رهبری آمریکا جمعه ۱۱ ژانویه/ ۲۱ دی از آغاز «عقب‌نشینی خودخواسته» ارتش آمریکا از خاک سوریه خبر داد.

وزیر دفاع ترکیه همزمان با خبر خروج ایالات متحده از سوریه اعلام کرد که عملیاتی علیه شبه‌نظامیان کرد سوریه که تحت حمایت ایالات متحده هستند انجام خواهد شد.

از آن زمان تا کنون مقامات آمریکا در حال بررسی و تبیین شرایط خروج نیروهای آمریکایی از سوریه هستند. برخی از آنها گفته اند که شرط خروج آمریکا نابودی کامل داعش، و گرفتن تضمین از ترکیه برای حفظ امنیت نیروهای کرد متحد ایالات متحده است.

اردوغان دوشنبه یکم بهمن/ ۲۱ ژانویه در سخنانی که در شورای اقتصادی اتحادیه اتاق‌های بازرگانی در آنکارا ایرادت کرد، با ااشره به تماس تلفنی شامگاه گذشته خود با ترامپ از توافق بر سر تشکیل یک منطقه امن خبر داد:

«منطقه امنی به عمق ۳۲ کیلومتر (۲۰ مایل) در طول مرزهایمان [با سوریه] تشکیل خواهد شد. فردا که به روسیه سفر کنم، با رئیس‌جمهور [ولادیمیر] پوتین درباره تحولات شمال سوریه صحبت می‌کنم.»

اردوغان خاطرنشان کرد که تدارک عملیات ترکیه علیه کردهای شمال سوریه به زودی به پایان می‌رسد:

«در حال کار روی [عملیات] منبج هستیم و با نیروهای لازم، پیش خواهد رفت. منبج را پس می‌گیریم و آن را به صاحبان اصلی‌اش باز می‌گردانیم. اجازه نمی‌دهیم منطقه امنی تشکیل شود که به باتلاق تروریست‌ها تبدیل شود.»

اردوغان در ادامه این سخنان اعلام کرد که در گفت وگوی تلفنی با رئیس جمهوری آمریکا به ترامپ ترامپ پیشنهاد داده در ازای ارائه حمایت لوجستیکی به آنکارا، ارتش نیز «تروریست‌های داعش» را از سوریه پاکسازی کنند.

تماس تلفنی اردوغان و ترامپ تقریباً یک هفته بعد از تماس دیگری است که این دو رهبر بر سر مسئله امنیت در شمال سوریه داشتند.

در هفته گذشته جدال لفظی میان مقامات ایالات متحده و ترکیه بالا گرفت. دونالد ترامپ ترکیه را تهدید کرد که اگر به کردها در شمال سوریه حمله کند اقتصادش ویران خواهد شد، آنکارا واکنش شدیدی نشان داد و خطاب به ترامپ گفت «تروریست‌ها نمی‌توانند شریک و یا هم‌پیمان شما باشند»

همزمان با این جدال‌های لفظی، حمله‌ انتحاری در منبج به کشته شدن ۱۶ نفر از جمله چهار سرباز آمریکایی و زخمی شدن سه سرباز آمریکایی دیگر منجر شد.  این انفجار که گروه «دولت اسلامی» (داعش) مسئولیت آن را به‌عهده گرفت با یک خودروی بمب‌گذاری صورت گرفت.

شهر منبج در شمال استان حلب و در نزدیکی مرز ترکیه واقع شده. ساکنان این شهر را کردها و عرب‌ها تشکیل می‌دهند. تابستان دو سال قبل یگان‌های مدافع خلق این شهر را از دست داعش خارج کردند. پیش از اعلام عقب‌نشینی آمریکا از سوریه، طبق توافقی که در ژوئن/خرداد گذشته بین ترکیه و آمریکا حاصل شد، نیروهای نظامی دو کشور گشت زنی مشترکی را در منبج آغاز کردند. هدف از این گشت‌زنی‌های مشترک تضمین ثبات منطقه در این بخش از شمال سوریه بود.

اکنون ترکیه در تلاش است که از فرصت خروج نیروهای ایالات متحده برای کنترل امنیتی و نظامی بر شمال سوریه استفاده کند. ترکیه یگان‌های مدافع خلق در شمال سوریه را گروهی تروریستی و شاخه‌ای از حزب کارگران کردستان (پ ک ک) می‌داند و با قدرت گرفتن این گروهها که منتقد سیاست‌های دولت ترکیه در قبال کردها هستند مخالفت می‌کند. با این حال، این گروه‌ها هیچ‌کدام در فهرست تروریستی سازمان ملل نیستند.

نیروهای دموکراتیک سوریه، متشکل از شبه‌نظامیان عرب و کرد، چند روز پیش با انتشار بیانیه‌ای  از پیشنهاد ایجاد یک منطقه حائل در مرز ترکیه استقبال کردند، مشروط بر آنکه این اقدام مانع از «مداخله خارجی» شود.

در همین زمینه:

موافقت نیروهای دموکراتیک سوریه با ایجاد منطقه حائل در مرز ترکیه