شصت و نهمین جشنواره فیلم برلین، فیلم‌های بخش اصلی را برای شرکت در رقابت بر سر خرس‌های طلایی و نقره اعلام کرد. در این دوره از یکی از سه جشنواره مهم سینمایی در اروپا سینمای ایران به کل غایب است.

با اعلام فیلم‌های بخش اصلی برلیناله «خرس بیرون آمد» (عکس: یکی از پلاکاردهای متعدد جشنواره فیلم برلین)

تازه‌ترین ساخته‌های فرانسوا اوزون کارگردان فرانسوی و فاتح آکین فیلمساز آلمانی-ترکیه‌ای در بخش اصلی برلیناله بر سر خرس طلایی این جشنواره رقابت می‌کنند. آکین با «دستکش طلایی» که یک فیلم جنایی بر اساس یک داستان واقعی است در برلیناله حضور دارد. آکین پیش از این با فیلم «رو در رو» جایزه خرس طلای جشنواره فیلم برلین را دریافت کرد و در سال ۲۰۰۹ هم با فیلم «آشپزخانه روح» برنده جایزه ویژه داوران برلیناله شد.

فرانسوا اوزون یکی از چهره‌های آشنای برلیناله، فیلم «به لطف خدا» را به این جشنواره می‌آورد. ماری کروتزر کارگردان اتریشی هم که در سال ۲۰۱۱ فیلم «بی‌پدر» او در بخش پانورامای برلیناله به نمایش درآمده بود، در سال جاری با «زمین زیر پای من» برای اولین بار در بخش مسابقه بین‌الملل رقابت می‌کند. این فیلم درباره لولا زنی حدوداً ۳۰ ساله (با بازی والری پاخنر) و بسیار قدرتمند و صاحب نفوذ اجتماعی است که زندگی شخصی خود به ویژه سابقه بیماری ذهنی در خانواده‌اش را مخفی نگه می‌دارد، اما وقتی کانی خواهر بزرگ لولا (پیا هیرزگر) به‌ ناچار به زندگی او بازمی‌گردد، رازهای قدیمی فاش می‌شود.

از ۱۸ فیلم بخش اصلی جشنواره فیلم برلین، ۸ فیلم را کارگردانان زن ساخته‌اند. ژولیت بینوش، بازیگر سرشناس سینمای فرانسه هم ریاست هیأت داوران برلیناله را به عهده دارد. افزون بر این فیلم «واردا به روایت انیس» ساخته انیس واردا سینماگر فرانسوی و از ابداع‌گران فرم «سینما – مقاله» در بخش غیر رقابتی جشنواره فیلم برلین به نمایش درمی‌آید. به این اعتبار می‌توان گفت برلیناله در سال ۲۰۱۹ یک جشنواره زنانه هم هست.

جای خالی سینمای ایران

جای سینمای ایران اما در شصت و نهمین جشنواره فیلم برلین خالی است. در سال‌های گذشته سینماگران ایرانی معمولاً یا از طریق کتایون شهابی، تهیه‌کننده ایرانی که یک چهره آشنا در برلیناله است، آثارشان را در اختیار دبیرخانه این جشنواره سینمایی قرار می‌دادند و یا از مجاری رسمی. برخی از سینماگران مانند جعفر پناهی هم که نام‌هایی آشنا در برلین‌اند، مستقیماً با دبیرخانه برلیناله وارد گفت‌وگو می‌شدند.

بر اساس اطلاعاتی که زمانه به دست آورده، در سال جاری دست‌کم ۴۰ فیلمساز ایرانی آثارشان را برای دبیرخانه جشنواره فیلم برلین فرستاده بودند. فیلمی از نادر ساعی‌ور هم در میان این آثار بود. برلیناله اما این بار به سینمای ایران روی خوش نشان نداد.

نادر ساعی‌ور، نویسنده فیلمنامه فیلم «سه‌رخ» ساخته جعفر پناهی است و جایزه بهترین فیلمنامه دوره قبلی برلیناله را به دست آورده بود. او که فعالیت سینمایی‌اش را در سال‌های دهه ۱۳۷۰ آغاز کرده، فیلم تازه‌ای ساخته است.

با این حال یک فیلمساز ایرانی‌تبار آلمانی در بخش چشم‌اندازهای سینمای آلمان در جشنواره فیلم برلین حضور دارد: مستند «متولد اوین» نخستین اثر سینمایی مریم زارع، فیلمساز و بازیگر ایرانی – آلمانی در بخش استعدادهای شصت و نهمین جشنواره فیلم برلین به نمایش گذاشته می‌شود. مریم زارع در زندان اوین متولد شده، در سال ۱۳۶۷ بعد از کشتار زندانیان سیاسی در ایران، هنگامی که فقط دو سال داشت به آلمان مهاجرت کرده و تازه‌ترین مستند او هم درباره کودکانی است که در زندان اوین متولد شده‌اند.

شصت و نهمین جشنواره فیلم برلین ۷ تا فوریه ۲۰۱۹ با نمایش فیلم «محبت غریبه‌ها» به کارگردانی لونه شرفیگ فیلمساز دانمارکی کار خود را آغاز می‌کند و تا ۱۷ فوریه نیز ادامه دارد.

بیشتر بخوانید:

«متولد اوین» در بخش چشم‌اندازهای سینمای آلمان جشنواره فیلم برلین