روسیه همچنان بر دروغ بودن حمله شیمیایی به دوما در سوریه پای می‌فشرد. سرگئی لاوروف می‌گوید همه این ماجرا «نمایشی» از سوی «دستگاه‌های اطلاعاتی یک کشور روسیه‌ستیز» است و بازرسان روسی هیچ نشانه‌ای از حمله شیمیایی نیافته‌اند.
به‌گزارش خبرگزاری فرانسه، سرگئی لاوروف جمعه ۱۳ آوریل / ۲۴ فروردین گفت: «ما شواهد غیرقابل انکاری در دست داریم که نشان می‌دهند این (حمله شیمیایی به دوما) نمایش جدید دستگاه‌های اطلاعاتی یک کشور است که در حال حاضر در خط مقدم کارزار روسیه‌ستیزی قرار دارد.»
وزیر خارجه روسیه نامی از این کشور نبرد.
منطق استفاده از سلاح شیمیایی در جنگ سوریه
مگر رژیم اسد دیوانه است که سلاح شیمیایی به کار برد، آن هم برای اینکه عده‌ای از جمله کودکان را بکشد، در حالی که می‌داند با این کار وضع خودش بدتر می‌شود؟اگر نخستین جرقه برای آغاز انقلاب تونس، خودسوزی یک دستفروش جوان بود، جرقه آغازین انقلاب سوریه دستگیری و شکنجه ۱۵ نوجوان یک مدرسه در شهر درعا بود.یک اقلیت کوچک برای تضمین ادامه بقایش، بختی جز استفاده از ابزار‌های نامتعارف و به‌کارگیری دقیق و مؤثر از عنصر «هراس» ندارد.موقعیت نظامی ارتش سوریه بر خلاف افت و خیز‌های مکرر و موقت در این شش سال، به هیچ وجه برای رژیم امیدوارکننده نیست.در فقدان امکان پیروزی نظامی در جنگی که حالا از جنگ جهانی دوم هم درازتر می‌شود، دولت اسد ناگزیر به استفاده از انواع روش‌های غیرمتعارف است تا بتواند سلطه وحشت را دوباره بر تمام مناطق سوریه حاکم کند. استفاده از انواع سلاح‌های شیمیایی، بمبهای آتش‌زا، بمبهای ممنوعه خوشه‌ای، از جمله این روش‌ها هستند.در میان اسناد حمله شیمیایی سال ۲۰۱۳ به غوطه، شنود دستگاه اطلاعاتی آلمان از تلفن سفارت ایران هم وجود دارد. وقتی یک عضو عالی‌رتبه حزب‌الله لبنان با دیپلمات‌های ایرانی تماس می‌گیرد و ضمن تأیید عاملیت رژیم اسد، استفاده از سلاح شیمیایی را یک اشتباه محض می‌خواند و آن را به «اعصاب به هم ریخته» بشار اسد نسبت می‌دهد.«افکار عمومی» هم نقش تعیین‌کننده‌ای در واقعیت‌های جنگ سوریه بازی نکرده است. عامل محبوبیت و مشروعیت، در معادلات دولت اسد تأثیری ندارد.سید حامد هاشمیآیا ارتش سوریه می‌تواند منطقی برای استفاده از سلاح شیمیایی داشته باشد؟ |
نخستین بار امدادگران کلاه‌سفید سوریه شامگاه شنبه ۷ آوریل / ۱۸ فروردین گزارش دادند که در اثر حمله شیمیایی به اطراف این شهر دست‌کم ۶۰ غیرنظامی جان باخته و بیش از ۱۰۰۰ نفر زخمی شده‌اند. برخی از خبرگزاری‌ها شمار کشته‌شدگان را بیش از ۸۵ نفر عنوان کرده‌اند. با انتشار این گزارش‌ها بحران سوریه وارد مرحله تازه‌ای شد. کشورهای غربی رژیم بشار اسد را عامل این حمله می‌دانند اما روسیه، سوریه و ایران آن را دروغ خوانده‌اند. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا از حمله موشکی قریب‌الوقوع ایالات متحده به سوریه خبر داد و فرانسه و بریتانیا نیز با این گزینه مخالفتی نکردند.
روز چهارشنبه ارتش روسیه کلاه‌سفیدها را متهم کرد که «در مقابل دوربین‌ها نمایش حمله شیمیایی به غیرنظامیان دوما را به‌اجرا در آورده‌اند».
