بهروز صمدبیگی – مجلس هشتم روزهای پایانی خود را پشت‌سر می‌گذارد، در حالی که هنوز بودجه سال ۹۱ کشور به تصویب نهایی نرسیده و انتخابات مرحله دوم مجلس نهم هم در راه است.
در این روزها اختلافات مجلس و دولت به بالاترین حد ممکن رسیده و توصیه‌های رهبری و ریش‌سفیدی چهره‌ها برای گذر از این برهه پرتنش به کار افتاده است. اخبار مجلس از نگاه روزنامه‌های ایران در هفته‌ای که گذشت، موضوع “پیشخوان” این هفته است.
شنبه – هیات حل اختلاف وارد می‌شود
روزنامه ابتکار روز شنبه هم تیتر یک و هم عکس صفحه یک خود را به مجلس اختصاص داده است. در گزارشی که مربوط به “تیتر یک” این روزنامه با عنوان “ورود هیات حل اختلاف به موضوع استیضاح” است، به نقل از خبرگزاری فارس از نامه احمدی‌نژاد به هاشمی شاهرودی و درخواست حل و فصل استیضاح وزیر کار و رفاه خبر داده شده است.
واکنش علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی مبنی بر این که “استیضاح یک وزیر از مصادیق اختلاف میان قوا نیست و احتیاجی به ورود هیات حل اختلاف مشاهده نمی‌شود” درج شده است.
روزنامه ابتکار به نقل از محد دهقان، نماینده مجلس: اگر هیات حل اختلاف از آقای مرتضوی بخواهد که کناره‌گیری کند وی باید از سمتش کناره‌گیری کند تا موضوع استیضاح منتفی شود
محمد دهقان، یکی از اعضای هیات رئیسه مجلس هم اینطور واکنش نشان داده است: “اگر هیات حل اختلاف از آقای مرتضوی بخواهد که کناره‌گیری کند وی باید از سمتش کناره‌گیری کند تا موضوع استیضاح منتفی شود.”
سیدسلمان ذاکر، نماینده ارومیه هم با بی‌ارتباط دانستن موضوع استیضاح به شورای اختلاف، منتفی شدن استیضاح را “مصالحه نمایندگان با دولت” نامیده است.
در گزارش دیگر این روزنامه با تیتر “فقط با اجازه مجلس!” از قول علی لاریجانی آمده است که “اجرای فاز دوم هدفمندی بدون امضای مجلس ممکن نیست.”
در همین روز، روزنامه اعتماد در صفحه حقوق خود به بررسی پاسخ‌های احمدی نژاد در جلسه سوال نمایندگان مجلس پرداخته است.
در این مطلب ابتدا طرح سوال می‌شود که “آنچه به وضوح در اصل ۸۸ قانون اساسی مشخص است، سوال نمایندگان باید از وظایف رییس‌جمهوری باشد. حال آیا واقعا می‌توان با عنایت به منطق اصل مذكور اختیارات رییس‌جمهوری را مصون از نظارت قوه مقننه دانست؟
و آیا مصلحت و شأن نظام اجازه می‌‌دهد در هر مورد كه رییس‌جمهوری از اختیارات خود تخطی كرد، به سراغ ماده ۱۹ قانون تعیین حدود وظایف و اختیارات و مسوولیت‌های رییس‌جمهوری برویم که بیان میدارد: رسیدگی به اتهامات مربوط به تخلفات درباره وظایف و اختیارات رییس‌جمهوری در صلاحیت دیوان عالی کشور است.
سپس برای پاسخ به این سوال به سوگند رییس‌جمهوری در ابتدای فعالیت چهارساله‌اش استناد می‌شود و نیز اصل ۱۲۲ قانون اساسی كه بیان میدارد رییس‌جمهوری در حدود اختیارات و وظایفی كه به موجب قانون اساسی یا قوانین عادی برعهده دارد، در برابر ملت و رهبر و مجلس شورای اسلامی مسوول است.
در پایان این مطلب می‌خوانیم: ” مطمئنا با تدقیق در مفهومی كه از روح قانون اساسی قابل استنباط است، به این نتیجه می‌رسیم كه رییس‌جمهوری یا وزیران باید در حدود اختیارات‌شان در برابر نمایندگان مردم مسوول و پاسخگو باشند و عدم مسوولیت به هیچ‌وجه با اهداف انقلاب و قانون اساسی مطابقت ندارد.”
در سوی دیگر روزنامه ایران گفت‌وگویی با معاون پارلمانی احمدی نژاد منتشر کرده که در لید آن می‌خوانیم: ” مجلس هشتم سال جدید را به گونه‌ای آغاز كرد كه به اعتقاد بسیاری باید در تناسب این رفتار با رهنمودهای رهبر معظم انقلاب تأمل كرد.
اظهار نظرها و اتخاذ مواضع تند نسبت به دولت و شخص رئیس جمهور در رسانه‌ها و صحن مجلس و همچنین پیگیری طرح استیضاح وزیر كار به دلیل یك انتصاب كاملاً قانونی از مهمترین موضوعات مجلس هشتم در روزهای پایانی عمرش است.”
محمدرضا میرتاج‌الدینی در این مصاحبه که تیتر ” دوست داشتیم پایان خوشی برای مجلس هشتم رقم بخورد” برای آن انتخاب شده، عنوان کرده است: ” انتظار ما این بود و هست كه با شروع سال جدید و در ماه‌های پایانی مجلس هشتم همه كارها در راستای رهنمودهای مقام معظم رهبری باشد و با تقویت رویكرد همگرایی، پایان خوشی برای مجلس هشتم رقم بخورد.
در عین حال اكنون مهمترین موضوع برای مجلس، بررسی بودجه سال ۹۱ است كه می‌تواند تمام وقت باقی‌مانده مجلس را به خود معطوف كند. […] روی آوردن به چالش ما را از راه اصلی و عمل به این رهنمودهای راهگشا دور می‌كند. استیضاح از برنامه‌هایی است كه باید به عنوان آخرین راهكار در نظر گرفته شود. استیضاح در شرایطی باید انجام شود كه راه دیگری وجود نداشته باشد…”
یکشنبه – وزیر استیضاح شود، مرتضوی ترفیع می‌گیرد!
اعتماد گزارش اصلی صفحه سیاست خود را به تایید و تكذیب‌‌های نامه احمدی‌نژاد به آیت‌الله شاهرودی اختصاص داده و با انتشار عکسی از علی لاریجانی و شاهرودی نوشته است: ” اینجا راهروی كناری ساختمان قدس مجمع تشخیص مصلحت نظام است.
آیت‌الله شاهرودی و علی لاریجانی به‌یقین حرفی مهم‌تر از مرتضوی و نامه گلایه‌گونه احمدی‌نژاد ندارند.
اعتماد: اینجا راهروی كناری ساختمان قدس مجمع تشخیص مصلحت نظام است. آیت‌الله شاهرودی و علی لاریجانی به‌یقین حرفی مهم‌تر از مرتضوی و نامه گلایه‌گونه احمدی‌نژاد ندارند
نامه‌یی كه دو روز پیش از سوی رییس‌جمهوری به دفتر آیت‌الله صادر شده و از او خواسته شده به علی لاریجانی پیغام برساند كه باید درباره استیضاح كوتاه بیایند و احتمالا آیت‌الله شاهرودی نخستین فرصت این پادرمیانی با لاریجانی را در همین فاصله پیش از آغاز جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام پیدا كرده است.
داور و متشاكی در تصویری كه دوربین‌ها دیروز شكار كردند، جمعند و شاید حرف از گلایه‌های رییس شاكی باشد.
تصویری با چهره نه‌چندان آرام علی لاریجانی و احتمالا تكرار همان دیالوگ‌هایی كه یك روز پیشتر به رسانه‌ها گفته بود “استیضاح وزیر كار به خاطر انتصاب مرتضوی ربطی به حدود اختیارات شورای حل اختلافی آیت‌الله ندارد و نمایندگان مختارند در حق استیضاح” و البته ابهام رسانه‌ها درباره موضع نهایی آیت‌الله شاهرودی. چرا كه وی از روز پنج‌شنبه تاكنون سكوت رسانه‌یی كرده و مشخص نیست چه موضعی درباره مرتضوی، مدیرعاملی تامین اجتماعی و نامه شكایت‌وارانه احمدی‌نژاد از مجلس دارد.”
همچنین به تکذیب نامه‌نگاری از سوی پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری اشاره شده و این که بسیاری از سایت‌های خبری این تكذیبیه را بیشتر تاكتیك رسانه‌ای دولت دانسته‌اند، هرچند رییس دفتر آیت‌الله شاهرودی نیز این نامه‌نگاری را تکذیب کرده است.
روزنامه تهران امروز هم در صفحه یک خود به موضوع ” تاریخچه نامه‌نگاری سران قوا به رهبر معظم انقلاب در زمان ریاست جمهوری احمدی‌نژاد” پرداخته و تیتر زده است:
“نامه هایی برای حل اختلاف” در این گزارش با اشاره به جایگاه “فصل‌الخطاب” رهبری مجموع نامه‌های ارسال شده از سوی مجلس و دولت به آیت‌الله خامنه‌ای را به این شرح فهرست کرده است:
۱۵ فروردین ۹۰ – نامه علی لاریجانی در اعتراض به اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها
۳۱ فروردین ۸۹ – نامه علی لاریجانی درباره تداخل مکرر وظایف مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی
سال ۸۹ – نامه علی لاریجانی با مضمون شکایت از دولت و وارد دانستن اشکالاتی بر رفتار آن
بهمن ۸۶ – نامه غلامعلی حدادعادل اختاف نظر دولت و مجلس بر سر تامین کسری اعتبار گازرسانی به روستا‌ها
تیر ۸۸ – نامه محمود احمدی‌نژاد در پاسخ به نامه رهبری در خصوص کناره‌گیری اسفندیار رحیم‌مشایی از معاونت رئیس جمهور
۱۴ اردیبهشت ۹۰ – نامه محمود احمدی‌نژاد درباره تشکیل وزارت ورزش و جوانان
سال ۸۹ – نامه محمود احمدی‌نژاد با مضمون شکایت از مجلس و وارد دانستن اشکالاتی بر رفتار آن.
تیتر یک روزنامه سیاست‌روز هم از این قرار است: ” آیا استیضاح وزیر كار به صلاح است؟” در این گزارش آمده است: ” این روزها در میان افكار عمومی چند شایعه مطرح است. از جمله اینكه گفته می‌شود رئیس‌جمهوری تصمیم دارد در صورت استیضاح و بركناری وزیر كار، سعید مرتضوی كه حضورش در تامین اجتماعی حاشیه ساز شده را به سرپرستی وزارتخانه فوق منصوب كند كه در این صورت هیچ اعتراضی به وی قابل طرح نخواهد بود.
از سوی دیگر برخی‌ها اتفاقات جلسه طرح سوال از رئیس‌جمهور و پاسخ های احمدی‌نژاد به مجلسیان را عامل اصلی این استیضاح می‌دانند.”
شرق: نخستین‌بار است كه رییس مجلس‌شورای‌اسلامی برای جلوگیری از یك اقدام رییس‌جمهوری ( اجرای فاز دوم قانون هدفمندی یارانه) خواستار اعمال اختیارات رهبری براساس اصل ۱۱۰ قانون‌اساسی شده است
تیتر یک شرق هم “جزییات نامه لاریجانی به رهبری” است و عنوان شده که ” این برای نخستین‌بار است كه رییس مجلس‌شورای‌اسلامی برای جلوگیری از یك اقدام رییس‌جمهوری خواستار اعمال اختیارات رهبری براساس اصل ۱۱۰ قانون‌اساسی شده است.”
