محمد‌جواد ظریف وعده داد اروپایی‌ها خرید نفت را تضمین می‌کنند و عباس عراقچی هم اعلام کرد بسته پیشنهادی اروپایی‌ها برای حفظ برجام تا ۱۰ روز آینده آماده خواهد شد. اظهارات وزیر امور خارجه ایران و معاونش در واقع پاسخی به جمع‌بندی و اظهارات اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس است که گفته بودند «اروپایی‌ها هنوز تضمینی برای حفظ برجام نداده‌اند».
عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت خارجه یکشنبه ۴ تیرماه در نهمین جشنواره تجلیل از کار آفرینان گفته «مذاکرات فشرده‌ای با اروپایی‌ها برای تدوین بسته پیشنهادی راه حل حفظ برجام در جریان است و امیدواریم این بسته حداکثر طی ده روز اینده به ایران ارائه شود.»
پس از خروج آمریکا از برجام، حسن روحانی، رئیس‌جمهوری پس از خروج آمریکا از برجام مهلتی به اروپا داد تا با حمایت از برجام این توافق را زنده نگه دارد. بعدتر شماری از مقامات دولتی ایران از ضرب الاجلی ۶۰ روزه به اروپا خبر دادند.
اما بنابر جمع‌بندی روز گذشته کمیسیون امنیت ملی، اروپایی‌ها هنوز تضمین لازم درباره جبران خسارات ناشی از خروج آمریکا از برجام را ارائه نکرده‌اند. حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، یک عضو کمیسیون امنیت ملی نیز گفت دولت وعده داده بود اروپا برای باقی‌ماندن ایران در برجام یک بسته پیشنهادی ارائه خواهد کرد، اما از این بسته خبری نشده است.
اکنون عباس عراقچی ابراز امیدواری کرده که راهکار عملی اروپایی‌ها تا اخر ماه ژوئن یعنی شش روز دیگر ارائه شود. با این حالی او وضعیت مذاکره با اروپایی‌های را اینچنین توصیف کرد: «نه ناامیدکننده است ونه می‌توان به آن امیدوار بود».
او بار دیگر تصمیم ایران به ماندن در برجام را «منوط به اراده طرف‌ها و تصمیم آن‌ها برای تامین خواسته‌های ایران» دانست. این دیپلمات ارشد ایرانی پیش از این از اروپا خواسته بود با ایجاد یک شبکه بانکی، فروش و واریز پول نفت ایران را تضمین کنند. تراکنش‌های مالی و ساز و کارهای بانکی اما همچنان یک مانع بزرگ برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های اروپایی در ایران است.
به گفته عراقچی «صنعت حمل و نقل، و کشتی‌رانی و مسئله هواپیماها» از دیگر خواسته‌های ایران از طرف اروپایی است.
اما مسئله مهم‌تر ایران پس از خروج ایالات متحده از برجام و اعمال دور تازه تحریم‌ها، فروش نفت است؛ موضوعی که امروز محمد جواد ظریف، مقام ارشد تیم مذاکرات هسته‌ای ایران درباره آن ابراز خوشبینی کرده.
وزیر خارجه ایران یکشنبه سوم تیرماه، در دیدار با اعضا و فعالان اتاق بازرگانی ایران گفته «اروپایی‌ها می‌گویند که تضمین می‌کنیم که نفت شما خریده می‌شود».
این صحبت‌های ظریف خلاف گفته‌های بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران است. زنگنه جمعه ۲۲ ژوئن / اول تیر پس از نشست اعضای اوپک در گفت‌و‌گویی اختصاصی با شبکه خبری «بلومبرگ»، در پاسخ به این سوال که «آیا شرکای اروپایی شما برای خرید نفت شما تضمین داده‌اند؟» به این پاسخ اکتفا کرد: «ما به دنبال مشتری‌های جدید هستیم». زنگنه پیشبینی کرده بود که مشتریان نفت ایران نخواهند توانست از ایالات متحده معافیت بگیرند و به همین دلیل تهران به دنبال راه‌های جدید فروش نفت است.
تهران هشدار داده که در صورت دست‌نیافتن به تضمین‌های عملی غنی‌سازی اورانیوم را از سر می‌گیرد. علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی نیز برای باقی‌ماندن در برجام چندین شرط، از جمله تضمین فروش نفت ایران را در برابر اروپا قرار داده است.
در روزهای گذشته، شماری از مقام‌های ارشد دولتی از جمله عباس عراقچی، معاون وزارت خارجه و علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در اظهاراتی جداگانه از طرف اروپایی خواستند برای حفظ برجام و ارائه تضمین‌های لازم به ایران تلاش بیشتری کنند.
دو روز پیش، ۳۱ خرداد اتحادیه وعده داد که در قبال حفظ برجام ۱۰۰ شرکت کوچک و متوسط در ایران سرمایه گذاری خواهند کرد.
عباس عراقچی نیز در اظهارات شب گذشته خود گفته بود «یکی از ایده‌هایی که وجود دارد کار با شرکت‌های کوچک و متوسط است، اروپایی‌ها برای کار با ایران روی بنگاه‌های کوچک و متوسط متمرکز شده‌اند». اما حشمت‌الله فلاحت پیشه، دیگر عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس رابطه تجاری با «شرکت‌های متوسط و خرد اروپایی» را بی‌اهمیت خوانده بود.
سران کشورهای عضو اتحادیه اروپا ۲۶ اردیبهشت/ ۱۶ مه در اجلاس صوفیه توافق کرده بودند که با وجود خروج آمریکا از برجام، به تعهدات خود در توافق هسته‌ای با ایران عمل کنند. اتحادیه اروپا راهکارهایی نیز برای مقابله با تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران پیشبینی کرده است، از جمله بازگرداندن قانون «مقررات مقابله‌ای» که در نوامبر ۱۹۹۶ در جریان مناقشه بر سر تحریم ایران، کوبا و لیبی به تصویب پارلمان اروپا رسید. این قانون رعایت تحریم‌های آمریکا علیه ایران را برای شرکت‌های اروپایی ممنوع می‌کند. هرچند ایران منتظر راهکارهایی روشن‌تر و عملی‌تر است.