یک تیم پژوهشی متشکل از دانشمندان مستقر در چندین دانشگاه آمریکایی و اروپایی با بررسی تصاویر از فضا گرفتهشده، یک کلونی بزرگ از پنگوئنهای ادلی (Adelie) را در مجمعالجزایر «دنجر» یافتند. «دنجر» متشکل از نه جزیره در یک محدوده ۳۵ کیلومتری در شمال جنوبگان قرار دارد.
این دانشمندان که نتیجه پژوهش خود را ۲۰ فوریه در ژورنال علمی «نیچر» منتشر کردند، با مقایسه و جستوجو در تصاویر ماهوارهای زمین این پرندهها را یافتند.
آنها که از الگوریتمهای کامپیوتری برای مقایسه تصاویر استفاده میکردند، ابتدا بر تصاویر ماهوارهای سنگهای قهوهای مجمعالجزایر «دنجر»، نقطههایی را در رنگهای روشن یافتند که با دقیق شدن بر عکسها متوجه شدند که این نقطهها مدفوع پنگوئنها بر زمین و صخرهها هستند.
تام هارت که از دانشگاه آکسفورد به این پژوهش پیوسته به بیبیسی میگوید: «یافتن این پنگوئنها یک کیس کلاسیک یافتن چیزی در جایی است که کسی به دنبال آن نبوده است. رسیدن به مجمعالجزایر دنجر دشوار است و برای همین هم کسی حتی سعی نکرده که اینجا را نگاه کند.»
این تیم که پژوهشگران آن مستقر در دانشگاههای استونی بروک، موسسه تکنولوژی ماساچوست (امآیتی)، آکسفورد و چند دانشگاه دیگر هستند با استفاده از تصاویر ماهوارههای لندْسَت (Landsat) تصویر مدفوع این پرندهها را یافتند. لندستها، مجموعهای از هشت ماهواره سنجش از راه دور زمین هستند که به ترتیب لندست یک تا هشت نامگذاری شدهاند و از سال ۱۹۷۲ زمین را میپایند. این برنامه که به طور مشترک توسط سازمان زمینشناسی ایالات متحده و ناسا اداره میشود، هدفش رصد کره زمین از فضا، عکسبرداری و جمعآوری اطلاعات از منابع زمینی است.
هدر لینچ از دانشگاه استونی بروک که تیم بومشناسی را هدایت میکرده برای اولین بار در سال ۲۰۱۴ با استفاده از الگوریتمی برای جستجوی تصاویر ماهوارههای لندست، ناحیه بزرگی را روی سنگهای مجمعالجزایر «دنجر» پیدا کرد که روشن بود و کنارش یکی دیگر و کنارش یکی دیگر. این ناحیههایی روشن قابل توضیح نبودند تا اینکه تیم درنهایت شگفتزدگی متوجه شدند که با مدفوع پرندگان طرف هستند. یک سال بعد، گروه دیگری از پژوهشگران از این مکان بازدید کردند و تعداد زیادی از پنگوئنهای ادلی را کشف کردند. تا اینکه تصاویر ماهوارهای، هم با تصاویر خود پرندگان، هم با سرشماری آنها و هم با تصاویر پهبادی از جزیره کاملتر شد.
این اولین بار بود که کلونیای از پنگوئنهای ادلی در جزایر «دنجر» ثبت میشد. برای سرشماری اما این تیم باید به خود جزیره میرفت و پرندهها را میشمرد.
برای یافتن کلونی پرندههای مرتبط با مدفوعها در تصاویر ماهوارهای، این تیم از ترکیب تصاویر ماهوارهای، سرشماری زمینی پرندهها و تصاویر به دست آمده از پهبادها استفاده کردند. آنها با ترکیب این روشها تعداد پنگوئنهایی که در این کلونی زندگی میکنند را اندکی بیش از ۱. ۵ میلیون پرنده برآورد کردند. این تعداد از تعداد اینگونه پنگوئنها در کل منطقه جنوبگان بیشتر است.
با توجه به اینکه بیم آن میرفت که گرمایش زمین موجب آب شدن یخهای جنوبگان و کم شدن تعداد گونه پنگوئن ادلی شده باشد، یافتن این تعداد پرنده در جنوبگان خبر خوبی است. همچنین بررسیهای این تیم از تصاویر از فضا گرفته شده لندست و همچنین تصاویر قدیمیتر که بهصورت هوایی گرفته شدهاند، نشان میدهد که تعداد کلونیهای پنگوئن ساکن جزایر «دنجر» در طی سالهای گذشته تقریباً یکسان مانده است.
به همین دلیل بررسیهای بیشتر این منطقه و مقایسه تطبیقی با سایر کلونیهای اینگونه در جنوبگان میتواند به دانشمندان نشان دهد که خطراتی که اینگونه را درجاهای دیگر تهدید میکنند چهها هستند. جمعیت پنگوئن ادلی در بخشهای دیگر قطب جنوب بهشدت کاهشیافته است. پژوهش دیگری که سال ۲۰۱۶ منتشرشده پیشبینی میکرد که کلونیهای اینگونه از پنگوئنها تا پایان قرن میتواند تا ۶۰ درصد هم کاهش یابد.
دانشمندان اکنون معتقدند که بیش از ۴. ۵ میلیون جفت پنگوئن ادیلی در قطب جنوب زندگی میکنند – به کمک این پژوهش این رقم امروز حدود ۱. ۵ میلیون بیشتر از برآورد ۲۰ سال پیش است.
ویدئویی از جزایر دنجر و پنگوئنهایش را ببینید:
اینکه فراوانی اینگونه از پرندگان در معرض تغییرات آب و هوایی قرارگرفته اما تعداد آنها در جزایر «دنجر» ثابت مانده است، فعلاً این نظریه اولیه را قوت داده که مناطق حفاظتشده دریایی برای نجات پرندگان دریایی در معرض خطر مهم هستند. در این مناطق حفاظتشده حضور انسان برای ماهی گیری و استفاده از منابع آب زی به حداقل میرسد و بهاینترتیب زیست پرندگان دریایی که از آبزیان تغذیه میکنند کمتر تحت شعاع قرار میگیرد.
دانشمندان تلفات گونههای مختلف پنگوئن در جهان را به گرمایش زمین، کاهش یخهای دریاها، گرم شدن درجه حرارت دریا میدانند. گرم شدن آبها در قطب جنوب موجب کاهش جمعیت کریلها (krill) شده منبع اصلی غذاهای پنگوئنها هستند. کریل از سختپوستان آبهای اقیانوسی، بخش غذایی بسیاری از جانوران بزرگتر در اقیانوس منجمد جنوبی از جمله نهنگها و پنگوئنهاست.
نظارت بر فراوانی جمعیتی و توزیع جغرافیایی گونههای حفاظتشده مانند همین نوع پنگوئنهای ادلی میتواند به دانشمندان کمک کند که تهدیدها، تغییرات، و تنوع زیستی در وضعیت زیستبوم این جانوران را بررسی کنند و در اقدامات مربوط به حفاظتهای زیستمحیطی برنامهریزی بهتری کنند.