در این گزارش همچنین یادآوری شده است: ” پیش از اجرای فاز دوم قانون هدفمندی یارانه اواخر دی‌ماه سال گذشته در پی وعده‌های رییس‌جمهور مبنی بر اجرای فاز دوم هدفمندی، رییس كمیسیون ویژه مجلس‌شورای‌اسلامی با تاكید بر اینكه ایجاد تعهد در اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها برای خزانه بدون آنكه منبع آن تامین شده باشد خلاف قانون و عقل است، به دولت هشدار داد در صورت ایجاد چنین تعهدی، این موضوع تعقیب قضایی خواهد شد. “
دوشنبه – مجلس و یک رای تاریخی
روزنامه اعتماد برای تیتر یک خود با اشاره به رای نیاوردن كلیات لایحه بودجه ۹۱ در كمیسیون تلفیق مجلس عبارت “اتفاق بی‌سابقه در تاریخ بودجه‌نویسی كشور” را انتخاب کرده است.
گزارش‌نویس اعتماد متذکر شده است که ” كمیسیون تلفیق عصر دیروز با ۱۹ رای مخالف و ۱۵ رای موافق و یک رای ممتنع به کلیات لایحه بودجه رای منفی داد. این لایحه ۵۱۰ هزار میلیارد تومانی كه اواخر بهمن ماه به مجلس تقدیم شد از همان ابتدا مورد انتقاد نمایندگان اصول‌گرایی مانند احمد توكلی و الیاس نادران و همچنین مصباحی‌مقدم – اقتصادخوانده‌های مجلس – قرار گرفت.”
تیتر یک روزنامه تهران امروز هم مرتبط با این خبر و ” دومین چالش اقتصادی مجلس با دولت” است.
روزنامه دنیای اقتصاد اما با درج تیتری کوچک در صفحه یک با عنوان “تردید مجلس درباره بودجه ۹۱” به استقبال این موضوع رفته است. شرق هم تیتر زده است:
” رد تاریخی” و با اشاره به اینکه چنین رخدادی در تاریخ یکصدساله بودجه‌نویسی ایران بی‌سابقه است نوشته است: “بودجه‌ای كه با “تقدیم” سرسازگاری نداشت، سر”تصویب” هم برنداشت.
كمیسیون تلفیق مجلس كلیات لایحه بودجه سال ۱۳۹۱را رد كرد؛ آن هم چه رد كردنی. كمتر از یك سوم اعضای كمیسیون تلفیق به لایحه بودجه سال ۱۳۹۱رای مثبت دادند تا یك “اولین” دیگر شكل بگیرد. اولین لایحه بودجه‌ای كه از دروازه كمیسیون تلفیق نگذشت و مهر “بازگشت خورد” بر پیشانی‌اش نشست؛ اتفاقی كه حتما در تاریخ بودجه‌نویسی كشور ثبت می‌شود؛ آن گونه كه تاخیرهای پیاپی دولت‌های نهم و دهم در ارایه لایحه‌های بودجه ثبت شده است؛ تاخیر‌هایی از یك ماه تا ۷۵ روز.”
روزنامه ایران در یکی از تیترهای صفحه یک خود از ” تبــانی در كمیسیون تلفیق مجلس برای رد كلیات بودجه” خبر داده بود و به نقل از موسی قربانی، عضو كمیسیون تلفیق نوشت: “معتقدم رأی‌گیری واقعی نیست و تبانی توسط رئیس كمیسیون و نایب رئیس انجام شد. رأی نیاوردن كلیات به آن معناست كه كشور نیازی به بودجه ندارد.” او معتقد بود رای نیاوردن کلیات بودجه هیچ منطقی ندارد.
سه‌شنبه – “مصلحت” و رهبری رای مجلس را برگرداندند
روز سه‌شنبه نیز تیترها از عوض شدن نظر مجلس خبر می‌داد. آفتاب یزد تیتر زده بود: “لاریجانی باز هم ناجی دولت” و اعتماد گزارش داده بود: ” ریش‌سفیدی رییس مجلس دیروز باعث شد تا كلیات لایحه بودجه سال ۹۱ كل كشور كه روز قبل از آن در رای‌گیری كمیسیون تلفیق رد شده بود، سرانجام تصویب شود.”
روزنامه جوان : اصلاح‌طلبان و رسانه‌هایشان در برابر موضوع رد و تصویب لایحه بودجه ۹۱ كه مسئله كوچكی هم نبود، بی‌كار ننشستند و به قدری به این موضوع پرداختند كه معلوم بود به دنبال صید ماهی از آب گل‌آلود می‌گردند
روزنامه جوان با تیتر “بودجه ۹۱، آزمون اصول‌گرایی” به این موضوع پرداخته و تاکید دارد که “مصلحت كلی فدای نفع جزئی نشد” گزارش‌نویس روزنامه منتسب به سپاه پاسداران معتقد بود: ” طبیعی است كه اختلاف اصول‌گرایان در شرایط فعلی، اولین بهره را نصیب اصلاح‌طلبان می‌كند.
به‌گونه‌ای‌كه آنان منتظر هر فرصتی هستند تا از كوچكترین اختلافات میان اصول‌گرایان، كوهی از اختلافات میان این طیف سیاسی را در رسانه‌های خود انتشار دهند.
بر همین اساس، اصلاح‌طلبان و رسانه‌هایشان در برابر موضوع رد و تصویب لایحه بودجه ۹۱ كه مسئله كوچكی هم نبود، بی‌كار ننشستند و به قدری به این موضوع پرداختند كه معلوم بود به دنبال صید ماهی از آب گل‌آلود می‌گردند. به‌راستی چرا باید كاری توسط اصول‌گرایان انجام شود كه با دست خود، بزرگترین سوژه‌های تخریبی را به رقبای خود دهند؟”
گزارش صفحه سیاست شرق هم تیتر “تجدید در عدد ۲۰ ” را بر پیشانی دارد و در گزارش سروش فرهادیان آمده بود: “نتیجه برگزاری جلسه رای‌گیری دوباره از کمیسیون تلفیق برای کلیات لایحه بودجه سال ۹۱ همانی شد که «مصلحت» است؛ باز هم رای‌گیری شد تا رای مثبت به کلیات لایحه بودجه سال ۹۱ اخذ شود. تجدیدی که باعث شد نمره کافی برای فرار از مردودی به کیسه لایحه بودجه ۵۱۰هزارمیلیارد تومانی سال ۹۱ ریخته شود؛ تجدیدی که ساده و از سر کم‌تلاشی به دست نیامد. دست رد کمیسیون تلفیق به کلیات لایحه بودجه، ۲۴ ساعت هم دوام نیاورد تا این اقدام تاریخ‌ساز تاریخی‌تر شود؛ تصمیمی که مجلس کمتر از یک روز بر آن ایستادگی کرد. اگر عصر یکشنبه ۱۹ عضو کمیسیون به لایحه «نه» گفتند صبح دوشنبه ۲۰ نفر ردیف شدند تا به آن «بله» بگویند؛ بله‌ای که هر چند در عدد ۲۰ ایستاد اما نتیجه‌اش مردودی نظر روز یکشنبه كمیسیونی بود كه باید عصاره نگاه كارشناسی مجلس باشد.
«مهر تایید شد» بر كلیات لایحه بودجه با جوهر «مهر باطل شد» نظر كمیسیون تلفیق خیس شد.{…} صبح روز گذشته اعضای كمیسیون تلفیق را فراخواندند تا جلسه عصر یكشنبه را تجدید كنند؛ جلسه‌ای برای رسیدن به «بله».
جلسه‌ای كه با وجود اعلام قبلی در ساعت هشت صبح رسمیت پیدا نكرد؛ چراكه تعداد كافی از۵۴ عضو کمیسیون برای به نصاب رسیدن حاضرنشدند.
