سالانه حدود صدهزار افغان دست به دامن شیوه‌ای از ترانزیت برای انتقال از افغانستان به ایران می‌شوند که با خطرات جانی بسیاری همراه است. در رسانه‌های ایران، از این شیوه با نام تحقیرآمیز «افغانی‌کشی» یاد می‌شود؛ کسب‌و‌کاری پرسود برای جوان‌های بیکار در ایران.
به گزارش خبرگزاری دولتی دانشجویان ایران (ایسنا)، بسیاری از افغان‌هایی که به این روش وارد ایران می‌شوند، جان خود را در حوادث جاده‌ای از دست می‌دهند.
شماری از رانندگان ایرانی در خودروهای پژو ۴۰۵ یا زانتیای خود حدود ۱۳ شهروند افغانستان را جاسازی می‌کنند تا آنها را از مرزهای جنوب شرقی کشور و پاسگاه‌های بین شهری عبور دهند و به مقصدشان در ایران برسانند. مقصد نهایی بسیاری از افغان‌های واردشده به ایران تهران یا ترکیه است.
بر اساس این گزارش، بسیاری از حوادث جاده‌ای منجر به فوت مهاجران به دلیل بی‌احتیاطی قاچاقچیان، سرعت بالای آنها و ترفندها و ویراژهایشان برای فرار از ماموران انتظامی و امنیتی است.
تنها در سال ۹۴ در استان کرمان ۱۰۰ شهروند افغانستان در جاده‌های این استان جان داده اند. بخشی از آمار تصادفات جاده‌ای این استان نیز مربوط به «افغانی‌کش‌ها» است.
اردیبهشت ۱۳۹۵، تیراندازی به یک کامیونت حامل مهاجران افغان در کرمان دست‌کم شش کشته و ۱۸ زخمی بر جا گذاشت.
حوادث مشابه آن نیز بارها تکرار شده‌اند.
برخی از مسئولان استان کرمان هشدار داده اند که قوانین مقابله با قاچاق انسان بازدارندگی لازم برای مقابله با این پدیده را ندارد.
این در حالی است که به گفته حسین رضایی، رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح استان کرمان، اطلاق قاچاق انسان بر حاملان شهروندان افغان منطبق با قانون نیست و قاچاق انسان شامل موارد خاصی می‌شود که در خصوص انتقال مهاجران افغان صحیح نیست. از این رو تیراندازی نیروهای مسلح برای جلوگیری از حرکت آنها غیرقانونی است و مشمول ماده ششم قانون به‌کارگیری اسلحه نمی‌شود.
ماده ششم قانون به‌کارگیری اسلحه، تیراندازی به وسایل نقلیه به منظور متوقف ساختن آنها را تنها در موارد خاصی مجاز می‌داند. یکی از موارد این است که وسیله نقلیه بنا به دلایل معتبر و اطلاعات موثق حامل افراد متواری باشد.
چه کسانی مهاجران افغان را به شکل غیرمجاز جابه‌جا می‌کنند؟
به گزارش ایسنا، جوان‌های برخی شهرهای جنوبی و شرقی کشور به دلیل فقر و بیکاری در این مناطق به ترانزیت انسان روی می‌آورند و از این کار درآمد خوبی کسب می‌کنند.
یکی از قاچاقچیان به خبرنگار ایسنا گفته است که قاچاق‌برها معمولاً افراد شناخته شده‌ای هستند و شماره تلفن آنها نیز به راحتی در دسترس افغان‌هایی است که در صددِ عبور از مرز پرخطر ایران و افغانستان هستند.
افغان‌هایی که سالم به مقصد می‌رسند تمامی درآمد یک ماهه اول خود را به قاچاقچیان انسان پرداخت می‌کنند. میزان پرداختی برای انتقال از مرزهای جنوب شرقی تا تهران از یک میلیون و هشتصدهزار تومان تا دو میلیون و پانصد هزار تومان متغیر است.
کمتر کسی از پرداخت بدهی خود به قاچاقچیان انسان طفره می‌رود، زیرا در صورت استرداد فرد نخواهد توانست بار دیگر به این روش از مرز عبور کند.
ترانزیت انسان یک شغل پرخطر زیرزمینی با درآمد نسبتاً بالا است. به طور مثال در استان یزد که یکی از مقاصد اتباع افغان است تعدادی از جوانان به این کار روی آورده اند. مخصوصاً افرادی در شهرستان مهریز جذب فعالیت قاچاق‌بری شده اند و افغان‌ها را از پاسگاه پلیس شهید مدنی به یزد منتقل می‌کنند و گاه حتی در یک شب ۵۰۰ هزار تومان عایدی دارند.
کاهش ورود افغان‌ها به ایران
آمار دقیقی از تعداد افغان‌های ساکن ایران در دست نیست. جمعیت آنها از ۱,۵ میلیون تا سه میلیون تخمین زده می‌شود. در این میان تنها حدود ۶۰۰ هزار نفر کارت پناهندگی آمایش دارند.
به گفته رضا زارع‌زاده، مدیر کل اتباع و مهاجرین خارجی استان یزد علاوه بر قوانین بازدارنده که هزینه‌ی قاچاق‌بری را بالا می‌برد و جلوی چنین فعالیت‌هایی را می‌گیرد، کاهش نرخ ارز و شرایط اقتصادی ایران باعث کاهش مهاجرت افغان‌ها به ایران شده است.
هدف بسیاری از افغان‌ها از ورود به ایران کار کردن در بخش‌های ساختمانی و تولیدی کشور است که به نیروی کار نیاز دارد. در حال حاضر حدود ۱۰ درصد جمعیت استان یزد را اتباع افغان تشکیل می‌دهند، زیرا به دلیل وجود کوره‌های آجرپزی، گلخانه‌ها و سایر فرصتهای شغلی در این استان به نیروی کار بیشتری نیاز است.
بر اساس گزارش ایسنا، مسئولان در ایران می‌توانند تمهیدات ساده‌تر و انسانی‌تری برای مقابله با افغانی‌کشی به کار گیرند تا جلوی تلف شدن جان و مال مهاجران را بگیرد و از حوادث و خطرات جاده ای برای شهروندان ایرانی و افغان جلوگیری کند.
به عنوان مثال می‌توان به مهاجران دارنده کارت شناسایی در مرز ورودی اجازه ورود داد تا مدیریت جمعیت و ورود و خروج به کشور نیز به درستی و با کنترل مسئولین صورت بگیرد.
احمد محمدی‌فر، مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور ایران شنبه دوم تیر در گفت‌و‌گو با ایسنا ادعا کرده بود که تهران برای آسان‌ترکردن ورود قانونی شهروندان افغانستان به ایران در حال مذاکره با کابل است.
به ادعای او، نیمی از سه میلیون مهاجر افغان در ایران، به صورت «غیرمجاز» حضور دارند. مهاجران افغانستانی در ایران با تبعیض نظام‌مند مواجهند.