از آغاز اعتراضها به «فساد و بیکفایتی» دولت در عراق شش روز میگذرد. معترضان جمعه ۱۳ ژوئیه / ۲۲ تیر در پنجمین روز این اعتراضات در چندین شهر شیعهنشین از جمله شهرهای نجف و کربلا به خیابان ریختند. قطع آب و برق که پس از اقدامات ایران در مسدودکردن جریان رودخانهها و توقف صادرات برق رخ داده، یک عامل اصلی نارضایتی است. علی سیستانی، مرجع تقلید بزرگ شیعیان عراق از اعتراضها حمایت کرده است.
صدها عراقی معترض جمعه با ورود به فرودگاه نجف، رفتوآمد هوایی از این شهر را مختل کردند. دو مقام فرودگاه به خبرگزاری «رویترز» گفته اند که صدها تظاهرکننده وارد سالن اصلی فرودگاه شدند و از آنجا به سمت رمپ فرودگاه، محوطه پارک و بارگیری هواپیماها رفتند. به گفته شاهدان عینی، نیروهای امنیتی به معترضان اجازه دادند که وارد ساختمان اصلی فرودگاه شوند. این اعتراضها جمعهشب پایان گرفت و پروازها از سر گرفته شدند. هرچند پلیس نجف در همه مناطق این استان مقررات منع آمد و شد وضع کرده است.
همزمان در بصره، کربلا، ناصریه، نجف و عماره نیز اعتراضهای مشابهی برگزار شده است. مردم به خدمات عمومی ناچیز و بیکیفیت دولت، افزایش بیکاری و فساد حکومتی معترضند. بیآبی و خشکسالی و قطعی برق به نارضایتیها دامن زده است.
اعتراضها شش روز پیش از شهر نفتخیز بصره آغاز شد. معترضان جمعه مسیرهای منتهی به بندر تجاری ام قصر را مسدود کردند. پایانه ام قصر تعطیل شد و کامیونها راهی برای عبور نیافتند. مسئولان بندر کارگران را به خانه فرستادند.
حیدر عبادی، نخستوزیر عراق به بصره رفته بود تا برای فرونشاندن اعتراضها چارهای بیندشید. هیأت وزیران عراق در بیانیهای وعده داد که به مطالبات معترضان رسیدگی کند.
آیتالله علی سیستانی نیز با معترضان اعلام همبستگی کرده و گفته است که آنها با «فقدان شدید خدمات عمومی» همچون برق در گرمای سوزان تابستان عراق مواجهند. دستیار او در خطبههای نماز جمعه که زنده از تلویزیون پخش میشد، به نقل از آیتالله ادامه داد:
«ما تنها میتوانیم در کنار شهروندان عزیزمان و در راستای مطالبههای آنها بایستیم زیرا رنج عظیمشان را درک میکنیم.»
سیاستمداران عراقی در حالی باید جوابگوی مطالبات معترضان باشند که هنوز پس از انتخابات ۱۲ مه موفق به تشکیل دولت ائتلافی نشدهاند.
ائتلاف «سائرون» به رهبری مقتدی صدر با شعارهای ملیگرایانه و مخالفت با دخالت ایران و آمریکا در عراق رأی نخست را در انتخابات پارلمانی به دست آورد. ائتلاف «فتح» به رهبری هادی عامری، فرمانده سپاه بدر و از نزدیکان قاسم سلیمانی نیز دوم شد.
در عماره، پایتخت استان میسان معترضان خشمگین به ساختمانهای متعلق به حزب دعوت اسلامی (دعوه) به ریاست عبادی و دبیرکلی نوری مالکی، و سازمان شبهنظامی بدر به رهبری عامری سنگ پرتاب کردند. آنها با نیروهای امنیتی نیز درگیر شدند.
به گزارش رسانههای ایرانی، اعتراضهای عراق تا کنون در میسان یک کشته و ۲۸ مجروح برجای گذاشته. ۲۲ مجروح از نیروهای امنیتی بودند.
ایران در هفتههای گذشته جریان آب ۴۲ رود به عراق و صادرات برق به این کشور را قطع کرده است. قطع برق وارداتی ایران به خاموشیهای طولانی در استانهای بصره، میسان و ذیقار انجامیده است.
مقتدی صدر، روحانی شیعی که در اتئلاف با حزب کمونیست و برخی گروههای دیگر سکولار پیروز انتخابات پارلمانی عراق شد، یکماه پیش «به طور ضمنی» در خصوص ایجاد بحران آب و برق از سوی ایران هشدار داده بود. او در بیانیهای رسمی نوشته بود:
«من نمی گذارم برخی کشورهای منطقه به خاطر پیروزی من در انتخابات از مردم عراق انتقام بگیرند. من مطمئنم که گرفتن آب و برق از مردم باعث نمیشود آنها به زانو در بیایند».
پیش از انتخابات پارلمانی عراق، علی اکبر ولایتی، مشاور رهبر ایران با اشاره ضمنی به ائتلاف سائرون گفته بود جمهوری اسلامی نمیگذارد عراق به دست کمونیستها و لیبرالها بیفتد.