قله‌های مرتفع ایران با افزایش بی‌سابقه دما روبه‌رو شده‌اند. قله دماوند نیز بخشی از یخچال‌های طبیعی خود را در تابستان سال جاری از دست داده. اما زنگ خطر برای دماوند ذوب بزرگ‌ترین یخچال‌های طبیعی در ارتفاعات بیش از۴۰۰۰ متر است.
اینفوگرافی زیر افزایش دمایی را که در بلندترین قله ایران رخ می‌دهد، به تصویر می‌کشد.
نمودارهای بالا تغییرات دما و میزان رطوبت نسبی قله دماوند از ابتدای سال جاری (چپ) و گرم‌ترین ماه تابستان، تیر ۹۷ (راست) را نمایش می دهند. این آمارها افزایش بی‌سابقه متوسط دمای قله دماوند (بالای صفر) در ماه های تیر و مرداد را به وضوح نشان می‌دهد.
«دیو سپید» یخ ندارد
در ماه‌های تیر و مرداد دمای استان مازندران ۳,۵ درجه سانتی‌گراد گرم‌تر از متوسط سالیان گذشته بوده است.
همچنین در سال جاری دمای قله دماوند به رقم بی سابقه بالای ۷ درجه سانتی گراد رسید. با ذوب یخچال‌های طبیعی این قله شاهد سیلابی شدن مناطق اطراف دماوند بودیم.
چند تن از کوهنوردان حرفه ای ایران در گفتگو با زمانه از مشاهدات خود در صعود شهریور ۹۶ به دماوند از مسیر شمال- شمال شرق و آب شدن میزان قابل توجهی از یخچال دوبی سل و دیگر یخچال‌های عمده نواحی قله دماوند گفتند.
به گفته آنها افزایش دما و کاهش باران در چند سال در میزان پوشش برفی ارتفاعات تاثیر عمده داشته که در عکس های قله دماوند از قله‌های همجوار مشهود است.
علت احتمالی چیست؟
دو علت احتمالی برای این پدیده در قله دماوند ذکر شده: فعالیت آتش‌فشانی این قله خفته، یا تغییرات اقلیمی به دلیل گرمایش زمین.
به گفته جلیل قلمقاش، زمین‌شناس و دانشیار پژوهشکده علوم زمین، «برای فعال شدن آتشفشان دماوند چندین پارامتر را باید مورد بررسی و توجه قرار داد، مواردی از جمله تغییرات سطح زمین، افزایش دمای آب چشمه‌ها، افزایش خروج گاز از دهانه آتشفشان و رخداد زمین‌لرزه. خوشبختانه تاکنون هیچکدام از این عوامل در آتشفشان دماوند مشاهده و ثبت نشده است.»
فعال نشدن آتشفشان خفته دماوند خبر خوشی برای ساکنان شهرهای اطراف آن است، اما از سوی دیگر نشان می‌دهد که تنها علت منطقی ذوب یخچال‌های قله دماوند با چنین نرخ سریعی و بر اساس داده‌های موجود، افزایش دمای بی‌سابقه قله به سبب تغییرات اقلیمی است.
گرمایش زمین عاملی انسانی دارد: تولید و انتشار گازهای گلخانه‌ای پس از انقلاب صنعتی.
- درباره تأثیرات تغییرات اقلیمی ناشی از این روند بیشتر بخوانید: آیا آخرالزمان محیط زیستی تا ۲۰۴۰ سر خواهد رسید؟
ایران هنوز معاهده اقلیمی پاریس برای مبارزه با گرمایش زمین را رسماً به تصویب نرسانده و دو وزیر نفت و امور خارجه درخواست الحاق هرچه‌سریع‌تر ایران به این معاهده را دارند.
دلایل بیژن نامدار زنگنه و محمدجواد ظریف سیاسی است. ایران اما همین حالا در حال مشاهده اثرات سوء تغییرات اقلیمی است. ذوب‌شدن یخ‌ها یکی از این اثرات است و دانشمندان تاکنون بارها نسبت به آن هشدار داده‌اند.
- درباره ذوب یخ‌ها بیشتر بخوانید: چرا یخسار‌های عظیم حرکت می‌کنند؟
- درباره تعهدات دولت‌ها از جمله ایران برای مقابله با گرمایش زمین بیشتر بخوانید: تغییرات اقلیمی ــ دولت‌ها تعهد ناچیزی به مبارزه با گرمایش زمین دارند
“ایران هنوز معاهده اقلیمی پاریس برای مبارزه با گرمایش زمین را رسماً به تصویب نرسانده و دو وزیر نفت و امور خارجه درخواست الحاق هرچه‌سریع‌تر ایران به این معاهده را دارند.”
جهت دهی مقاله در آخر کار مشخص شد. چرا وقتی آمریکا از این معاهده خارج شده ایران باید در اون باقی بمونه؟ اونم وقتی که ایران نقش خیلی کمی در تولید گازهای گلخانه ای در سطح جهانی داره؟
vhs / 24 November 2018
پاسخ به vhs
“جهت دهی مقاله در آخر کار مشخص شد.”
بیان حقایق جهت دهی نیست. مقاله دربارۀ دماوند واقع در کشور ایران هست و مردم ایران را تحت تاثیر قرار می دهد بنابراین نکتۀ پایانی هم طبیعتا باید دربارۀ عملکرد مقامات ایرانی باشد.
“چرا وقتی آمریکا از این معاهده خارج شده ایران باید در اون باقی بمونه؟”
آمریکا اشتباه کرده و کشور دیگری نباید این اشتباه رو بکند.
“اونم وقتی که ایران نقش خیلی کمی در تولید گازهای گلخانه ای در سطح جهانی داره؟”
صنایع ایران مثل همۀ کشورهای دیگر در تولید تولید گازهای گلخانه ای نقش دارد، حتی اگر کمتر، این وظیفۀ انسانی ما و تعهد ما نسبت به آیندگان هست. همۀ کشورهای دنیا خریدار اون چیزهایی هستند که توسط کشورهای صنعتی تولید می شود بنابراین یک رابطۀ غیرمستقیم هم وجود دارد.
شاهین / 24 November 2018