کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران تصویب کرد که نام خیابان «کارگر شمالی» در تهران به خیابان «مصدق» تغییر کند. پیش از این مخالفت‌هایی با تغییر نام خیابان کارگر شمالی ابراز شده بود.

راهپیمایی تاسوعا و عاشورای ۱۳۵۷: گفته می‌شود در این راهپیمایی مردم به طور خودانگیخته خیابان پهلوی را به خیابان مصدق تغییرنام دادند؛ خیابانی که امروز ولیعصر خوانده می‌شود

حجت نظری، عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شهر تهران شنبه ۱۲ اسفند درباره این تغییرنام گفت:

بر اساس پیشنهاداتی که در فضای مجازی و در جلسه کمیسیون فرهنگی شورا توسط اعضاء مطرح شد، در نهایت به این جمع بندی رسیدیم که خیابان کارگر شمالی به نام مرحوم مصدق نام گذاری شود.

شورای شهر تهران ابتدا از تغییر نام تونل نیمه‌تمام «آرش‌ـ‌اسفندیار» به «دکتر محمد مصدق» خبر داد. اما خبر قراردادن نام رهبر جریان ملی‌شدن نفت ایران بر یک تونل ۱۲۰۰ متری با اعتراض‌هایی، به ویژه از سوی کاربران شبکه‌های اجتماعی همراه شد. منتقدان این کار را «توهین» به مصدق می‌دانستند.

به گفته نظری، واکنش‌ها به این تصمیم باعث شده است تا شورای شهر به دنبال یافتن خیابان مهمی در تهران برای تغییرنام آن به مصدق باشد.

خیابان کارگر شمالی بین خیابان انقلاب و بزرگراه «آیت‌الله حکیم» قرار دارد. با تغییرنام کارگر شمالی به مصدق، نام خیابان کارگر جنوبی نیز به کارگر تغییر خواهد کرد.

بازگشت نام مصدق؟

در دوران انقلاب ۱۳۵۷ خیابان پهلوی سابق (ولی‌عصر کنونی) به نام مصدق خوانده شده.

به گفته محمد توسلی، نخستین شهردار تهران پس از انقلاب، این تغییرنام در راهپیمایی تاسوعا و عاشورای ۱۳۵۷ از سوی مردم رخ داد. اما محمدتقی فلسفی، روحانی محافظه‌کار در سخنانی در یک نماز جمعه در سال ۱۳۶۰ با  نامگذاری مصدق بر طولانی‌ترین خیابان ایران مخالفت کرد و نام «ولی‌عصر» را پیشنهاد داد و گفت:

اصلا مصدق کیست؟ انقلاب ما در این راستا نبوده است که نام مصدق را روی خیابان‌هایش بگذارند.

کمیسیون فرهنگی شورای شهر در حالی تغییر نام کارگر شمالی به مصدق را تصویب کرده که این کار مخالفانی در خود این شورا دارد. افشین حبیب‌زاده، عضو شورای شهر ۱۴ بهمن‌ماه برای نخستین بار از احتمال تغییرنام کارگر شمالی خبر داد و گفت:

برای نامگذاری خیابانی به نام مرحوم دکتر مصدق پیشنهادهایی مطرح شد تا نام ایشان جایگزین شود، اما برخی به یاد خیابان کارگر افتادند تا بتوانند تغییری در آن اعمال کنند.

او خواستار بررسی گزینه‌های دیگر شده بود و گفته بود که «تغییر نام کارگر در شأن نمایندگان مردم نیست».

موانع تصویب؟

این مصوبه برای تصویب نهایی باید در نشست علنی شورای شهر تهران مطرح شود و رأی موافق اعضای آن را کسب کند.

اما حتی در صورت تصویب این تغییرنام، چندین نهاد توانایی لغو مصوبات شورای شهر در صورت مغایرت آنها با قوانین جمهوری اسلامی را دارند. فرمانداری تهران نخستین نهاد ناظر است و دیوان عالی عدالت اداری نیز با شکایت شهروندان می‌تواند مصوبات شورای شهر را لغو کند.

اما سومین نهاد ناظر که احتمال مخالفت با تغییرنام خیابان‌ها به مصدق در آن بیشتر ارزیابی می‌شود، شورای نگهبان قانون اساسی است. فقهای شورای نگهبان می‌توانند درباره شرعی‌بودن مصوبات شورای شهر و انطباق آنها با قانون اساسی اعمال نظر کنند.

در چهارمین دوره شورای شهر تهران نیز بحث نام‌گذاری خیابانی به نام مصدق مطرح شد اما هرگز رأی نیاورد. مجتبی شاکری، عضو محافظه‌کار این شورا با ارجاع به روح‌الله خمینی، رهبر پیشین ایران گفته بود که «مصدق مسلم نبود» و به همین خاطر نباید نام او را بر خیابان‌های تهران نهاد. دیوان عالی عدالت اداری به دلیلی مشابه و با ارجاع به فقهای شورای نگهبان عضویت سپنتا نیکنام، نماینده زرتشتی شورای شهر یزد را معلق کرد.

  • توضیح: تیتر این گزارش از “مصدق به جای کارگر: کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران تغییرنام خیابان «کارگر شمالی» را تصویب کرد” به “کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران تصویب کرد: مصدق به جای کارگر” تغییر کرد.

در همین زمینه

نام محمد مصدق بهانه عوام‌فریبی شورای شهر