محمدجواد ظریف گفته بود طالبان باید در آینده افغانستان نقش داشته باشند اما این نقش نباید غالب باشد. دولت افغانستان در واکنش به این سخنان می‌گوید مقام‌های وزارت خارجه ایران سخنگوی طالبان شده‌اند و اگر ایران معتقد به گفت‌وگو است چرا با گروه‌های مخالف داخلی خود چنین نمی‌کند.

پرچم‌های ایران و افغانستان ـ عکس از آرشیو
پرچم‌های ایران و افغانستان ـ عکس از آرشیو

شاه‌حسین مرتضوی، از سخنگویان کاخ ریاست جمهوری افغانستان پنج‌شنبه ۱۰ ژانویه / ۲۰ دی در صفحه فیسبوک خود نوشته است: «مقامات وزارت خارجه ایران این روزها در نقش سخنگویان طالبان عمل می‌کنند.»

مرتضوی افزوده است: «اگر کشور همسایه معتقد به گفت‌وگو برای راه حل است چرا راه گفت‌وگو را با گروه‌های مخالف داخلی خود از جمله مجاهدین خلق بسته است؟ چرا به مشکل سیاسی داخلی خود که سال‌ها ایران را به بحران برده است، از راه گفت‌وگو اقدام نمی‌کند؟»

وزیر خارجه ایران که به هند سفر کرده بود، چهارشنبه ۱۹ دی در مصاحبه با شبکه تلویزیونی «دی‌ان‌تی‌وی» دهلی نو، گفته بود: «ترسیم آینده افغانستان بدون در نظر گرفتن نقشی برای طالبان، غیرممکن است.»

محمدجواد ظریف افزوده بود: «معتقدم که طالبان نباید نقشی غالب در افغانستان داشته باشند. البته در نهایت، این تصمیمی است که خود افغان‌ها باید بگیرند.»

ایران به‌تازگی تماس‌هایی هم با گروه طالبان داشته است و نمایندگان طالبان نیز در تهران با مقامات ایرانی دیدار و گفت‌وگو کرده‌اند. جمهوری اسلامی گفته است که دولت افغانستان در جریان این تماس‌ها قرار دارد اما در افغانستان نسبت به این تماس‌ها واکنش‌های منفی نشان داده شده است.

سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان افزوده است: «آیا بهتر نبود به جای شنیدن صدای طالبان صدای مخالفان سیاسی مانند میرحسین موسوی یا کروبی شنیده می‌شد؟»

شاه حسین مرتضوی همچنین نوشته است: «دولت ایران در هراس است که آزادی‌های موجود در افغانستان به الگو برای ایران بدل شود، به همین دلیل این کشور طرفدار اندیشه‌های ملاعمر در افغانستان است.»

طالبان ۱۱ دی با انتشار بیانیه‌ای تأیید کردند که هیأتی با این هدف که درباره «وضعیت پسا اشغال، اعاده صلح و امنیت در افغانستان و منطقه» با طرف ایرانی مذاکره کند به تهران اعزام کردند. محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهوری ایران جمعه ۱۴ دی با اشاره به مذاکرات ایران و طالبان گفت: «کشورهای همسایه ایران با مشکلات عدیده از جمله جنگ داخلی مواجه هستند، صلح و ثبات در منطقه برای ایران اهمیت زیادی دارد و ناامنی در افغانستان می‌تواند به ایران هم سرایت کند.»

ادریس زمان، معاون سیاسی وزارت امور خارجه افغانستان نیز در فیسبوک خود سخنان مقامات ایرانی را برخلاف «موازین دیپلماسی و مداخله صریح در امور کشور» خود خواند و نوشت: «وزارت ‌خارجه‌ افغانستان اذعان می‌دارد که هرگونه روابط خارج از چهارچوب تعاملات دولت‌ها با طالبان باعث تضعیف روابط دو کشورخواهد شد.»

صبغت‌الله احمدی، سخنگوی وزارت امور خارجه افغانستان نیز درباره سخنان ظریف گفت: «نظریات این‌چنینی، قطعأ میان دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری اسلامی افغانستان فاصله ایجاد می‌کند و روی روابط ما تأثیر منفی می‌گذارد.»

سایت طلوع‌نیوز افغانستان نوشته است که «در اوج تلاش‌های آمریکا و متحدانش برای صلح با طالبان، منابعی می‌گویند که مقام‌های ایرانی در سفرهای پسین‌شان به کابل خواهان نقش برجسته ایران در گفت‌وگوهای صلح افغانستان شده‌اند و گفته‌اند می‌توانند طالبان را به میز گفت‌وگوهای صلح با حکومت افغانستان بکشانند. در همین راستا چند روز پیش، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران (علی شمخانی) گفت که طالبان آماده‌اند تا جنگ‌افزارهای‌شان را بر زمین بگذارند.»

روزنامه « ۸ صبح» افغانستان نیز ۱۶ دی نوشت: «متأسفانه قدرت‌های منطقه‌ای از جمله ایران در سال‌های اخیر به روابط‌شان با افغانستان از منظر مناسبات‌شان با قدرت‌های بزرگ نگاه می‌کنند. بخشی از هیئت حاکمه‌ ایران، افغانستان را نه یک کشور همسایه‌ مستقل و هم‌زبان که میدانی برای ایجاد مشکل برای آمریکا در نظر گرفتند. برخی از نظامیان ایرانی به صراحت گفتند که افغانستان “محور مقاومت ضد آمریکا” است.

بیشتر بخوانید: