پس از چندینروز درگیری بین نیروهای ارتش ترکیه و حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک)، عصمت یلماز وزیر دفاع ترکیه اعلام کرد: “عملیات پایان یافته، اما جنگ علیه پ.ک.ک ادامه خواهد یافت.”
این درگیریها بیشتر در مناطق مرزی کردستان عراق و ترکیه روی داده است و دو طرف درگیر میگویند، طی آن دهها نفر کشته شدهاند. روژ ولات، مسئول روابط عمومی پ.ک.ک به زمانه میگوید، در این عملیات، بیش از 81 تن از نیروهای ترکیه کشته شدهاند. از سوی دیگر ترکیه هم اعلام کرده است، بیش از 100 نفر از نیروهای پ.ک.ک کشته شدهاند.
زریان روژهلاتی، روزنامهنگار و تحلیلگر مسائل سیاسی ترکیه به زمانه میگوید، ترکیه قصد دارد رهبری بهار عربی را در دست بگیرد و این مسئله مشکلاتی را در بین کشورهای همسایه برای وی ایجاد کرده است.
زریان روژهلاتی: “این درگیریها بر مرحله گفتوگو پیرامون تغییر قانون اساسی ترکیه و حل مسئله کرد ضربه وارد کرده است، اما ترکیه هیچ راهی غیر از حل این مسئله ندارد. در غیر این صورت نمیتواند رهبری منطقه خاورمیانه را در دست بگیرد.”
تلفات سنگین و اقدامات تلافیجویانه
شامگاه 26 مهرماه طی عملیاتی نیروهای پ.ک.ک در شهرهای شکورجا و یوکسیکوفا در استان حکاری 24 سرباز ارتش ترکیه را کشتهاند و تعدادی را زخمی کردند.
روژ ولات، مسئول روابط عمومی پ.ک.ک این عملیات را پاسخی به حملات نیروهای ترکیه مینامد و به زمانه میگوید: “ما برای انتقام هفتتن از نیروهایمان که در دهم این ماه توسط ارتش ترکیه در حملات هوایی کشته شدند، عملیات خود را آغاز کردیم و در پی آن 81 سرباز ترکیه کشته و دهها تن دیگر زخمی شدند. در این عملیات هفت تن از نیروهای ما نیز شهید شدند.”
همزمان با این رویدادها در استان بتلیس کردستان ترکیه، بر اثر وقوع یک انفجار، پنج مامور پليس و سه شهروند غير نظامی کشته شدند. مسئولیت این حادثه را يکی از شاخههای حزب کارگران کردستان به عهده گرفت. از سوی دیگر پس از کشته شدن ۲۴ تن از سربازان ارتش ترکيه، رسانههای اين کشور اعلام کردند، در اقدامی تلاقیجويانه ۱۰۰ تن از نيروهای پ.ک.ک را کشتهاند.
زریان روژهلاتی: “دولت ترکیه قصد دارد جنبش کرد در ترکیه را که هم اکنون پ.ک.ک آن را نمایندگی میکند، ضعیف و سپس با وی گفتوگو کند.”
مسئول روابط عمومی پ.ک.ک میافزاید: “به دنبال انتخابات اخیر درترکیه، دولت اردوغان حملات خود را علیه نیروهای پ.ک.ک و ملت کرد افزایش داد و شمار زیادی از فعالان سیاسی را بازداشت کرد. همچنین شماری از زن و کودک توسط نیروهای پلیس کشته شدند. ما آتشبس یکجانبه را اعلام کردهایم و رهبر ما عبدالله اوجالان هم برای این کار فراخوان داد، اما مجلس ترکیه فرمان لشکرکشی و عملیات را صادر کرد. مخصوصاً زمانی که عبدالله گل لباس نظامی را بر تن کرد و این نشانهای برای حمایت از عملیات بود.”
اشاره آقای ولات به دیدار عبدالله گل، رئیسجمهور ترکیه است که روز جمعه 22 مهرماه همراه ژنرال نجدت اوزل، رئيس ستاد مشترک ارتش ترکیه، بهطور غیر منتظرهای در بین واحدهای نظامی ارتش ترکیه که در استان مرزی حکاری در جنوب شرقی این کشور مستقر بودند، ظاهر شد. پیش از آن مجلس ترکیه، ماموریت نیروهای نظامی ترکیه در خارج از مرزهای این کشور را تمدید کرد و زمینهحقوقی برای یک مداخله نظامی احتمالی را فراهم آورده بود.
زریان روژهلاتی در پیوند با علت آمار بالای کشته شدگان این درگیریها این چنین توضیح میدهد: “در حقیقت علت شمار زیاد کشتهشدگان در این درگیریها میتواند دو علت اصلی داشته باشد: یکی قدرت پ.ک.ک است که هم اکنون در حال افزایش است و دیگری استراتژی ترکیه است که در راستای تضعیف پ.ک.ک گام برمیدارد.”
به گفته کارشناسان امور نظامی درگیریهای اخیر دومين تلفات سنگينی است که ترکيه از زمان آغاز عمليات مسلحانه پ.ک.ک در سال ۱۹۸۴ متحمل میشود. جنگ بین نیروهای ترکیه و پ.ک.ک که بیشتر در مناطق کردنشین روی میدهد تاکنون 45 هزار کشته بر جای گذاشته است. ترکیه، آمریکا و اتحادیه اروپا پ.ک.ک را بهعنوان سازمانی تروریستی معرفی کردهاند.
پ.ک.ک و بهار عربی
همزمان با تحولات سیاسی در کشورهای عربی، ترکیه از سوی حکومت بشار اسد به دخالت در امور داخلی سوریه متهم شده است. نیروهای مخالف سوریه تاکنون چندین نشست را در استانبول برگزار کرده که تشکیل شورای ملی سوریه را به دنبال داشته است. به باور ناظران سیاسی تشکیل این شورا برای ناراضیهای این کشور موفقیت قابل توجهی محسوب میشود.
زریان روژهلاتی می گوید: “ترکیه قصد دارد رهبری بهار عربی را در دست بگیرد، اما ایران مخالفت میکند. ترکیه با این کار میخواهد مخالفت خود را با اسرائیل نشان دهد. از طرفی مخالفتش با سوریه به این دلیل است که در آینده میخواهد جایگاه خود را در منطقه تحکیم بخشد. به همین خاطر این کشورها هرکدام به نوعی کارتهای فشار خود را علیه ترکیه بیشتر به کار میبرند، مانند کارت فشار پ.ک.ک و ارامنه…”
آقای روژهلاتی بر این باور است هماکنون فرصتی دیپلماتیک و سیاسی برای پ.ک.ک فراهم شده است و میافزاید: “پ.ک.ک نسبت به گذشته دارای قدرت بیشتری است زیرا کشورهایی مانند سوریه، ایران و اسرائیل روابط و همکاریهایشان با ترکیه بسیار ضعیف شده و این امر باعث شده است فرصتی از لحاظ سیاسی و دیپلماسی برای پ.ک.ک فراهم آید تا قدرت خود را افزایش دهند.”
حل مسئله کرد
در سالهای گذشته ترکیه سعی کرده است راه ورود به اتحادیه اروپا را برای خود هموار کند. تامین حقوق اقلیتهای ملی و مذهبی یکی از پیش شرطهای ورود به این اتحادیه محسوب میشود.
زریان روژهلاتی می گوید: “ترکیه از سال 2000 به بعد تغییرات مهمی را ایجاد کرده است و میخواهد جایگاه منطقهای خود را تقویت کند. این مسئله هم ترکیه را واداشته که مسئله کرد را حل کند، اما حل آن بایستی طبق میل مقامات کنونی ترکیه باشد. مقامات کنونی ترکیه مسئله کرد را در این کشور به مسئله فرهنگی و اجتماعی تقلیل دادهاند.”
زریان روژهلاتی ادامه میدهد: “دولت ترکیه قصد دارد جنبش کرد در ترکیه را که هم اکنون پ.ک.ک آن را نمایندگی میکند، ضعیف و سپس با وی گفتوگو کند. زیرا اگر هم اکنون با پ.ک.ک مذاکره کند احتمالاً اتونومی یا فدرالی بخواهد. به همین خاطر اردوغان قصد دارد از لحاظ سیاسی و نظامی ضربه سنگینی به وی وارد کند و وقتی با آنان دیالوگ کرد، مطالبات کمتری داشته باشند و آنان را مثلا با یک عفو عمومی یا تدریس زبان کردی یا آزادی اوجالان راضی کند.”
این روزنامهنگار میافزاید: “این درگیریها بر مرحله گفتوگو پیرامون تغییر قانون اساسی ترکیه و حل مسئله کرد ضربه وارد کرده است، اما ترکیه هیچ راهی غیر از حل این مسئله ندارد. در غیر این صورت نمیتواند رهبری منطقه خاورمیانه را در دست بگیرد.”