رییس مجلس هم چاره کار را در این دید که شخصا به محل کمیسیون تلفیق برود تا همان‌گونه که جلسه‌های صحن علنی را به نصاب می‌رساند این جلسه را هم جمع‌وجور کند و به مخالفان لایحه بگوید ایراداتی در آن هست اما ردش را به «مصلحت» نمی‌داند. بعد هم دست به دامن گروه ۱+۵ شود و پای مذاكرات هسته‌ای را پیش بكشد و برای تایید كلیات لایحه بگوید كه «رهبری هم توصیه‌هایی در این رابطه كرده‌اند.»”
پنج‌شنبه – نمایندگان حواس ندارند!
مجلس در روز آخر هفته بار دیگر در صدر اخبار روزنامه‌ها قرار داشت. ابتکار تیتر زده بود: ” بازی رفت و برگشت مجلس با یک طرح” و تیتر شرق ” رای ژله‌ای نمایندگان” بود: “مجلس سه‌شنبه به دوفوریت طرح تغییر سوال از رییس‌جمهور رای مثبت داد، اما دیروز در دستور قرارگرفتن کلیات این طرح رای نیاورد ولی در پی نامه 50 نماینده، بررسی دوباره کلیات به جلسه آینده موکول شد.”
سروش فرهادیان – شرق : […] رییس مجلس شخصا به محل کمیسیون تلفیق رفت تا به مخالفان لایحه بگوید ایراداتی در آن هست اما ردش را به «مصلحت» نمی‌داند. بعد هم دست به دامن گروه ۱+۵ شود و پای مذاكرات هسته‌ای را پیش بكشد و برای تایید كلیات لایحه بگوید كه “رهبری هم توصیه‌هایی در این رابطه كرده‌اند”
در گزارش روزنامه اعتماد هم با عنوان ” دردسرهای پرت شدن حواس در مجلس” می‌خوانیم: “نمایندگان این روزها انگار حواس‌شان زیاد جمع نیست؛ به یك موضوع دو بار رای می‌دهند: یك بار می‌گویند نه، بعد پشیمان می‌شوند و می‌گویند آری.
دفعه اول متوجه نمی‌شوند موضوع جدی است و به طرحی رای نمی‌دهند؛ بعد كه می‌فهمند چه اتفاقی افتاده، تك ماده‌یی پیدا می‌كنند برای جبران و به همان موضوع رای می‌دهند تا جبران كنند حواس پرت‌شده‌شان را. موضوع برخورد با شوخی‌های یك رییس‌جمهور بود و طرح علی مطهری برای فرستادن پرونده رییس‌جمهورانی كه نمایندگان مجلس را جدی نگیرند، به قوه قضاییه.
یك روز پیشتر فوریت طرح ابداعی مطهری درباره طرح سوال از روسای جمهور در ایران تصویب شده بود، اما دیروز وقتی قرار بود كلیات طرح رای بیاورد، نمایندگان به قول خودشان حواس‌شان نبود كه این طرح، همان طرح معروف مطهری است و از كنارش با بی‌تفاوتی گذشتند و به‌همین‌راحتی تمام تلاش‌ها برای به نتیجه رسیدن این طرح منتفی شد؛ طرحی كه می‌گفت اگر یك رییس‌جمهور، مجلس و سوال‌هایش را در شش سوال جدی نگرفت باید استیضاحش هم كرد.
وقتی نمایندگان فهمیدند چه اشتباهی كردند سریع دست‌به‌كار شدند و دوباره طرح را از اول به جریان انداختند تا دوباره آجربه‌آجر روی هم بچینند بنایی را كه خودشان، نه نمایندگان دولتی تخریبش كرده بودند.
حامیان احمدی‌نژاد به همین دلیل شادی‌شان پابرجا نماند؛ همین كه آمدند خوشحال شوند از اینكه نجنگیده بازی را از مطهری بردند، مطهری ۴۹ نفر را جور كرد كه بیایند و بگویند آقایان از اول دوباره شروع كنیم بازی را؛ و همین شد كه جدلی دوباره بین امثال رسایی و كوچك‌زاده و آن طرف لاریجانی كه همچنان مدافع مجلس است شروع شد.”