سرگئی لاوروف در کنفرانس خبری روز جمعه یادآوردی کرد که بازرسان سازمان منع سلاح‌های شیمیایی در راه‌اند تا به سوریه بروند. او گفت: «آن‌ها باید فردا صبح به دمشق برسند و ما انتظار داریم که بلافاصله به دوما بروند، جایی که متخصصان ما با بازرسی محل استفاده از سلاح‌های شیمیایی مانند کلر یا هر چیز دیگری را تأیید نکرده‌اند.»
او واشنگتن را فراخواند تا همراه با روسیه از «روش دیپلماسی که ضرب‌الاعجل و تهدید را شامل نمی‌شود» پیروی کند.
لاوروف با اشاره به وضعیت مشابهی که در لیبی و عراق اتفاق افتاد هشدار داد و گفت حتی اقداماتی ناچیزتر از آن‌ها «موجب موج جدیدی از پناهجویان در اروپا و تحولات دیگر می‌شود که نه ما و نه شرکای اروپایی ما نیازی به آن نداریم».
وزیر خارجه روسیه به‌طور تلویحی به آمریکا اشاره کرد و افزود این موج پناهجویان می‌تواند «به آن‌هایی که توسط اقیانوس‌ها محافظت می‌شوند نیز برسد، کسانی که قصد دارند با تأثیرگذاری بر این فرایند منطقه را برای پیشبرد پروژه‌های ژئوپلیتیک خود متلاشی کنند».
از سوی دیگر مقام‌های آمریکایی مواضع متفاوتی نسبت به سوریه گرفته‌اند. در حالی‌که ترامپ در واکنش به حمله شیمیایی ادعایی به دوما از حمله موشکی آمریکا به سوریه سخن گفته است، جیمز متیس، وزیر دفاع آمریکا خواهان برخورد محتاط‌آمیز با سوریه شده است.
او روز گذشته (پنج‌شنبه) در برابر نمایندگان کنگره آمریکا گفت ایالات متحده «وارد جنگ داخلی نمی‌شود» و از مذاکرات صلح ژنو برای پایان دادن به جنگ سوریه حمایت می‌کند.
متیس گفت: «ما تلاش می‌کنیم تا به کشتار مردم بی‌گناه پایان دهیم (…) استراتژی ما همان استراتژی سال قبل است: پیشبرد مذاکرات تحت هدایت سازمان ملل برای صلح و همزمان نگه داشتن پای خود روی گلوی داعش تا زمانی که خفه شود.»
وزیر دفاع آمریکا اعلام کرد که از حمله شیمیایی به دوما مطمئن است اما باید این موضوع مورد بررسی قرار گیرد.
روز چهارشنبه ۱۱ آوریل / ۲۲ فروردین در توئیتر سوریه را که از سوی روسیه حمایت می‌شود به اقدام نظامی تهدید کرد و نوشت: «روسیه آماده باش، چون [موشک‌ها] دارند می‌آیند، موشک‌های نو و خوشگل و هوشمند!»
ساعاتی بعد ترامپ حرف‌های خود را تعدیل کرد و نوشت: «من هرگز نگفتم که حمله علیه سوریه چه زمانی انجام خواهد شد. این [حمله] می‌تواند خیلی زود صورت گیرد و یا اصلاً به این زودی نباشد.»
واسیلی نبنزیا، سفیر روسیه در سازمان ملل روز گذشته (پنج‌شنبه) درباره تنش‌های شکل گرفته بر سر حمله شیمیایی به دوما گفت: «اولویت فوری ممانعت از خطر جنگ است.»
او اظهار امیدواری کرد که هیچ نقطه بازگشتی وجود نداشته باشد و «ایالات متحده و متحدان آن از اقدام نظامی علیه یک دولت مستقل خودداری کنند».
روسیه روز جمعه خواستار برگزاری یک جلسه اضطراری دیگر توسط شورای امنیت سازمان ملل شد.
تحولات جدید در حالی رخ داده‌‌اند که به‌گزارش رسانه‌های بریتانیایی کابینه ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا بر «ضرورت عمل در سوریه» توافق کرده است.
امانوئل مکرن، رئیس جمهوری فرانسه هم گفته است که شواهدی در دست دارد که نشان می‌دهد ارتش سوریه در حمله هوایی به غیرنظامیان در شهر دوما از سلاح‌های شیمیایی – دست‌کم از گاز کلر – استفاده کرده است.
آلمان اما گفته است که در حمله نظامی به سوریه شرکت نمی‌کند.
بیشتر بخوانید: