ساعاتی پس از پایان دیدار ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان در سوچی بر سر مسئله ادلب، محمدجواد ظریف در صفحه توئیتر خود از توافق مسکو و آنکارا استقبال کرد و سپس در جمع خبرنگاران گفت تلاش ایران از ابتدا این بود که در ادلب جنگ صورت نگیرد.
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران سه‌شنبه ۱۸ سپتامبر / ۲۷ شهریور درباره توافقات به دست آمده میان رهبران ترکیه و روسیه درباره ادلب، در صفحه توئیتر خود نوشت: «دیپلماسی مسئولانه در هفته‌های اخیر، در ادامه دیدارهای من از آنکارا و دمشق، نشست ایران و روسیه و ترکیه در تهران و نشست سوچی موجب شد که با تعهد جدی در مبارزه با ترور افراط گرایی از وقوع جنگ در ادلب جلوگیری شود. ظریف در پایان افزود: «دیپلماسی عمل می‌کند.»
Intensive responsible diplomacy over the last few weeks-pursued in my visits to Ankara & Damascus, followed by the Iran-Russia-Turkey Summit in Tehran and the meeting is Sochi-is succeeding to avert war in #Idlib with a firm commitment to fight extremist terror. Diplomacy works.
— Javad Zarif (@JZarif) 18. September 2018
ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان، رؤسای جمهور روسیه و ترکیه روز گذشته، دوشنبه ۱۷ سپتامبر / ۲۶ شهریور در سوچی بر سر ایجاد یک منطقه حائل به وسعت ۱۵ تا ۲۰ کیلومتر در استان ادلب توافق کردند. پوتین اعلام کرد که این منطقه غیرنظامی حائل میان نیروهای ارتش سوریه و شبه‌نظامیان مسلح می‌بایست از ۱۵ اکتبر / ۲۳ مهر ایجاد شود و کنترل آن با نظامیان ترکیه و روسیه خواهد بود. همچنین تا ۱۰ اکتبر / ۱۸ مهر منطقه باید از سلاح‌های سنگین، تانک‌ها، موشک‌اندازها و تسلیحات سنگین تمام گروه‌های مسلح خالی شود.
دولت سوریه روز سه‌شنبه از توافق روسیه و ترکیه برای ایجاد منطقه غیرنظامی حائل در استان ادلب، استقبال کرد و اظهار امیدواری کرد که «جنگ علیه تروریسم» را تا «آزادی کشور» ادامه دهد.
خبرگزاری دولتی سانا سوریه به‌نقل از یک مقام وزارت امور خارجه این کشور نوشت: «این توافق‌نامه نتیجه مذاکرات فشرده میان سوریه و روسیه است. (…) دولت اعلام می‌کند که تا زمانی که آخرین مترمربع سرزمین سوریه آزاد نشده به جنگ با تروریسم ادامه می‌دهد، چه از طریق عملیات نظامی و چه توافق و آشتی محلی.»
یحیی عریدی، سخنگوی کمیسیون مخالفان سوری، نیز این توافقات را در مسیر دستیابی به صلح دانسته است.
محمدجواد ظریف همچنین صبح سه‌شنبه به خبرنگاران گفت: «تمام تلاش ما از ابتدا این بود که در ادلب جنگ صورت نگیرد و مبارزه با تروریسم و پاک‌سازی سوریه از تروریست‌ها بدون درگیری و تلفات انجام شود.»
وزیر خارجه ایران گفت این کار را در سفر خود به آنکارا و بعد دمشق نیز دنبال کرده است.
به‌گفته ظریف در مذاکرات رؤسای جمهور ایران، روسیه و ترکیه در تهران نیز بحث‌هایی در این‌باره شد. او افزود: «محورهایی که روز دوشنبه نیز مورد توافق اولیه روسیه و ترکیه قرار گرفت همان محورهایی است که قبلاً بحث و دنبال کردیم یعنی این‌که بتوانیم ادلب را از حضور تروریست‌ها خارج کنیم، بدون این‌که درواقع تأثیری بر زندگی مردم گذاشته شود.»
او اظهار امیدواری کرد که با مذاکرات بیشتر «حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه، مقابله با تروریست‌ها و حفظ و جان غیرنظامیان و مردم سوریه» تأمین شود.
ظریف در پاسخ به این سئوال که آیا با ایران درباره توافق اخیر روسیه و ترکیه بر سر ادلب مشورت شده، گفت: «بله. ایران در مرکز مشورت‌ها همیشه قرار داشته است.»
خبرگزاری فارس به‌نقل از دیپلمات‌های روس نوشته است که توافق پوتین و اردوغان مرحله سومی هم دارد و آن این‌که، پس از آن‌که همه سلاح‌های سنگین گروه‌های مسلح تحویل گرفته شد و از مناطق غیرنظامی دور شدند، «نهادهای دولتی سوریه پیش از پایان سال جاری میلادی در ادلب فعالیت خود را آغاز خواهند کرد».
بدین ترتیب به‌نظر می‌رسد که تقریباً همه طرف‌های درگیری در سوریه یا دست‌کم بخش بزرگی از آن‌ها با تصمیمات پوتین و اردوغان در سوچی موافق هستند.
در نشست تهران رؤسای جمهور روسیه، ایران و ترکیه نتوانستند موضع مشترکی در قبال آتش‌بس در ادلب بگیرند. پیش از این نیز دیدار پوتین و اردوغان به‌عنوان «دور زدن ایران» در مذاکرات مربوط به سوریه قلمداد می‌شد.
بیشتر بخوانید: